Trước khi diễn ra Lễ Rước Cộ Bà Chợ Được vào tối 18/2, dân làng Phước Ấm đã sửa soạn lễ vật để làm lễ chánh tế tại lăng thờ Bà.
Tối qua, 18/2, tại xã Bình Triều (huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam) diễn ra Lễ Rước Cộ Bà Chợ Được. Đây là một lễ hội văn hóa truyền thống được tổ chức hằng năm tại địa phương này.
Theo truyền thuyết, vào ngày 25/2 năm Canh Thân (1799), tại xã Đại Cường (huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam) sinh ra một bé gái đúng vào thời điểm có điềm lạ, khói lam mây trắng che phủ mịt mù cả một vùng rộng lớn. Bé gái ấy tên Nguyễn Thị Của, lớn lên trở thành một người rất đẹp, có lòng bác ái, nhân từ nên người dân tôn kính gọi là Bà. Bà bốc thuốc chữa bệnh, cứu được nhiều người thoát chết.
 |
| Nghi thức rước Cộ Bà. |
Tháng 11 năm Gia Long thứ 16 (tức năm 1818), Bà qua đời khi mới 19 tuổi và được nhân dân sở tại lập đền thờ. Người dân địa phương tin rằng Bà thường hiển linh hiện về mách cho những bài thuốc cứu người, trừng trị bọn quan tham ức hiếp nhân dân.
Tương truyền, vào năm Tự Đức thứ 5, Bà vân du qua vùng Bình Triều bây giờ, thấy phong cảnh hữu tình nên trụ lại, mách bảo dân chúng lập chợ, đặt tên thôn là Phước Ấm. Kể từ đó, vùng này nhanh chóng trở nên sầm uất, dân chúng tụ về làm ăn phát đạt.
Khu chợ ngày trước được nhân dân đặt tên là Chợ Được (hàm nghĩa luôn thuận tiện, may mắn) và trở thành nơi giao thương với các miền xa gần.
 |
| Tái hiện lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc. |
Để tri ân công đức Bà, nhân dân lập lăng thờ, ngày đêm hương khói và đệ đơn lên triều đình xin phong sắc thần. Vào năm Thành Thái thứ 6, Bà được triều đình phong “Trung đẳng thần” và năm Khải Định tứ tuần tiếp tục phong “Thượng đẳng thần”. Ngày 11 tháng giêng năm Giáp Ngọ (1894) là ngày dân làng nhận sắc phong đầu tiên. Kể từ đó, dân làng Phước Ấm lấy ngày này hàng năm làm lễ hội rước sắc Bà, vui chơi múa hát.
Để thêm phần long trọng, nhân dân nghĩ ra cách chưng cộ cúng Bà rồi diễu hành cùng kiệu rước sắc Bà, tổ chức hát tuồng và các hoạt động thể thao. Vì vậy, lễ hội này còn có tên là “Lệ Cộ Bà”.
 |
| Cộ hoa tái hiện lịch sử. |
Nghệ thuật Rước Cộ chính là sự vận dụng tổng hợp và gắn kết độc đáo giữa các loại hình nghệ thuật trình diễn, nghệ thuật sắp đặt, trang trí cũng như sự tìm tòi, học hỏi, sáng tạo của các nghệ nhân vùng này.
Tại Lễ hội năm nay, ngoài phần chính là Rước Cộ Bà còn có phần tái hiện một số sự kiện lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Trước nghi lễ Rước Cộ, ngay từ sáng sớm ngày 18/2, người dân trong làng đã tập trung sửa soạn lễ vật để làm lễ chánh tế tại lăng thờ Bà.
 |
| Hàng ngàn người dân địa phương và quanh vùng đến tham dự Lễ hội. |
Cụ Trương Văn An (SN 1931, ngụ xã Bình Triều) cho biết, Lễ hội Rước Cộ Bà Chợ Được là một lễ hội có từ hàng trăm năm nay, nhằm tưởng nhớ đến công ơn của vị nữ thần đã bảo trợ, giúp đỡ dân làng, mang lại sự bình an và sung túc cho mọi người. Trong lễ rước, khi bàn cộ đi qua, các gia đình hai bên đường lập bàn thờ trước nhà nghênh đón để tri ân và cầu mong một năm may mắn.
