Phê duyệt Đề án đào tạo, phát triển nguồn nhân lực đường sắt Việt Nam đến năm 2035

Phê duyệt Đề án đào tạo, phát triển nguồn nhân lực đường sắt Việt Nam đến năm 2035. (Ảnh minh họa AI)

Ngày 09/10/2025, một quyết định mang tính chiến lược đã được ban hành khi Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 2230/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đào tạo, phát triển nguồn nhân lực đường sắt Việt Nam đến năm 2035, định hướng đến năm 2045 (gọi tắt là Đề án).

Đây được xem là bước đi then chốt nhằm xây dựng đội ngũ nhân lực đường sắt đồng bộ, chất lượng cao, sẵn sàng đáp ứng mọi yêu cầu của các dự án trọng điểm quốc gia trong tương lai như đường sắt tốc độ cao, đường sắt quốc gia điện khí hóa và đường sắt đô thị.

Mục tiêu chung xuyên suốt của Đề án là nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp và năng lực công nghệ, giúp nhân lực từng bước tiếp nhận và làm chủ công nghệ, từ đó thúc đẩy phát triển công nghiệp đường sắt hiện đại, tự chủ, bền vững và góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Đề án đặt ra những mục tiêu cụ thể, đầy tham vọng về số lượng và cơ cấu nhân lực cần đào tạo qua từng giai đoạn phát triển:

Giai đoạn 2025 - 2030: Đào tạo ít nhất 35.000 nhân lực. Giai đoạn này tập trung vào đào tạo nhân lực chất lượng cao để triển khai các dự án mới và bổ sung nguồn nhân lực giảng dạy.

Cụ thể, Đề án đặt mục tiêu đào tạo khoảng 1.000 người trình độ sau đại học (gồm 80 tiến sĩ và 920 thạc sĩ, trong đó có 60 tiến sĩ và 150 thạc sĩ là giảng viên), 14.000 người trình độ đại học, 11.000 người trình độ cao đẳng và 9.000 người trình độ trung cấp.

Về cơ cấu chuyên ngành, nguồn nhân lực sẽ được phân bổ cho các lĩnh vực cốt lõi như kỹ thuật xây dựng công trình đường sắt (4.700 người), kỹ thuật xây dựng (16.300 người), thông tin - tín hiệu đường sắt (3.700 người), hệ thống điện và năng lượng đường sắt (1.100 người), đầu máy - toa xe (1.700 người), kinh tế (3.600 người) và khai thác vận tải đường sắt (6.000 người).

Đặc biệt, khoảng 5.000 người sẽ được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ để vận hành, khai thác, bảo trì đường sắt đô thị, cùng với bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho cán bộ quản lý nhà nước về đường sắt (500 lượt người) và quản lý dự án đường sắt (1.000 lượt người).

Giai đoạn 2031 - 2035: Đào tạo ít nhất 70.000 nhân lực. Số lượng nhân lực được đào tạo sẽ tăng gấp đôi so với giai đoạn trước, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển mạnh mẽ của các dự án đường sắt tốc độ cao, quốc gia điện khí hóa và đường sắt đô thị.

Cụ thể về trình độ, Đề án dự kiến đào tạo khoảng 2.000 người trình độ sau đại học (gồm 100 tiến sĩ và 1.900 thạc sĩ), 18.000 người trình độ đại học, 30.000 người trình độ cao đẳng và 20.000 người trình độ trung cấp.

Nhu cầu nhân lực theo chuyên ngành cũng tăng lên đáng kể, tập trung vào kỹ thuật xây dựng (21.400 người), kỹ thuật xây dựng công trình đường sắt (12.300 người), thông tin - tín hiệu đường sắt (9.300 người), đầu máy - toa xe (8.000 người), và hệ thống điện và năng lượng đường sắt (7.600 người).

Đáng chú ý, sẽ có ít nhất 40.000 người được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ để vận hành, khai thác, bảo trì các tuyến đường sắt, bao gồm đường sắt tốc độ cao (khoảng 13.800 người), đường sắt quốc gia (khoảng 5.000 người) và đường sắt đô thị (khoảng 21.200 người).

Định hướng dài hạn đến năm 2045 là tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng bổ sung nguồn nhân lực theo nhu cầu thực tế, hướng tới hình thành một số trung tâm đào tạo, chuyển giao công nghệ đường sắt hiện đại trong khu vực.

Để đảm bảo đạt được các mục tiêu trên, Đề án đã đề ra sáu nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm cần được triển khai đồng bộ: (1) Hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển nguồn nhân lực đường sắt; (2) Tăng cường năng lực cho các cơ sở đào tạo, cơ sở nghiên cứu; (3) Tập trung vào công tác Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; (4) Phát triển nguồn nhân lực nghiên cứu, ứng dụng, tiếp nhận chuyển giao và làm chủ công nghệ, công nghiệp đường sắt; (5) Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; và (6) Tăng cường huy động, đa dạng hóa nguồn lực đầu tư và thúc đẩy hợp tác công tư.

Việc phê duyệt Đề án này không chỉ là một kế hoạch đào tạo mà còn là sự khẳng định quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong việc đầu tư cho nguồn nhân lực, tạo nền tảng vững chắc để phát triển hệ thống đường sắt quốc gia theo hướng hiện đại hóa, đồng bộ với xu thế phát triển của thế giới.