Hà Nội 25 °C
TP Hồ Chí Minh 33 °C
Hải Phòng 26 °C
Đà Nẵng 26 °C
Yên Bái 22 °C
  • Hà Nội Hà Nội 25°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 33°C
  • Hải Phòng Hà Nội 26°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 26°C
  • Yên Bái Hà Nội 22°C

Phát triển đường sắt Việt Nam: Gỡ “nút thắt” tư duy chiến lược

Giao thông và đô thị
27/09/2019 08:43
Thanh Thanh
aa
Mặc dù Luật Đường sắt (sửa đổi) năm 2017 đã quy định những chính sách của Nhà nước để phát triển ngành đường sắt, tuy nhiên cho đến nay, ngành Giao thông được đánh giá là quan trọng này vẫn loay hoay với các “nút thắt”. Vấn đề này được bàn thảo tại Tọa đàm “Thúc đẩy hạ tầng đường sắt phát triển: Nút thắt và giải pháp” diễn ra ngày 25/9.


Anh199.

Hơn 1 thế kỷ qua, Đường sắt Việt Nam “vẫn như cũ”…

Mãi không lớn…

Có lịch sử 130 năm, từ thời Pháp thuộc, hệ thống đường sắt Việt Nam (ĐSVN) khi đó được đánh giá là tiên tiến nhất trong khu vực mà theo Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội Sử học Việt Nam, ông Dương Trung Quốc đánh giá: “Người Pháp đầu tư hết sức nghiêm túc, bài bản, trình độ rất cao...”.

Nói về thực trạng hệ thống ĐS hiện nay, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông dùng từ “vẫn như cũ”. Ông Đông cho biết, hệ thống ĐS không xây dựng thêm được những tuyến mới để kết nối các vùng miền khác, vẫn tập trung ở trục Bắc – Nam, thậm chí, còn dỡ bỏ một số tuyến nhưng làm mới lại rất ít, chỉ vài chục cây số ở phía Bắc.

Ông Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cũng xót xa bởi hệ thống ĐS của Việt Nam ra đời sớm nhất Đông Nam Á, nhưng “chậm lớn” so với khu vực và thế giới. “Không chỉ “chậm lớn” mà còn dừng lại có nghĩa là đã tụt hậu nhiều!” - ông Vân lên tiếng. Theo ông, trong một thời gian dài chiến lược phát triển ĐS và loại hình vận tải ĐS đã không được quan tâm.

“Không quan tâm thì không có đầu tư, không có đầu tư thì không thay đổi được công nghệ. Đó là nguyên nhân lý giải vì sao ngành ĐS gồm sản xuất, chế tạo đầu máy toa xe, sản xuất các nguyên vật liệu để làm hạ tầng, thậm chí công tác tổ chức nhân sự cũng không chú trọng đào tạo để thúc đẩy quá trình cải tổ hệ thống ĐS…!” - ông Vân phân tích.

Ông Nguyễn Ngọc Đông và ông Lê Thanh Vân cùng chung nhận định: Nguyên nhân gốc rễ vẫn là tầm nhìn chiến lược đối với sự ưu tiên trong phát triển ĐS. “Một quốc gia có chiều dài theo trục dọc bờ biển như Việt Nam cần phải tính đến hiệu quả vận tải từ ĐS nhưng chúng ta không kế thừa, không tranh thủ lợi thế đó để đầu tư...” - ông Vân lên tiếng.

Đầu tư - Vốn và cơ chế

Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, đầu tư cho ĐS không thể như đường bộ, đầu tư từng phần được mà phải đồng bộ. “Chúng ta đang bàn câu chuyện này ở thời điểm khi mà Luật Đường sắt đã thực hiện được hơn 1 năm (1/7/2018), đã có những biến động tích cực khởi sắc, trong đó một điều hết sức quan trọng, Nhà nước khẳng định trong Luật là ưu tiên đầu tư, nhưng chờ tinh thần ấy đi vào đời sống thì không đơn giản, nếu chúng ta không thay đổi tư duy, suy nghĩ…” - ông Quốc phát biểu.

Chủ tịch HĐTV TCty ĐSVN, ông Vũ Anh Minh cho biết, về hiệu suất đầu tư, hiện đầu tư trong kết cấu rất ít, duy tu bảo dưỡng thường xuyên từ vốn ngân sách chỉ đáp ứng 30-40%. “Như vậy cứ trình lên 1.000 hạng mục thì bỏ lại 600 hạng mục, mỗi năm tích tụ lại như vậy, đến nay ĐS trở thành “thân thể già nua”, kể cả về khoa học kỹ thuật lạc hậu, lẫn tài sản hữu hình…” - ông Minh nói.

Còn về cơ chế chính sách, đối với phương thức vận tải khác, chẳng hạn hàng hải, luồng tàu, đèn biển của Nhà nước, cảng biển dịch vụ của doanh nghiệp (DN); với đường bộ, đường của Nhà nước, bến tàu, bến xe, dịch vụ của DN; nhưng với ĐS, cả kết cấu hạ tầng, nhà ga kho bãi đều của Nhà nước.

“Điều đó rõ ràng tồn tại 2 cơ chế. Tuy nhiên, Luật ĐS (sửa đổi) đã cho phép kinh doanh dịch vụ thương mại tổng hợp cho thuê tại các khu ga. Nhưng cho ai kinh doanh, có thể kinh doanh được không phụ thuộc vào quyền kinh doanh. TCty ĐSVN được giao toàn bộ quản lý khai thác tài sản này, nhưng lại không phải vốn của ngành ĐS, tài sản của ngành ĐS quản lý cho Nhà nước…” - ông Minh nêu lên một loạt bất cập.

Đại diện Bộ KH&ĐT, ông Lê Thành Quân, Vụ trưởng Vụ Kết cấu hạ tầng và đô thị cho rằng, trong bối cảnh ngân sách hạn hẹp nguồn vốn đầu tư cho ĐS giai đoạn 2016-2020 đã được tăng so với giai đoạn trước 2011-2015 (từ 4,44% lên 11,9% toàn ngành GTVT).

“Việc phân bổ nguồn lực cho ngành ĐS của Bộ GTVT, cá nhân tôi thấy đã tương đối với thị phần của ĐS đã được phê duyệt trong chiến lược phát triển GTVT. Với nguồn lực có hạn, tôi nghĩ rằng con số chưa tương xứng với nhu cầu ngành ĐS thì chúng ta phải có sự thông cảm với sự cân đối của ngân sách nhà nước…” - ông Quân nói.

“Ở tầm vĩ mô mà chúng ta vẫn đặt mục tiêu ĐS chỉ chiếm 1-2%, tôi cho rằng rất khó chấp nhận. Tại sao lại chấp nhận lấy hiện tại làm quy chuẩn như một sự phân phối?” - ông Dương Trung Quốc lên tiếng.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông, đầu tư cho ĐS thông thường đắt gấp 3 - 4 lần so với đường bộ, ĐS tốc độ cao đắt gấp 4 lần đường bộ cao tốc, do đó, cần nguồn lực cao hơn. “Chúng ta đang kỳ vọng vào ngày nào đó sẽ hài hòa những phương thức vận tải, do đó giai đoạn tập trung nguồn lực phải cao, đến lúc khai thác thì chỉ cần truy thu.

Như vậy ta phải tính cả một lộ trình dài của nguồn lực đầu tư, không thể dựa vào cơ cấu mà tỷ trọng vận tải ĐS đang chiếm, hoặc tương lai đang chiếm là bao nhiêu để đầu tư nguồn lực vào…” - ông Đông đề xuất.

Không dám nghĩ đến một khoản đầu tư lớn trong tương lai xa, Chủ tịch HĐTV TCty ĐSVN, ông Vũ Anh Minh đề nghị cần sửa đổi cơ chế làm sao bình đẳng với các phương tiện vận tải khác thì ĐS sẽ có cơ hội phát triển. “Tôi cho rằng vốn thì hữu hạn nhưng cơ chế thì không hữu hạn, chúng ta có thể sửa đổi cơ chế…” - ông Minh kỳ vọng.

bài liên quan
Hà Nội triển khai sớm các hoạt động Tết để Nhân dân vui tươi, phấn khởi

Hà Nội triển khai sớm các hoạt động Tết để Nhân dân vui tươi, phấn khởi

Chiều 16/12, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà chủ trì cuộc họp triển khai công tác tổ chức các hoạt động phục vụ Tết Dương lịch 2026 và Tết Nguyên đán Bính Ngọ trên địa bàn Thành phố.
Hà Nội thực hiện 18 dự án xử lý ngập úng với mức kinh phí 24.000 tỷ

Hà Nội thực hiện 18 dự án xử lý ngập úng với mức kinh phí 24.000 tỷ

Theo kế hoạch, Hà Nội dự kiến đầu tư khoảng 7.836 tỷ đồng cho 7 dự án khẩn cấp và phấn đấu hoàn thành trước mùa mưa năm 2026.
Vì sao Hà Nội thường xuyên ùn tắc giao thông?

Vì sao Hà Nội thường xuyên ùn tắc giao thông?

Nếu mỗi người chỉ lấn một chút, chen một chút, đi sai một chút, thì cái “một chút” ấy cộng lại chính là hàng giờ ùn tắc, là sự mệt mỏi, căng thẳng của hàng nghìn người mỗi ngày.
Hà Nội: UBND cấp xã lập hồ sơ dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư độc lập

Hà Nội: UBND cấp xã lập hồ sơ dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư độc lập

UBND cấp xã nơi có đất lập 1 bộ hồ sơ dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư độc lập đối với phần diện tích trên địa bàn cấp xã nằm trong phạm vi ranh giới xác định
Vạch trần “bạn trai Việt Kiều” lừa đảo chiếm đoạt hàng trăm triệu đồng

Vạch trần “bạn trai Việt Kiều” lừa đảo chiếm đoạt hàng trăm triệu đồng

Bằng thủ đoạn lập nhiều tài khoản Facebook ảo giả danh Việt Kiều, Đinh Mộng Duy (SN 1999, trú tại xã Xà Phiên, thành phố Cần Thơ) đã lừa đảo, chiếm đoạt gần 400 triệu đồng.
Mới nhất
Đọc nhiều
Năm 2026 sẽ Thanh tra Bệnh viện K, Việt Đức, Sở Y tế Hà Nội, Tập đoàn Bưu chính viễn thông

Năm 2026 sẽ Thanh tra Bệnh viện K, Việt Đức, Sở Y tế Hà Nội, Tập đoàn Bưu chính viễn thông

Bệnh viện K, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Sở Y tế Hà Nội, Tập đoàn Bưu chính viễn thông (VNPT) cùng nhiều cơ quan khác vào diện thanh tra năm 2026 của Thanh tra Chính phủ.
10 dấu ấn tiêu biểu của Công an Thành phố Hà Nội năm 2025

10 dấu ấn tiêu biểu của Công an Thành phố Hà Nội năm 2025

Công an TP Hà Nội công bố 10 dấu ấn tiêu biểu của lực lượng Công an nhân dân năm 2025. Đáng chú ý, giữ vững An ninh quốc gia, bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn các sự kiện chính trị - đối ngoại quan trọng, các hoạt động kỷ niệm ngày lễ lớn của Đất nước.
Khai mạc Tuần Di sản văn hóa Ngọa Vân tôn vinh tư tưởng Trúc Lâm

Khai mạc Tuần Di sản văn hóa Ngọa Vân tôn vinh tư tưởng Trúc Lâm

Tuần Di sản văn hóa Ngọa Vân diễn ra từ 17–30/12 với nhiều hoạt động tâm linh, văn hóa đặc sắc, lan tỏa giá trị Thiền phái Trúc Lâm và di sản Phật Hoàng Trần Nhân Tông.
Tin bài khác
Đề xuất điều chỉnh thiết kế Vành đai 3 để bổ sung các tuyến đường kết nối

Đề xuất điều chỉnh thiết kế Vành đai 3 để bổ sung các tuyến đường kết nối

Việc điều chỉnh thiết kế nhằm triển khai hoàn chỉnh nút giao thông Gò Công và nhánh nối đường Xa lộ Hà Nội đến nút giao Gò Công trên Vành đai 3.
Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Đã có 77 phương tiện cơ giới đường bộ, ô tô điện đủ điều kiện hồ sơ để đăng kiểm trong 2 ngày 24, 25/2 trên địa bàn huyện đảo Cô Tô.
TP Hồ Chí Minh tính phương án miễn, giảm vé đi Metro số 1 thời gian đầu

TP Hồ Chí Minh tính phương án miễn, giảm vé đi Metro số 1 thời gian đầu

Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh giao chủ đầu tư lên phương án miễn, giảm vé đi Metro số 1 trong thời gian đầu để khuyến khích người dân sử dụng.
Xe chở 28 cán bộ hưu trí lao xuống vực sâu ở Tam Đảo

Xe chở 28 cán bộ hưu trí lao xuống vực sâu ở Tam Đảo

Ô tô khách 29 chỗ lưu thông hướng từ thị trấn Tam Đảo đi thành phố Vĩnh Yên bị mất lái, đâm gãy hàng rào hộ lan, lao xuống dưới taluy âm.
UBND huyện Văn Chấn yêu cầu làm rõ vụ công trình nhà nước được san lấp bằng đất nông nghiệp trái phép

UBND huyện Văn Chấn yêu cầu làm rõ vụ công trình nhà nước được san lấp bằng đất nông nghiệp trái phép

UBND huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái vừa có văn bản yêu cầu làm rõ việc công trình nhà nước được san lấp bằng đất nông nghiệp trái phép.
Trên các nẻo đường ngày xuân: Không để có ngoại lệ vi phạm nồng độ cồn

Trên các nẻo đường ngày xuân: Không để có ngoại lệ vi phạm nồng độ cồn

Kỳ nghỉ Tết Nguyên đán năm nay, thay vì người dân cả nước phải chứng kiến, nghe nhìn về nhiều vụ tai nạn thảm khốc trong những ngày Tết, thì khắp nơi, lực lượng Cảnh sát giao thông đều siết chặt công tác kiểm tra, giám sát và xử lý người tham gia giao thông sau khi uống bia, rượu... để góp phần hạn chế tai nạn giao thông tối đa.
Công ty Mạnh Thắng tiếp tục mở đường, lập xưởng cần được UBND tỉnh Yên Bái chỉ đạo làm rõ

Công ty Mạnh Thắng tiếp tục mở đường, lập xưởng cần được UBND tỉnh Yên Bái chỉ đạo làm rõ

Khai thác khoáng sản quy mô lớn, xẻ đá, mở đường lập xưởng chế biến sát mép hồ bị đình chỉ hoạt động vì chưa hoàn tất thủ tục pháp lý.
Xử phạt 470 triệu đồng các điểm trông giữ xe nhiều lần vi phạm

Xử phạt 470 triệu đồng các điểm trông giữ xe nhiều lần vi phạm

Thanh tra Sở GTVT Hà Nội đề xuất thu hồi giấy phép đối với các điểm trông giữ phương tiện nhiều lần vi phạm.
TP Hồ Chí Minh: Cần bổ sung khoảng 100.000 m2 kho, bãi để tạm giữ phương tiện vi phạm

TP Hồ Chí Minh: Cần bổ sung khoảng 100.000 m2 kho, bãi để tạm giữ phương tiện vi phạm

Sau Tết, nhiều phương tiện vi phạm an toàn giao thông bị xử lý theo quy định, dẫn đến tình trạng quá tải tại các kho tạm giữ phương tiện vi phạm.
Truy tìm tài xế “liều chết” lái xe chạy ngược chiều trên cao tốc

Truy tìm tài xế “liều chết” lái xe chạy ngược chiều trên cao tốc

Bất chấp luật giao thông, tài xế xe tải ngang nhiên lái xe chạy ngược chiều, thậm chí "phóng bạt mạng" trên cao tốc, ép xe đi đúng luật phải tránh.
tong bi thu to lam lam viec voi 2 tinh an giang kien giang

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với 2 tỉnh An Giang, Kiên Giang

Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
tien giang dieu tra vu chu doanh nghiep gao nghi bi lua hon 420 ty dong

Tiền Giang: Điều tra vụ chủ doanh nghiệp gạo nghi bị lừa hơn 420 tỷ đồng

Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
quang ninh can canh xe tai cho dat chay ram rap suot ngay dem dan lo hong duong o nhiem

Quảng Ninh: Cận cảnh xe tải chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, dân lo hỏng đường, ô nhiễm

Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
trao quyet dinh bo nhiem thu truong bo tu phap nguyen thanh tu

Trao quyết định bổ nhiệm Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú

Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
cong nhan tp phu quoc la do thi loai i truc thuoc tinh kien giang

Công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang

Ngày 21/1, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký quyết định về việc công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang.