Tại Việt Nam, TNGT là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và thương tích nghiêm trọng.
Thực tế cho thấy, một tỷ lệ không nhỏ nạn nhân bị TNG tử vong hoặc bị các di chứng nặng nề là do không được sơ cứu, cấp cứu kịp thời, đúng cách.
Vì vậy, việc phổ cập kiến thức, kỹ năng cho người tham gia giao thông về sơ cứu, cấp cứu nạn nhân TNGT cần được chú trọng.
Hành động của người dân quyết định tính mạng nạn nhân
Theo thống kê, mỗi năm, TNGT đường bộ cướp đi sinh mạng của hàng triệu người.
Vậy nên, hiểu rõ các cơ chế chấn thương trong TNGT sẽ giúp mỗi người tiếp cận, sơ cứu và điều trị hiệu quả hơn.
Ít ai biết rằng, chính những giây, phút đầu tiên ngay sau TNGT được xem là “giờ vàng” để cứu nạn nhân.
Lúc này, nạn nhân có cơ hội cao nhất để sống sót và giảm thiểu di chứng nếu được sơ cứu, cấp cứu kịp thời và đúng cách.
Mỗi lần đi trên đường, gặp trường hợp TNGT thì dù bận như thế nào chị Nguyễn Thị Dung (phường Nguyễn Trãi, TP Hà Nội) đều dừng lại để hỗ trợ người bị nạn.
Những lần đó, chị Dung đều phải thực hiện hỗ trợ sơ cứu một cách thận trọng nhất, để ngăn ngừa những tổn thương thứ phát, khiến tình trạng nạn nhân nặng hơn.
Đồng thời, chị Dung cũng nhờ người dân quay video lại để tránh trường hợp người nhà nạn nhân bắt vạ, đe dọa đến tính mạng, cho rằng chị Dung là người gây tai nạn.
“Quay video là minh chứng rõ nhất chứng minh cho mình có lòng tốt giúp đỡ người bị nạn” - chị Dung khẳng định.
![]() |
| Hành động của người dân quyết định tính mạng nạn nhân qua việc sơ cứu, gọi cấp cứu hoặc can thiệp để ngăn chặn nguy hiểm. (Ảnh minh họa Internet) |
Với nghề tài xế container lâu năm, anh Võ Tá Hiền (xã Can Lộc, Hà Tĩnh) cũng gặp không ít vụ TNGT trên đường.
Khi đó, anh Hiền đều dừng xe cứu giúp người bị nạn và cũng không sợ bị liên lụy, vì theo chia sẻ thì trên xe đầy đủ camera hành trình.
Theo anh Hiền, khi xảy ra tai nạn thì việc đầu tiên và quan trọng nhất là phải cứu người, còn những biện pháp còn lại thì thực hiện sau.
“Tôi kêu gọi cũng như hy vọng mỗi người khi gặp trường hợp TNGT nào thì hãy cứu giúp người bị nạn. Cứ nghĩ, đó là người thân, gia đình mình là sẵn lòng ngay.
Nếu không có kỹ năng sơ cứu, việc dừng lại để gọi các đơn vị cứu hộ là hành động quan trọng và đáng được khuyến khích” – anh Võ Tá Hiền cho hay.
Nhiều chuyên gia nhận định, sơ cứu người bị TNGT là hết sức cần thiết. Việc sơ cứu phải được thực hiện khi có kỹ năng, tránh phản tác dụng, gây hại cho người gặp nạn. Khuyến cáo, không nên vận chuyển nạn nhân bằng xe đẹp, xe máy hay bế đi.
Thực tế, việc sơ cứu trước khi nhập viện giúp tăng tỷ lệ sống sót cho những người bị TNGT, dù rằng, mỗi trường hợp lại có những cách xử trí khác nhau và không có công thức chung.
Có thể thấy được, từ những hành động giúp đỡ người bị nạn, nhiều trường hợp đã thoát khỏi “lưỡi hái tử thần”.
Việc không cứu giúp người bị nạn trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng khi có điều kiện có thể bị xem là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý theo pháp luật.
Thiết nghĩ, nếu mỗi người dân ý thức được trong việc giúp đỡ những người bị nạn sẽ góp phần giảm được số người bị tử vong do TNGT.
Hành động của người dân có thể là "cứu cánh", thậm chí là "kẻ tiếp tay" cho cái chết của nạn nhân, điều này phụ thuộc vào nhận thức, trách nhiệm và hành vi của mỗi cá nhân trong tình huống cụ thể.
Cứu người - Hành động đẹp, không vi phạm pháp luật
Theo đánh giá của nhiều người, hành động cứu người là hành động đúng đắn, mang tính nhân văn và không vi phạm pháp luật Việt Nam, mà ngược lại, việc không cứu giúp người đang gặp nguy hiểm có thể bị xử phạt theo pháp luật.
![]() |
| Cảnh sát giao thông hỗ trợ người dân bị tai biến cấp cứu kịp thời. (Ảnh: Hoàn Đông) |
Một cán bộ Phòng CSGT – Công an tỉnh Thái Nguyên chia sẻ, khi gặp người cần cấp cứu trên đường, nếu có điều kiện, người dân hãy hỗ trợ họ đi cấp cứu.
Còn không, tùy theo tình trạng thương tích của nạn nhân và khả năng của mình, hãy nhờ mọi người xung quanh, gọi xe cấp cứu chuyên dụng.
Luật sư Nguyễn Văn Tuấn (Giám Đốc Công ty Luật TNHH TGS, Đoàn Luật Sư TP Hà Nội) cho biết, có cơ sở pháp lý khẳng định hành động cứu người là đúng.
Cụ thể, Hiến pháp năm 2013 quy định:“Mọi người có quyền được bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm”.
Do đó, khi thấy người khác gặp nguy hiểm đến tính mạng, hành động cứu giúp không những không vi phạm mà còn phù hợp với tinh thần pháp luật.
Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 16) cũng nêu rõ, quyền sống là quyền nhân thân cơ bản nhất của con người. Người thực hiện hành vi nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe cho người khác được pháp luật bảo vệ.
Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017 (Điều 132) quy định tội “Không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng” khi có điều kiện mà không cứu giúp, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Ngược lại, người chủ động cứu người chính là thực hiện hành vi đúng pháp luật.
Theo Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, hành động cứu người thể hiện tinh thần tương thân tương ái, góp phần xây dựng xã hội nhân văn.
Xã hội càng văn minh, càng cần khuyến khích những hành động dũng cảm, nhân đạo.
Và thực tế cũng đã có nhiều trường hợp người dân cứu người gặp nạn đã được chính quyền, tổ chức tôn vinh, khen thưởng.
Tr nờng hợp, nếu trong quá trình cứu giúp, do điều kiện khách quan mà gây ra hậu quả không mong muốn, người cứu sẽ không phải chịu trách nhiệm pháp lý, bởi họ hành động trong “tình huống cấp thiết” để bảo vệ tính mạng người khác (theo Điều 23 Bộ luật Hình sự: “tình thế cấp thiết”).
Ngược lại, nếu người có điều kiện cứu giúp mà cố tình làm ngơ để mặc cho nạn nhân nguy hiểm đến tính mạng, họ có thể bị xử lý theo quy định pháp luật.
“Hành động cứu người trên đường là hành động đúng pháp luật, hợp đạo lý và cần được khuyến khích.
Mỗi công dân khi gặp tình huống nguy hiểm trên đường nên có thái độ tích cực, thể hiện trách nhiệm với cộng đồng” - Giám Đốc Công ty Luật TNHH TGS cho hay.
| Luật sư Nguyễn Văn cho biết mức xử phạt hành chính với hành vi không cứu người gặp tai nạn giao thông: Trong trường hợp hành vi không cứu người gặp tai nạn giao thông khi có yêu cầu mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì có thể bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với cá nhân và có thể bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với tổ chức. (Theo điểm a khoản 6 Điều 12 Nghị định 168/2024/NĐ-CP) Truy cứu trách nhiệm với hành vi không cứu người gặp tai nạn giao thông: Nếu hành vi không cứu người gặp tai nạn giao thông đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng theo Điều 132 Bộ luật Hình sự 2015 như sau: Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm: + Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm. + Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp. Phạm tội dẫn đến hậu quả 2 người trở lên chết, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm. Như vậy, việc không cứu giúp người bị tai nạn giao thông nếu như cá nhân, tổ chức có điều kiện cứu giúp là hành vi vi phạm pháp luật. Tùy thuộc vào mức độ của hành vi vi phạm, pháp luật sẽ có những biện pháp xử lý khác nhau. Hành vi này có thể truy cứu trách nhiệm hình sự, khung hình phạt có thể lên tới 7 năm tù. |
Tags: