Người Trung Quốc đã và sẽ tiếp tục phải trả giá trong những năm tới đây do sự tăng trưởng quá nhanh của mình.
 |
| Ô nhiễm không khí ở Trung Quốc. |
Thiệt hại lớn về kinh tế
Ngân hàng thế giới ước tính tổng thiệt hại do tình trạng ô nhiễm không khí và nguồn nước tới nền kinh tế Trung Quốc là khoảng 6% GDP mỗi năm.
Chi phí này bao gồm ảnh hưởng tới sức khỏe con người, thiệt hại tới các nguồn tài nguyên thiên nhiên, phá hủy mùa màng do những đợt mưa axit…
Tổ chức phi lợi nhuận RAND trong khi đó đưa ra con số lớn hơn nhiều. RAND cho rằng chỉ riêng ô nhiễm không khí đã khiến nền kinh tế Trung Quốc thiệt hại đến 6,5% GDP mỗi năm.
Chi phí này chủ yếu là do năng suất lao động của nền kinh tế bị kéo lùi đi do các nhà máy phải đóng cửa trong những ngày tình hình không khí trở nền tồi tệ.
“Nghỉ ốm và khám bệnh đều phải được tính vào thiệt hại” – ông Anders Hove, giám đốc nghiên cứu nói. Ông này cho rằng mức độ tập trung hạt ô nhiễm cao có liên quan đến các bệnh mãn tính nguy hiểm như bệnh tim và ung thử phổi vốn rất tốn kém để điều trị.
Ô nhiễm không khí cũng ảnh hưởng nặng nề đến du lịch và các hoạt động giải trí ngoài trời vì chất lượng không khí xuống thấp khiến du khách không dám đến Trung Quốc.
Mùa màng của Trung Quốc cũng bị thiệt hại theo, theo ông Hove. Khoảng 20% đất trồng ở Trung Quốc hiện bị ô nhiễm.
Ở tỉnh trồng lúa lớn nhất của nước này là Hồ Nam, đất trồng đã bị nhiễm kim loại nặng từ các nhà máy thải ra, kéo theo việc chuỗi cung ứng thực phẩm cũng chịu ảnh hưởng.
Theo các ước tính, đến năm 2060, ô nhiễm không khí có thể giảm quy mô của nền kinh tế của Trung Quốc khoảng 2,5% so với lẽ ra nó có thể đạt được do người lao động nghỉ ốm, mùa màng bị thiệt hại chi phí chăm sóc sức khỏe tăng.
Theo Tổ chức Hợp tác kinh tế và phát triển (OECD), năm 2015, thiệt hại do ô nhiễm không khí trên toàn cầu là 21 tỉ USD và con số này dự kiến sẽ tăng gấp 8 lần lên tới 176 tỉ USD vào năm 2060 do sự phát triển của các nước, trong đó có Trung Quốc.
Chật vật tìm cách khắc phục
Vấn đề ô nhiễm không khí ở Trung Quốc được cho là xuất phát từ các yếu tố: sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp nặng, sự gia tăng sử dụng than đá và sở hữu xe hơi.
Để khắc phục tình hình, giới chức Trung Quốc thời gian qua đã tích cực thực thi nhiều biện pháp.
Trong đó, chính quyền Trung Quốc đã áp dụng chính sách kiểm soát xe hơi nghiêm ngặt với hệ thống xổ số để kiểm soát lượng xe mới cũng như giới hạn lượng xe được lưu thông trên đường phố vào những ngày nhất định.
Ngoài ra, từ năm 2012, Trung Quốc cũng đã cấm đốt than ở các khu vực đô thị.
Trước áp lực lớn từ người dân, chính phủ Trung Quốc năm 2013 đã bắt đầu thực thi Kế hoạch hành động nhằm ngăn chặn và kiểm soát ô nhiễm không khí.
Theo bản kế hoạch này, chính phủ cam kết giảm lượng tiêu thụ than đá ở nước này xuống còn 65% vào năm 2017, giảm 15 đến 25% lượng hạt PM2.5 vào năm 2020.
Để đạt được mục tiêu này, Trung Quốc cũng tuyên bố sẽ đóng cửa hàng nghìn nhà máy gây ô nhiễm, đặc biệt là ở miền bắc nước này.
Dù vậy nhưng cho đến nay tình hình vẫn không được cải thiện là mấy. Phát biểu tại lễ khai mạc kỳ họp Quốc hội Trung Quốc hồi tháng 3 vừa qua, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cũng đã nhấn mạnh đến tình trạng ô nhiễm không khí trầm trọng ở nước này, đồng thời công bố một loạt các biện pháp khắc phục.
Trong đó, bên cạnh việc quyết tâm đóng cửa các nhà máy điện than, ông Lý khẳng định chính phủ Trung Quốc sẽ đẩy mạnh các nỗ lực xử lý các phương tiện thải nhiều khí độc hại bằng cách đẩy nhanh tiến trình để đưa những xe cũ khỏi vòng lưu thông và khuyến khích sử dụng xe hơi chạy bằng các nguồn năng lượng sạch.
Ông Lý cũng nhấn mạnh các luật và quy định về môi trường sẽ được thực hiện nghiêm túc và những quan chức không đảm bảo thực hiện các quy định này sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn.
