Nóng vấn đề xăng dầu tại Nghị trường Quốc hội

Phản ánh tình trạng nhiều cây xăng ở Hà Nội và TP. HCM không bán hoặc bán theo giới hạn” từ 500.000 - 600.000 đồng cho một ô tô, gây bức xúc cho người dân, ĐB Lê Hoàng Anh (Gia Lai), đề nghị Thanh tra Chính phủ cho biết đã chỉ đạo thanh tra đột xuất việc cung ứng xăng dầu ở 2 thành phố này chưa? ĐB Lê Hoàng Anh cũng chuyển câu hỏi này đến Bộ trưởng Bộ Công Thương.

ĐB Lê Hoàng Anh (Gia Lai) cho rằng cần thanh tra đột xuất việc cung ứng xăng dầu tại Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, vừa qua thực hiện Nghị định của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng giao cho Thanh tra tiến hành thanh tra xăng dầu, hiện ngành đã và đang tiến hành công tác thanh tra này, qua đó chỉ ra những tồn tại, hạn chế để đảm bảo bình ổn giá xăng dầu.

Về phía Bộ Công thương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, vấn đề xăng dầu đã được báo cáo đầy đủ tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội ngày 28/10 vừa qua. Bộ trưởng Công Thương đã nhận định tình hình, phân tích nguyên nhân và có giải giải, đến nay nhóm giải pháp đề ra vẫn “còn nguyên giá trị”. Tuy nhiên, những ngày qua, tình hình thế giới và trong nước có những diễn biến mới.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn.

Cụ thể, nguồn cung xăng dầu thế giới ngày càng khan hiếm bởi Châu Âu và các nền kinh tế lớn gia tăng thu mua lượng dầu hiện có từ các nguồn cung chính là Opec+ và Nga. Bởi hiện đã sát đến ngày (tháng 11) phương Tây áp lệnh trừng phạt với dầu của Nga, cấm tuyệt đối mua bán xăng dầu của Nga với các nước thuộc điều chỉnh của phương Tây.

Tỉ giá ngoại tệ mạnh của Mỹ và EU để nhập khẩu xăng dầu như đô la Mỹ và Euro liên tục thay đổi và tỉ giá đều tăng 0,75 điểm phần trăm trong thời gian qua và dự báo tiếp tục tăng. Đây là những khó khăn cho những doanh nghiệp nhập khẩu. Bên cạnh đó, việc tiếp cận vốn, ngoại tệ để được bảo lãnh nhập, hỗ trợ thanh toán cho các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối còn khó khăn, do nhiều doanh nghiệp không đáp ứng điều kiện cho vay và bảo lãnh của các ngân hàng thương mại của chúng ta. Do đó, tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung trong hệ thống tiếp tục diễn ra thêm ở một số thành phố lớn, tập trung đông dân cư.

Trước tình hình này, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành chức năng vào cuộc và các ngành chức năng đều đã và đang làm tốt hơn chức trách, nhiệm vụ của mình. Chiều 4/11, Bộ Công Thương đã có ý kiến đồng thuận với Bộ Tài chính để trong kỳ điều hành ngày 11/11 tới sẽ cập nhật những chi phí phát sinh.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng đã chỉ đạo các Ngân hàng thương mại xem xét cụ thể những doanh nghiệp đang gặp khó khăn về vốn, bảo lãnh và hỗ trợ thanh toán. Bộ Công Thương chỉ đạo Tổng cục QLTT tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý những vi phạm. Hi vọng những ngày tới thị trường xăng dầu được giải quyết.

Nhấn nút tranh luận ngay sau đó, ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đánh giá cao nỗ lực của Bộ Công Thương trong việc khắc phục những rối loạn của thị trường xăng dầu thời gian qua. Tuy nhiên thực tế cho thấy, quy định của Nghị định 95/2021/NQ-CP của Chính phủ đã lạc hậu, nó không phù hợp. Bên cạnh đó, vấn đề là về cấp các loại giấy phép trong thời gian qua, đại biểu cho rằng Bộ Công thương đã cấp phép quá nhiều đầu mối xuất, nhập khẩu xăng dầu dẫn đến hệ lụy khó quản lý. Đại biểu đề nghị Bộ xem xét lại vấn đề này.

ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) nhấn nút tranh luận.

Vẫn theo ĐB Trí, cử tri cũng phản ánh về cấp các loại giấy phép trong thời gian vừa qua, Bộ Công Thương đã cấp phép tràn lan quá nhiều, đến 36 đầu mối xuất nhập khẩu xăng, dầu và hơn 330 thương nhân phân phối xăng dầu. Trong khi Nhật Bản chỉ có 5 đầu mối, Trung Quốc 4-6 đầu mối. Điều đó dẫn đến hệ luỵ rất khó quản lý. ĐB mong Bộ trưởng xem xét, điều chỉnh.

Đáp lời, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, cơ quan này đang thực hiện theo các quy định của pháp luật hiện hành. Đúng là Nghị định 95 quy định 10 ngày điều chỉnh giá xăng dầu 1 lần. Căn cứ điều chỉnh là tính giá bình quân 10 ngày trước của thị trường thế giới. Tuy nhiên, đó là trong điều kiện bình thường, thời điểm ban hành Nghị định 95 sửa đổi Nghị định 83.

“Tôi cũng đã nói, vì thị trường xăng dầu rất dị biệt trong bối cảnh thế giới hỗn loạn thế này, cho nên nó đã bộc lộ những khiếm khuyết trong quy định hiện hành. Chính phủ đã nhận thấy điều này và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương chủ trì với các bộ, ngành nghiên cứu sửa Nghị định 95 cho phù hợp thực tiễn. Thế giới thay đổi hàng ngày, thậm chí hàng giờ, nên dù có cố gắng đến đâu thì các quy định của pháp luật bao giờ cũng có độ trễ so với thực tiễn”, Bộ trưởng Diên nói.

Còn việc điều hành theo ngày, theo ông Diên đây cũng là hướng chỉ đạo của Chính phủ. Bộ cũng sẽ nghiên cứu chỉ đạo sát hơn so với tình hình. Nếu như 10 ngày không phù hợp thì có thể rút xuống còn 5 ngày, thậm chí lấy ý kiến rộng rãi người dân và các đối tượng chịu tác động thì thấy rằng điều chỉnh theo ngày là ý kiến đa số thì chúng tôi nghiên cứu để tham mưu các cấp có thẩm quyền.

Về cấp phép, ông Diên cho biết, từ khi về Bộ Công Thương, Ban Cán sự và lãnh đạo Bộ đã thống nhất không cấp thêm, chỉ cấp đổi giấy phép. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp chứng minh đủ điều kiện, đang “đặt trên bàn” lãnh đạo Bộ, cũng đến hàng chục hồ sơ như thế. “Có lẽ cũng không cần quá nhiều thương nhân phân phối, đại lý đến cửa hàng bán lẻ, như vậy sẽ giảm được tầng nấc đi”, ông Diên nói.