Đã hạn chế về diện tích, nay lại mất mùa, người yêu sen Hà Nội tiếc ngẩn ngơ, người yêu vị trà sen Tây Hồ còn mang nỗi lo lớn hơn thế.
Được xem như Quốc hoa, ở Việt Nam có hai địa danh sen nổi tiếng là sen Đồng Tháp Mười và sen Hồ Tây, Hà Nội.
Với sen Hồ Tây, người Thủ đô có một cách tính mùa sen rất độc đáo, đó là đúng sinh nhật Bác Hồ 19/5 là sen vào mùa và ngày Quốc khánh 2/9 là kết thúc mùa sen.
Như vậy, nếu căn cứ theo cách tính này, thì mùa sen đã bắt đầu được gần tháng và đang cữ đẹp.
 |
| Ảnh minh họa. |
Thế nhưng, thay cho khung cảnh hoa chen lá thơm ngát của vùng thì nay đi một vòng quanh hồ Tây qua các đầm sen, thấy giống như cảnh sen tàn mùa thu, lá héo rũ khô khốc phơi dưới nắng mặt trời, hoa thì đặc biệt hiếm.
Tại đầm sen ở Quảng An, ông Nguyễn Văn N - bảo vệ một quán trà sen cho biết, mọi năm đầm thu hoạch từ 1- 2 nghìn bông mỗi ngày và phải huy động rất nhiều nhân công để bóc tách cơm sen.
Nay mỗi ngày chỉ được chục bông đã là may, khách đặt sen phải đợi dài cổ. Quán vắng hẳn nhân công tách sen và khách đến uống trà, thưởng sen.
Cũng rơi vào cảnh tương tự, các đầm gần công viên nước là nơi hàng năm nô nức người đến chụp ảnh thì nay đều trong tình trạng lơ thơ vài chiếc lá, chỗ thì khô cháy.
Sen vắng thì người cũng vắng luôn, chủ đầm cười mà như mếu. Thời điểm này, đầm sen Xuân Đỉnh là khả dĩ nhất nhưng cũng rất thưa hoa, nhiều lá sen, bông sen chưa kịp nở đã chết khô.
Lý giải nguyên nhân, ông Nguyễn Văn N. cho rằng có thể do năm nay thời tiết quá khắc nghiệt, mùa đông quá lạnh, mới đầu hè thì trời lại nắng gắt, mưa to nên sen chết nhiều và nở muộn hơn mọi năm.
“Nhưng cũng không loại trừ chuyện nước hồ bị ô nhiễm vì theo như tôi nhận thấy thì khoảng ba năm trở lại đây mùa sen bắt đầu thay đổi, bông ra muộn hơn và kết thúc sớm hơn chứ không kéo dài như trước” - ông N. phỏng đoán.
Lời phỏng đoán của ông N. không phải không có lý bởi quanh Hồ Tây hiện nay một loạt quán xá mọc lên, xả rác thải gây ô nhiễm nên không còn đất cho sen.
Từ vài năm trước, Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Cộng đồng (CECR) đã khảo sát và đưa ra con số có tới hơn 90% ao, hồ Hà Nội đang bị ô nhiễm. Đến nay, sự chuyển biến cũng không nhiều.
Nhiều cống thải của các hộ gia đình và hàng quán cũng thải thẳng ra hồ không qua xử lý, là nguồn phốt pho và nitrat làm tăng các loại thực vật nổi và tảo.
Các loại tảo có vòng đời rất ngắn, khi chết đi sẽ tích tụ dưới đáy hồ ngày một nhiều, làm giảm thể tích hồ. Bằng chứng là hồ lớn như hồ Tây, mà từ năm 1987 đến nay đã bị “hao” diện tích tới 50ha; hồ Trúc Bạch bị mất gần 1/4 diện tích.
Sen Hồ Tây mất mùa đồng nghĩa với việc những người sành chơi ở đất Thủ đô mất cơ hội ngắm vẻ đẹp và thưởng thức hương thơm của loài sen bách cách (trăm cánh) - một đặc trưng cơ bản của sen Hồ Tây.
Nhưng buồn hơn cả vẫn là những người chế biến chè sen. Việt Nam có nhiều loại sen, nhưng không có loại sen nào có vị thơm đặc trưng riêng như sen Hồ Tây, trà sen ủ bằng sen hồ Tây là loại trà sen hảo hạng, không vùng sen nào sánh được.
Một cân trà sen thơm cần có 800 - 1.000 bông sen thế nên để có đủ sen ướp trà, mỗi vụ các chủ hiệu trà ướp sen nổi tiếng Hà Thành phải mua cả đầm sen để làm nguyên liệu.
Hồ Tây thì rộng nhưng không phải cả hồ đều có sen mà khu vực trồng sen chỉ có một phần rất nhỏ khoảng 4- 5 đầm sen.
Đã hạn chế về diện tích như thế, nay lại mất mùa, người yêu sen Hà Nội tiếc ngẩn ngơ đã đành, nhưng người yêu vị trà sen Tây Hồ còn mang nỗi lo lớn hơn thế. Buồn thay!
