Không ai ngờ rằng 1.000 con khỉ năm xưa đang nhởn nhơ trên đảo Hòn Lao ở vịnh Nha Phu, Nha Trang lại có một khởi đầu rất lạ.
Từ một dự án thí nghiệm y tế
Suốt hơn 30 năm qua, hàng triệu lượt du khách tới đây thăm chơi cũng chỉ vì lũ khỉ nghịch ngợm, đáng yêu này.
Rồi từ đây sản sinh ra vô vàn câu chuyện thực hư về những trò nghịch ngợm, láu cá, bịp bợm và cả sự cảm động về thế giới loài khỉ. Điều đó làm nên một thương hiệu du lịch hấp dẫn.
 |
| Những chú khỉ trên đảo Hòn Lao |
100 chú khỉ đầu tiên được đưa ra đảo ngày 18/4/1983 (sau này tên công ty quản lý khỉ là 18 tháng tư) gồm 3 loại: khỉ lông xám đuôi dài (Macaca Fascularis), khỉ lông vàng đuôi ngắn mặt đỏ (Macaca Rhejsus) và khỉ lông xám đầu chót (Macaca Drianta).
Nhưng rồi các chuyên gia y tế nhận định, khỉ nuôi ở đây không đạt chuẩn y tế như với khỉ nuôi ở đảo Rều ở Quảng Ninh. Dự án bị bỏ rơi.
Công ty 18 tháng Tư coi như bị phá sản, lũ khỉ trên đảo bị bỏ rơi thành thú hoang dã. Nhưng với bản năng sinh tồn kỳ diệu của mình, lũ khỉ vẫn sống và sinh sôi nảy nở gấp bội so với ban đầu.
Du khách tới thăm Hòn Lao đều thắc mắc không hiểu vì sao trên hòn đảo không rộng giữa biển khô khan không có nước, chỉ có những cây bụi, hàng dừa mà khỉ ở đâu đến nhiều thế?
Khởi đầu đây là một dự án của ngành y tế do Liên Xô (cũ) giúp đỡ với ý định xây dựng đây thành một nơi nuôi dưỡng, cung cấp để phục vụ cho điều chế vắc-xin. Vì Nha Trang có 2 viện dịch tễ nổi tiếng Pasteur và Vắc-xin.
Khí hậu ở đây hiền hòa, đảo chỉ cách bờ chừng 2 hải lý, ra vào thuận tiện, cách trung tâm Nha Trang 15km, nên quá lý tưởng để thực hiện.
Rồi thời khắc quyết định đã đến Hòn Lao khi nơi đây được xây dựng thành điểm du lịch, tham quan đầu tiên ở Nha Trang sau ngày giải phóng, bởi tiếng đồn về lũ khỉ hoang nơi đây làm ai tới Nha Trang cũng tò mò muốn tìm đến chơi.
Người có việc làm táo bạo trên là ông Nguyễn Xuân Hoàng - Tổng Giám đốc Cty thuốc lá Khatoco khi sáp nhập Công ty 18 tháng tư vào Khatoco cho phát triển mô hình du lịch sinh thái.
Trò khỉ... hấp dẫn du khách
Thuở đầu đói kém, hễ thấy con tàu nào chở khách cập đảo thì họ hàng khỉ đã “bày binh bố trận” theo dõi từng bước chân của khách chỉ một mục đích duy nhất: cướp giật, trộm đồ ăn khiến nhiều du khách khóc thét sợ hãi, nhưng cũng khoái chí.
Sau này khi có dịch vụ cho khách mua ngũ cốc, mía, hoa quả để “dụ” khỉ thì việc cướp trộm của bầy khỉ giảm bớt.
Tuy nhiên, với khỉ thì không bao giờ hết chuyện quậy phá, ngoài việc vẫn còn những con khỉ hoang bị lẻ đàn đi ăn trộm thì bọn khỉ chuyên chọc ghẹo lại rất thích lấy đồ chơi của khách như máy ảnh, điện thoại, máy nghe nhạc để phá phách.
Cũng có chuyện vui là trong máy ảnh của những du khách tìm lại được, có cả những bức ảnh rất kỳ quái, ngộ nghĩnh đó là gương mặt khỉ nhe răng, gãi đầu bắt chấy… Đó là sản phẩm của “nghệ sĩ khỉ” bắt chước bấm đại cho nhau mà thành!
 |
| Nhiều chú khỉ đang vuii đùa và nhặt quả với nhau |
Nhưng có lẽ, hấp dẫn nhất với du khách chính là những câu chuyện do chính các hướng dẫn viên lâu năm làm việc ở đây kể về thế giới khỉ.
Đó là chuyện các hảo tướng khỉ chiến đấu để lên ngôi chúa khỉ như Mỹ Hầu Vương ở Hoa Quả Sơn trong Tây Du Ký; Cảnh chúa khỉ được “ăn trên ngồi chốc” mâm cao cỗ đầy, có các quân lính hầu hạ “cơm bưng nước rót” hơn cả trí tưởng tượng.
Chuyện về những con khỉ bị lẻ loi đi giang hồ ăn cắp vặt; hoặc khỉ đi ăn mày, ăn xin làm cho du khách rất cảm động; rồi chuyện “nghệ sĩ” khỉ diễn trò với gấu, voi, chó, dê… được cấp “ lương” quy ra thức ăn đàng hoàng như các nghệ sĩ thực thụ…
Lễ hội Hoa Quả Sơn lừng danh
Hằng năm dịp mở mùa du lịch, đảo Hòn Lao tổ chức một buổi lễ rất hoành tráng: Hội Hoa Quả Sơn. Với lũ khỉ thì từ mấy hôm trước khi thấy mọi người chuẩn bị chúng đã thôi không đi gặm lá, vặt quả dại, hay ra bãi kiếm ốc sò nữa mà để bụng dành chén hoa quả được thiết đãi.
Ngoài việc tàu bè, dù lượn chạy ngang dọc trên biển quanh đảo thì ngày hội trên đảo đúng nghĩa là một miền “Thủy Liêm Động” như phim Tây Du Ký. Du khách được thưởng thức cảnh những con dê, cừu kéo những xe đầy hoa quả thơm ngon.
Các kỵ sĩ khỉ áo quần, đeo gươm súng bên hông cưỡi chó, dê khệnh khạng diễu hành tháp tùng thầy trò Đường Tăng về phía sân khấu nơi đó có những ban nhạc rock khỉ nện trống, đánh đàn, thổi kèn ầm ầm... chúc mừng cho người đóng thử (tất nhiên chỉ là giả vì bọn khỉ này có biết nhạc nhẽo gì đâu). Chúng tích cực vì tý nữa được thưởng hoa quả mà thôi. Rồi khỉ làm xiếc, đi cà kheo, chơi xà đơn, đánh bóng…
Sau những màn biểu diễn rất khỉ đó, là màn “tháo khoán” Thủy Liêm Động cho toàn bộ đàn khỉ trên đảo tới dự tiệc tràn ngập hoa quả treo khắp núi Ngũ Hành Sơn! Bạn sẽ hỏi nếu treo đầy hoa quả thế mà sao khỉ không tới cướp phá từ trước?
Đơn giản thôi, trong thời gian treo quả, kết trái thì các bảo vệ đã trấn bốn phía nên không để tên họ Tôn nào xâm nhập, mặc dù xung quanh trong các lùm cây tràn ngập khỉ lớn bé ẩn nấp phục chờ.
Được chứng kiến thực khách khỉ ăn tiệc, du khách ai cũng phì cười và chợt nhớ năm xưa Tề Thiên Đại Thánh phá tiệc Bàn Đào của Tây Vương Mẫu như thế nào.
