Nói đến nhóm máu, chúng ta thường chỉ quan tâm xem đó là nhóm A, B, AB hay O và là loại cộng hay trừ. Tuy nhiên, nhóm máu chính xác của bạn phức tạp hơn thế nhiều.
Tin nên đọc
Cạn kiệt các nhóm máu dự trữ, bệnh viện khẩn thiết kêu gọi hiến máu
Sức khỏe "tuyệt vời" của Tổng thống Obama
Bồi dưỡng sức khỏe đúng cách cho sĩ tử mùa thi
Obama được chăm sóc sức khỏe như thế nào khi công du nước ngoài
Nhóm máu là một phần cơ thể nhưng không phải ai cũng biết rõ. Theo khảo sát, 35-50% người phương Tây thậm chí không biết nhóm máu của mình. Dưới đây là một số sự thật thú vị về nhóm máu do Medical Daily liệt kê.
Nhiều hơn 2 yếu tố
Hồng cầu được bao phủ bởi các kháng nguyên. 600 loại đã được xác định chỉ chiếm 1/4 những kháng nguyên hay gặp. Chúng được truyền từ cha mẹ sang con cái, chia thành 35 kiểu nhóm máu mà phổ biến nhất là ABO và Rhesus (Rh). Trong số 61 kháng nguyên Rh, kháng nguyên D là quan trọng nhất.
Khi truyền máu, chúng ta chỉ tiếp nhận hồng cầu tương ứng với kháng nguyên thuộc nhóm ABO và Rh. Người nhóm máu A, B, O sẽ sản xuất kháng thể chống lại kháng nguyên A hoặc B không có nguồn gốc từ cơ thể họ, nghĩa là người nhóm máu A không thể nhận nhóm máu B và ngược lại.
 |
| Ảnh minh họa. |
Người nhóm máu O thiếu kháng nguyên A, B nên sản xuất kháng thể chống lại cả hai; trong khi đó người nhóm máu AB không xuất hiện kháng thể.
Tương tự như vậy, người không mang kháng nguyên D không nhận nhóm máu chứa nó, còn người có kháng nguyên D sử dụng được cả máu D- lẫn D+.
Nói chung, nhóm máu O+ (nhóm máu O có kháng nguyên D hay Rh+) cho được nhiều nhất còn nhóm AB+ nhận được nhiều nhất.
Loại máu hiếm nhất
Chắc hẳn bạn từng nghe AB là nhóm máu hiếm nhất. Tuy nhiên, điều này chỉ đúng nếu xét trên 8 tổ hợp A, B, O và D+ hoặc D-. Theo Trường Đại học Y Stanford, khoảng 0,6 % dân số mang nhóm máu AB-.
Có vô vàn các loại kháng nguyên khác nhau. Kết hợp tất cả yếu tố, ta tìm được những người với nhóm máu cực kỳ hiếm.
Ví dụ, người đàn ông tên Thomas đặc biệt đến mức không sở hữu bất cứ kháng nguyên nào thuộc nhóm Rhesus. Anh trở thành một trong 40 người trên thế giới không mang Rh và có thể hiến máu cho bất cứ ai thuộc nhóm Rh hiếm. Tuy nhiên, khi cần máu, Thomas chỉ nhận được máu không Rh. Ngoài anh ra, trên thế giới chỉ còn 5 người như vậy.
Vấn đề không tương thích
Không tương thích là một vấn đề phức tạp. Khác với hệ thống ABO, người không mang kháng nguyên D hoặc các kháng nguyên thuộc nhóm Rh không tự động từ chối máu chứa kháng nguyên.
Chỉ sau khi tiếp xúc với máu Rh+, cơ thể mới sản xuất kháng thể chống lại kháng nguyên. Như vậy, về mặt lý thuyết, người nhóm máu Rh- có thể ít nhất một lần nhận máu Rh+ mà không gặp vấn đề nào. Tuy nhiên, vì lý do an toàn, lựa chọn này hầu như không bao giờ được xem xét.
Trường hợp tương đối hay gặp là người mẹ Rh- sinh ra con có máu Rh+. Nếu là lần đầu, thai nhi sẽ ra đời an toàn nhưng từ lần thứ hai, cơ thể người mẹ nhiều khả năng hình thành các kháng nguyên, đi qua nhau thai đến tấn công máu của em bé trong bụng, dẫn đến bệnh tan máu. Hiện tượng này cũng xảy ra khi thai nhi không tương thích với mẹ về nhóm ABO nhưng nhẹ và hiếm thấy hơn.
May mắn, vấn đề không tương thích Rh được giải quyết bằng thuốc hoặc các loại kháng thể có tác dụng ngăn chặn khả năng hình thành Rh của người mẹ.
Nguy cơ sức khỏe
Các nhà khoa học đã chứng minh nhóm máu ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Người không phải nhóm máu O có nhiều yếu tố đông máu hơn, từ đó dễ bị huyết khối tĩnh mạch hơn 2 lần. Gần đây, một nghiên cứu chỉ ra các nhóm máu khác có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư cao hơn nhóm máu O.
Lượng máu trong cả cuộc đời một người có thể chứa đầy 200 thùng chứa dầu cỡ lớn
Lượng máu trong cả cuộc đời một người có thể chứa đầy 200 thùng chứa dầu cỡ lớn
Trái tim bơm khoảng 55 – 80ml máu mỗi nhịp đập. Trái tim người trưởng thành bơm khoảng 6.000 – 7.500 lít/ngày, cơ thể chứa khoảng 5 lít máu lưu thông liên tục.
Chỉ mất 30 giây cho một tế bào hồng cầu “du lịch” vòng quanh cơ thể
Một tế bào hồng cầu chỉ mất 30 giây để chu du vòng quanh cơ thể.
“Tuổi thọ” của một tế bào hồng cầu là 4 tháng, trong thời gian đó, nó có thể đi 250.000 vòng quanh cơ thể.
Huyết tương chứa 90% nước và chiếm 55% thể tích máu
Huyết tương là dung dịch màu vàng nhạt gồm nước, protein và muối. Huyết tương của nhóm máu AB- có thể dùng được cho tất cả các nhóm máu khác, vì thế loại huyết tương này thường bị thiếu. Huyết tương được lưu trữ đông lạnh và có “hạn sử dụng” đến một năm.
Mạch máu trong cơ thể người trưởng thành dài khoảng 100.000 dặm (gần 161.000km)
Có 3 loại mạch máu: Động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. Động mạch vận chuyển máu từ tim đến các bộ phận, mao mạch kết nối các động mạch với tĩnh mạch, tĩnh mạch dẫn máu về tim.
