Hà Nội 20 °C
TP Hồ Chí Minh 25 °C
Hải Phòng 22 °C
Đà Nẵng 22 °C
Yên Bái 15 °C
  • Hà Nội Hà Nội 20°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 25°C
  • Hải Phòng Hà Nội 22°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 22°C
  • Yên Bái Hà Nội 15°C

Nhà Thơ Đinh Ngọc Diệp và hành trình gọi nguồn

Văn hóa
31/07/2019 09:11
Ngô Đức Hành
aa
“Toa tàu lắc ngang con tàu chạy dọc/ Người đứng ngồi bụi bặm toa đen/ Những ô cửa mở toang bản lề không có/ Mỗi ô một khoảng trời riêng...”, (Hành trình). Nhà thơ Đinh Ngọc Diệp mở đầu bài thơ “Hành trình” trong tập thơ “Hành trình 5”, NXB Hội Nhà văn năm 2018 như thế.


Anh24.

Tác giả bài viết và nhà thơ Đinh Ngọc Diệp (phải)

Đây cũng là tập thơ mới trong series “Hành trình” của anh cùng “Nàng Thơ”. Có lẽ thế hệ 7X trở về trước, có đi tàu hỏa mới biết về toa đen. Toa đen bây giờ không còn dùng để chở hành khách nữa, có điều “Toa tàu lắc ngang con tàu chạy dọc” như phát hiện của Đinh Ngọc Diệp thì mãi còn.

Đặc biệt hơn, ô cửa toa tàu, nơi có nhiều số phận nhìn qua đó, nhiều đôi mắt nhìn qua đó, mãi mãi là “một khoảng trời riêng”. Đọc câu thơ này, tôi bỗng nhớ nhà thơ Nga vĩ đại Ép-ghê-nhi Ép-tu-sen-cô khi ông đặt vi trí mỗi con người như một thế giới: “Mỗi số phận riêng dù rất nhỏ/ Chắc hành tinh nào đã sánh nổi đâu?”

Tôi thích tứ này của Đinh Ngọc Diệp.

Tôi biết Đinh Ngọc Diệp từ giữa những năm 90 của thế kỷ trước, khi anh xuất hiện trước mặt tôi với tư cách là một nhà báo “ngoài biên chế” nhưng chuyên viết điều tra và phóng sự - điều tra, thể tài báo chí vào loại “hóc” nhất, nhất là với mảng đề tài chống tiêu cực sau thời đổi mới chưa lâu.

Sau này tôi mới biết, Đinh Ngọc Diệp làm thơ khá sớm, từ những năm 80 của thế kỷ ấy anh đã có thơ đăng báo. Tôi đồ rằng, trong Đinh Ngọc Diệp có 2 con người phân thân rành rẽ: một Đinh Ngọc Diệp khảng khái, kiên cường với báo chí và một Đinh Ngọc Diệp lặng lẽ nhìn, lặng lẽ quan sát, đăm đắm với “Nàng Thơ”.

Rất lạ, Đinh Ngọc Diệp kiệm lời giữa đám đông, nhún nhường khi giao tiếp, ẩn dụ trong ngôn ngữ lại có thể bùng nổ khi cần.

Như vậy, cho đến nay Đinh Ngọc Diệp đã có 40 năm có lẻ “hành trình” cùng thơ, anh đã xuất bản 5 tập thơ là “Hành trình”, 2012; “Hành trình 2”, 2013; “Hành trình 3”, 2015; “Hành trình 4”, 2016; “Hành trình 5”, 2018. Với 5 tác phẩm thơ, Đinh Ngọc Diệp đã đạt 2 giải B (không có giải A) – Giải thưởng Lê Thánh Tông của UBND tỉnh Thanh Hóa năm 2013 cho tập “Hành trình” và năm 2017 cho “Hành trình 4” và giải Nhì (không có giải Nhất) năm 1986 cho bài thơ “Với quê hương”.

Đinh Ngọc Diệp vốn sinh ra nơi chân sóng. Quê anh là thị xã Sầm Sơn, Thanh Hóa, nhưng bây giờ Đinh Ngọc Diệp không còn là của riêng Thanh Hóa nữa, độc giả yêu thơ trong cả nước, nhiều người biết đến anh, mê phong cách và thơ Đinh Ngọc Diệp.

Quê biển, nơi mà mỗi sáng tiếng sóng biển đã lôi cậu bé Đinh Ngọc Diệp ra khỏi giường và cho mãi đến bây giờ sóng biển vẫn vỗ và sẽ vỗ mãi trong trái tim nên hiển nhiên là Đinh Ngọc Diệp viết nhiều về biển.

Biển đối với Đinh Ngọc Diệp, có thể đó là cuộc sống mưu sinh nhọc nhằn: “Những vực xoáy, con thuyền không trở lại/ Người đang yêu sẽ nói câu gì/ Người để lỡ tình yêu sẽ nói câu gì/ Những bà mẹ không sinh ra điều bất hạnh”. Có bà mẹ nào mà không mong muốn điều tốt đẹp cho con mình, ước mơ của người mẹ nào mà không thánh thiện?

Biển với Đinh Ngọc Diệp có thể đó là hình ảnh người cha sau chuyến ra khơi trở về: “Tôi nghe rưng rưng mỗi bước cha về/ Bước chân thậm thịch nhịp chày giã gạo/ Em nhỏ cởi trần mải mê chơi đáo/ Mẹ đang thổi cơm chiều rá gạo dở trên tay/ Chỉ một mình cha đi vào mà lối ngõ cũng chật”, (Với biển).

Biển với Đinh Ngọc Diệp có thể đó là hòn Trống mái – danh thắng ở biển Sầm Sơn đã đi vào bài thơ “Trống Mái” của anh: “Ngự trên núi, nghe làng ru sóng/ Trống Mái gối lên mây trắng nủ lưng trời/ Mây dưới núi bồng bềnh hay nón trắng/ Nón mẹ già gánh cá đem phơi”.

Anh25.

Bìa tập thơ “Hành trình 5” của nhà thơ Đinh Ngọc Diệp

Tất nhiên, nói đến biển, viết về biển không thể thiếu “em” trong những bài thơ rưng rức tình cảm đôi lứa của Đinh Ngọc Diệp.

Đặc biệt, những ngày “nóng” trên vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam ở khu vực phía Nam Biển Đông không thể không nhắc đến bài thơ “Tổ quốc ở Trường Sa” của Đinh Ngọc Diệp:

Trên bản đồ như nắm tấm vung ra

Quần đảo Trường Sa chuỗi hạt ngoài xa tít

Lính giữ đảo giữ đất đai Tổ quốc

Đảo nơi quê: mình mẹ ngóng chờ

Ai theo đội Hoàng Sa ra đảo

Đảo gặp người thôi kiếp cơm rơi

Nay mẹ vẫn yêu con bằng gạo mới

Đảo long lanh kết ngọc ở chân trời!

Trong mắt Đinh Ngọc Diệp, quần đảo Trường Sa thân thương như “nắm tấm” mà người mẹ anh vẫn vung ra cho đàn gà mỗi sáng trước bình minh, đơn giản vậy thôi nhưng những hạt tấm li ti đó đã “kết ngọc” thành phần máu thịt thiêng liêng của người mẹ. Mẹ ở đây là Đất mẹ Việt Nam.

Nhà thơ Phạm Khang rất có lý khi nhận xét về thơ Đinh Ngọc Diệp: “Đinh Ngọc Diệp và những lát cắt của đời sống... Tôi nghĩ về một lát cắt phẳng, ở đó đã hội tụ đủ vô vàn ý niệm và những định lý, định đề, những va đập không thể cưỡng lại được của đời sống và sự nhầm lẫn, ngộ nhận của con người. Thơ anh không tránh khỏi sự mâu thuẫn bắt buộc này qua sự vật vã đau đớn”.

“Sự vật vã, đau đớn” theo cách nói của nhà thơ Phạm Khang, dễ nhìn ra qua các “hành trình” gần đây như “Hành trình 4”, “Hành trình 5”. Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo năm 2017 khi nhận được tập “Hành trình 4” không dấu được vui mừng khi nhận xét về Đinh Ngọc Diệp: “Thơ anh có nhiều thi ảnh lạ và cấu tứ chặt, gây bất ngờ cho người đọc. Không rậm lời. Tình nén lạnh. Và cái nhìn cuộc sống nhọn và sắc. Nhưng đôi khi những chi tiết bất ngờ lại gây nhiều xúc động”.

Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo lúc còn sống nổi tiếng về sự tinh tế khi thẩm thơ và phát hiện cái mới trong trùng trùng thơ phú. Nhận xét của anh hoàn toàn thuộc về phạm trù trách nhiệm của thi sỹ đàn anh trước những người làm thơ lớp sau. Ông không ngần ngại gọi Đinh Ngọc Diệp là nhà thơ của đá và biển.

Đọc thơ tình Đinh Ngọc Diệp, dù là tình yêu quê hương đất nước hay tình yêu lứa đôi dẽ gặp những thi ảnh đẹp; đọc mảng thơ thế sự của anh người ra dễ gặp những hình ảnh nghệ thuật sắc lạnh, găm ngọt ngào vào trái tim người đọc.

“Vạn niên thanh máu của tổ tiên chạy rần rần trong bọc nước/ ta nhìn cây với con mắt bão hòa ánh sáng/ không thấy gì trong đêm/ lại nhìn ban ngày với con mắt bão hòa bóng tối/ không thấy có ai đang chăm chút cho mình”, (Gọi nguồn).

Tất nhiên, với mỗi con người trước hết phải biết chăm mình, yêu mình mới chăm được, yêu được đồng loại. Với mỗi dân tộc được hết phải tự biết bảo vệ mình. Đinh Ngọc Diệp vẫn sẽ “hành trình” cùng “Nàng Thơ”. Gõ vào tâm thức mỗi cá nhân, tâm thức người Việt theo cách riêng của mình, tôi gọi đó là “hành trình gọi nguồn” của Đinh Ngọc Diệp.

Có một chi tiết rất Đinh Ngọc Diệp: cả đời lầm lũi viết báo, làm thơ nhưng Đinh Ngọc Diệp chưa bao giờ thuộc biên chế hưởng lương một cơ quan nào. Anh vắt kiệt mình cho thơ cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Đinh Ngọc Diệp rất nghèo, nhưng thơ anh không bao giờ nghèo thi ảnh, thậm chí rất đẹp và giàu tính tư tưởng.

Chắc chắn anh sẽ còn “hành trình” cùng “Nàng Thơ” và sáng tạo./.

bài liên quan
Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Ca sĩ Phương Nhung trở lại với đêm nhạc kỷ niệm 20 năm - “Mắt Nhung” không chỉ là tên gọi

Ca sĩ Phương Nhung trở lại với đêm nhạc kỷ niệm 20 năm - “Mắt Nhung” không chỉ là tên gọi

Ca sĩ Phương Nhung đánh dấu cột mốc 20 năm hoạt động nghệ thuật bằng đêm nhạc mang tên “Mắt Nhung” - nơi đôi mắt như lời tự tình chứa đựng những cung bậc của cảm xúc, dấu ấn và tâm sự của một hành trình dài bền bỉ với âm nhạc.
10 năm ra mắt Chuyên trang điện tử Pháp luật Plus: Hành trình khẳng định uy tín và dấu ấn trong làng báo chí Việt Nam

10 năm ra mắt Chuyên trang điện tử Pháp luật Plus: Hành trình khẳng định uy tín và dấu ấn trong làng báo chí Việt Nam

Không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường phát triển đầy nỗ lực của một chuyên trang báo chí trẻ trung, hiện đại mà còn khẳng định vị thế, vai trò và trách nhiệm của Pháp luật Plus trong bối cảnh truyền thông số phát triển mạnh mẽ.
Hơn một thập kỷ – Hành trình tiên phong của Pháp luật Plus

Hơn một thập kỷ – Hành trình tiên phong của Pháp luật Plus

Pháp luật Plus không chỉ đóng vai trò báo chí truyền thống, mà còn là nền tảng điện tử đa phương tiện, kết nối bạn đọc – pháp luật.
Mới nhất
Đọc nhiều
Bà Tẩn Thị Quế được bầu giữ chức Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lai Châu

Bà Tẩn Thị Quế được bầu giữ chức Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lai Châu

Ngày 7/12, tại Trung tâm Hội nghị Văn hóa tỉnh, HĐND tỉnh Lai Châu khóa XV, nhiệm kỳ 2021 - 2026 khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ ba mươi tư. Bà Giàng Páo Mỷ - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh chủ
Ninh Bình hỗ trợ doanh nghiệp tham gia phát triển các ứng dụng, dịch vụ số mới theo hình thức Hợp tác công tư (PPP)

Ninh Bình hỗ trợ doanh nghiệp tham gia phát triển các ứng dụng, dịch vụ số mới theo hình thức Hợp tác công tư (PPP)

Trong bối cảnh cả nước đang quyết liệt thực hiện Chiến lược Chuyển đổi số Quốc gia, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Kế hoạch số 152/KH-UBND ngày 05/12/2025 về việc hỗ trợ doanh nghiệp tham gia phát triển các ứng dụng, dịch vụ số mới theo hình thức Hợp tác
Ông Phan Thế Công được bầu làm Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên tỉnh Đồng Nai khóa I

Ông Phan Thế Công được bầu làm Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên tỉnh Đồng Nai khóa I

Đại hội đại biểu Hội LHTN Việt Nam tỉnh Đồng Nai lần thứ I hiệp thương bầu Ủy ban Hội khóa I và thông qua quyết định sáp nhập tổ chức Hội, nhiệm kỳ 2025-2029.
Tin bài khác
Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Chiều 5/12, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức chủ trì buổi đối thoại với thanh niên năm 2023 bằng cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Ngoài những huyện có tỷ lệ giải ngân thấp, có một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân cao như huyện Văn Lãng, huyện Cao Lộc, huyện Bắc Sơn.
An sinh, an dân

An sinh, an dân

Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Hôm qua (5/12), Kỳ họp thứ 14 HĐND TP Hà Nội khóa 16 khai mạc, dự kiến diễn ra trong 4 ngày.
Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Sáng 5/12, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI (mở rộng) khai mạc Hội nghị lần thứ 14.
Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 11/2023, thị trường bảo hiểm ghi nhận tổng tài sản ước đạt 913.336 tỷ đồng.
tong bi thu to lam lam viec voi 2 tinh an giang kien giang

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với 2 tỉnh An Giang, Kiên Giang

Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
tien giang dieu tra vu chu doanh nghiep gao nghi bi lua hon 420 ty dong

Tiền Giang: Điều tra vụ chủ doanh nghiệp gạo nghi bị lừa hơn 420 tỷ đồng

Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
quang ninh can canh xe tai cho dat chay ram rap suot ngay dem dan lo hong duong o nhiem

Quảng Ninh: Cận cảnh xe tải chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, dân lo hỏng đường, ô nhiễm

Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
trao quyet dinh bo nhiem thu truong bo tu phap nguyen thanh tu

Trao quyết định bổ nhiệm Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú

Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
cong nhan tp phu quoc la do thi loai i truc thuoc tinh kien giang

Công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang

Ngày 21/1, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký quyết định về việc công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang.