Nguồn gốc và những phong tục truyền thống trong ngày Tết Trung Thu ở Việt Nam

Nguồn gốc và những phong tục truyền thống trong ngày Rằm Trung Thu ở Việt Nam.

Vào dịp này, các gia đình, bạn bè đoàn tụ với nhau, tham gia các hoạt động truyền thống như múa lân, rước đèn và thưởng thức món bánh trung thu cùng tách trà thơm ngon. Đây là dịp để các gia đình sum vầy bên nhau, đồng thời, trung thu còn là dịp để mọi người vui chơi, trao nhận những món quà tặng ý nghĩa.

Nguồn gốc Tết Trung thu

Theo sự tích từ ngày xưa, nguồn gốc Tết Trung thu tại Việt Nam bắt nguồn từ thời nhà Đường, vào thời Vua Duệ Tôn niên hiệu Văn Minh.

Vào đêm Rằm tháng tám, trăng thanh, gió mát, trong khi ngự chơi ngoài thành, nhà Vua gặp vị Tiên giáng thế trong lốt ông lão đầu bạc phơ như tuyết.

Vị Tiên hóa phép tạo một chiếc cầu vồng, một đầu giáp cung trăng, một đầu chạm mặt đất. Nhà Vua đã trèo lên cầu vồng đi đến cung trăng và dạo chơi nơi cung Quảng. Khi trở về trần thế, luyến tiếc cảnh cung trăng đầy thơ mộng, nhà Vua đặt ra Tết Trung thu.

Theo các nhà khảo cổ học, nguồn gốc Tết Trung thu tại Việt Nam đã có từ thời xa xưa, được in trên mặt trống đồng Ngọc Lũ.

Còn theo Văn bia chùa Đọi năm 1121, từ đời nhà Lý, Tết Trung thu đã được chính thức tổ chức ở kinh thành Thăng Long với các hội đua thuyền, múa rối nước và rước đèn…

Hiện nay, mỗi năm đến ngày Trung thu, người dân Việt Nam thường làm lễ cúng trăng và cúng gia tiên. Các lễ vật được bày trong mâm cỗ gồm có hoa quả, bánh nướng, bánh dẻo và rượu. Bánh nướng và bánh dẻo được nặn thành hình vuông và hình tròn tượng trưng cho đất và trời hòa hợp.

Điều này khiến cho mâm cỗ trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết. Người dân tin tưởng gia đình sẽ được đất trời phù hộ, vượt qua những tai ương, khó khăn và hưởng niềm vui phú quý.

Phong tục truyền thống trong ngày Tết Trung Thu

Phong tục truyền thống trong ngày Tết Trung Thu ở Việt Nam đã trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa dân tộc, mang theo những giá trị đặc biệt và ý nghĩa sâu sắc.

Đây không chỉ là dịp để trẻ em bày tỏ niềm vui qua các trò chơi dân gian, mà còn là cơ hội khơi dậy tình cảm gia đình, cộng đồng thông qua những hoạt động ý nghĩa.

Bày cỗ trông trăng

Vào dịp Trung Thu, người Việt thường dọn một mâm cỗ đặc biệt với các món quen thuộc như bánh nướng, bánh dẻo cùng các loại hoa quả theo mùa, chẳng hạn như bưởi, hồng, na hay cốm.

Mâm cỗ thường được bày ngoài sân hoặc hiên nhà, tạo không gian để cả gia đình vừa thưởng thức hương vị đặc sắc vừa ngắm ánh trăng tròn đêm rằm.

Tết Trung thu là dịp để các gia đình sum vầy.

Đối với trẻ em, mâm cỗ còn được trang trí thêm phần sáng tạo bằng cách tạo hình các con vật như thỏ, chó, gà… từ hoa quả. Điều này không chỉ làm tăng sự vui nhộn mà còn gắn liền với những câu chuyện cổ tích về chú Cuội và chị Hằng, mang lại không khí vừa đầm ấm vừa hồn nhiên.

Rước đèn Trung thu

Trong dịp này, một hoạt động nổi bật không thể không nhắc đến chính là lễ rước đèn Trung Thu, một thời khắc háo hức được trẻ em mong chờ nhất.

Hoạt động này thường gắn liền với hình ảnh những đứa trẻ ríu rít cầm trên tay các loại lồng đèn đầy màu sắc và kiểu dáng phong phú như lồng đèn ông sao, đèn kéo quân, đèn cá chép… Vừa mang những chiếc lồng đèn lung linh ấy đi trong sự náo nức, các em vừa hát vang những bài hát quen thuộc của ngày lễ, làm cho không khí thêm phần sôi động và tràn đầy niềm vui.

Bày cỗ trông trăng, rước đèn là những hoạt động đặc trưng, sôi nổi trong dịp Tết Trung thu.

Không chỉ là trò chơi văn hóa đơn thuần của trẻ nhỏ, lễ rước đèn còn thể hiện sự hòa hợp giữa truyền thống và niềm hạnh phúc vô tư. Khắp mọi làng quê hay trên các con phố nhộn nhịp, những đoàn người di chuyển nối tiếp nhau tạo nên một không gian lễ hội ý nghĩa, rực rỡ sắc màu và ánh sáng.

Ngắm trăng uống trà

Đối với người lớn, đây là thời điểm lý tưởng để quây quần bên người thân; vừa nhâm nhi những tách trà thơm nồng, vừa thưởng thức hương vị ngọt ngào của bánh Trung Thu trong khung cảnh ánh Trăng sáng vằng vặc.

Đây không chỉ đơn thuần là một thú vui tao nhã mà còn là dịp để mọi người ôn lại kỷ niệm, trò chuyện thân mật, thắt chặt tình cảm gia đình.

Hoạt động ngắm Trăng còn mang ý nghĩa sâu xa hơn khi nó biểu trưng cho sự hòa mình và kết nối với thiên nhiên.

Trong không gian yên tĩnh của đêm Rằm, mọi người có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp dịu dàng của ánh Trăng tròn và cảm nhận sự thư thái, nhẹ nhàng lan tỏa trong tâm hồn. Những khoảnh khắc ấy cũng là lúc các thế hệ cùng tụ họp, vui vẻ sẻ chia câu chuyện đời thường và vun đắp thêm sợi dây gắn kết giữa các thành viên trong gia đình.

Kể truyện dân gian

Trong ngày Rằm Trung Thu tại Việt Nam, một trong những nét đẹp truyền thống đặc biệt là hoạt động kể chuyện dân gian dành cho trẻ em.

Những câu chuyện quen thuộc về chú Cuội, chị Hằng và thỏ ngọc thường được tái hiện sinh động, đầy cuốn hút trong không gian phá cỗ.

Hoạt động này không chỉ đơn giản là hình thức giải trí, mà còn mang một ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Bằng cách truyền tải những câu chuyện cổ tích bổ ích và giàu tính nhân văn, người lớn đã khéo léo nuôi dưỡng trí tưởng tượng phong phú cho con trẻ, đồng thời gieo vào tâm hồn các em những giá trị tốt đẹp của văn hóa dân gian Việt Nam.

Đây chính là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giúp thế hệ trẻ hiểu thêm về di sản văn hóa và gìn giữ bản sắc dân tộc...