Nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ 1 năm đến 5 năm.
Hỏi: Chỉ còn 2 tháng nữa là hết thời hạn thử thách của bản án treo thì con tôi lại đua theo chúng bạn tiếp tục phạm tội trộm cắp.
Gia đình tôi rất lo lắng không biết lần này con tôi có được hưởng án treo nữa hay không? Tôi còn nghe nói con tôi phạm tội khi chưa được xóa án như vậy thì bản án treo lần trước cũng sẽ bị chuyển thành án tù giam có đúng không ạ? (Bà Vũ Thị Dung, 45 tuổi ở Quảng Bình).
 |
| Hình minh họa. |
Trả lời: Theo Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015: “1. Khi xử phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ 01 năm đến 05 năm và thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách theo quy định của Luật Thi hành án hình sự.
2. Trong thời gian thử thách, Tòa án giao người được hưởng án treo cho cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú để giám sát, giáo dục. Gia đình người bị kết án có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương trong việc giám sát, giáo dục người đó.
3. Tòa án có thể quyết định áp dụng đối với người được hưởng án treo hình phạt bổ sung nếu trong điều luật áp dụng có quy định hình phạt này.
4. Người được hưởng án treo đã chấp hành được một phần hai thời gian thử thách và có nhiều tiến bộ thì theo đề nghị của cơ quan, tổ chức có trách nhiệm giám sát, giáo dục, Tòa án có thể quyết định rút ngắn thời gian thử thách.
5. Trong thời gian thử thách, nếu người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật Thi hành án hình sự 02 lần trở lên, thì Tòa án có thể quyết định buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.
Trường hợp thực hiện hành vi phạm tội mới thì Tòa án buộc người đó phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 56 của Bộ luật này. Như vậy, án treo là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện. Điều kiện mà pháp luật quy định đó chính là “thời gian thử thách”.
Vì vậy, có thể nói hình phạt tù mà toà án án cho bị cáo được hưởng án treo là “tạm thời” chưa bắt bị cáo phải chấp hành mà tạm “treo”, nếu trong thời gian thử thách mà bị cáo phạm tội mới thì mới bắt bị cáo chấp hành, nếu hết thời gian thử thách mà bị cáo không phạm tội mới nữa thì coi như không bị phạt tù.
Theo như bà trình bày, con trai bà đã phạm tội mới khi chưa chấp hành xong thời hạn thử thách án treo nên theo Khoản 5 Điều 65 kể trên: “Trường hợp thực hiện hành vi phạm tội mới thì Tòa án buộc người đó phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 56 của Bộ luật này.”
Như vậy, sẽ không xảy ra trường hợp con trai bà tiếp tục được cho hưởng án treo; ngược lại việc gia đình bà lo lắng bản án tù treo lần trước của con trai bà sẽ bị chuyển thành án giam và sẽ được tổng hợp hình phạt với bản án mới, buộc phải chấp hành chung là có cơ sở pháp luật.
Hỏi: Tôi bị tuyên 9 tháng tù cho hưởng án treo, thời hạn thử thách 12 tháng về tội “Gây rối trật tự công cộng”. Tôi dự định sắp tới sẽ cưới vợ và chuyển hắn đến quê vợ ở tỉnh khác sinh sống, làm ăn nhưng băn khoăn không biết pháp luật có cho phép hay không? (Anh Chu Văn Ngọc, 25 tuổi ở Hà Nam).
Trả lời: Theo Điều 64 Luật Thi hành án hình sự 2010 về Nghĩa vụ của người được hưởng án treo quy định: “1. Chấp hành nghiêm chỉnh cam kết của mình trong việc tuân thủ pháp luật, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ công dân, nội quy, quy chế của nơi cư trú, làm việc; tích cực tham gia lao động, học tập; chấp hành đầy đủ các hình phạt bổ sung, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại.
2. Phải có mặt theo yêu cầu của UBND cấp xã được giao giám sát, giáo dục. 3.Trường hợp người được hưởng án treo đi khỏi nơi cư trú từ 01 ngày trở lên thì phải khai báo tạm vắng.
4. Ba tháng một lần trong thời gian thử thách người được hưởng án treo phải nộp bản tự nhận xét về việc chấp hành pháp luật cho người trực tiếp giám sát, giáo dục; trường hợp đi khỏi nơi cư trú từ 03 tháng đến 06 tháng, thì phải có nhận xét của Công an cấp xã nơi người đó đến lưu trú hoặc tạm trú để trình với UBND cấp xã được giao giám sát, giáo dục người đó.”
Đối chiếu với điều luật trên thấy rằng, việc anh đang chấp hành án treo mà tổ chức cưới vợ pháp luật không có quy định cấm, với điều kiện anh phải tuân thủ các quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình về điều kiện kết hôn, không vi phạm các trường hợp cấm kết hôn…
Còn đối với dự định của anh muốn chuyển đến tỉnh khác làm ăn, sinh sống, theo Điều 4 Thông tư số 35/2014/TT-BCA ngày 9/9/2014 của Bộ Công an hướng dẫn thi hành Luật Cư trú, người đang chấp hành hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo tạm thời chưa được giải quyết thủ tục thay đổi nơi cư trú, trừ trường hợp có sự đồng ý cho thay đổi nơi cư trú bằng văn bản của cơ quan đã áp dụng biện pháp đó.
Như vậy, nếu anh muốn chuyển đến quê vợ ở tỉnh khác thì cần phải được sự đồng ý bằng văn bản của tòa án đã ra quyết định áp dụng án treo cho anh; khi hoàn tất thủ tục chuyển đến nơi cư trú mới, anh vẫn phải thực hiện đầy đủ, nghiêm túc về các nghĩa vụ của người được hưởng án treo theo Điều 64 Luật Thi hành án hình sự.
Hỏi: Trong thời gian điều tra, tôi từng bị tạm giam 8 tháng nhưng sau đó được tòa tuyên cho hưởng án treo nên đã được thả tự do. Nay tôi muốn nộp hồ sơ xin việc vào một công ty dịch vụ đòi nợ với vị trí nhân viên thu nợ.
Nhưng tôi đang băn khoăn vì bản thân chưa được xóa án tích, không biết có bị hạn chế quyền được tuyển dụng lao động hay không? (Anh Văn Đức, 35 tuổi ở Hải Phòng).
Trả lời: Pháp luật hiện hành quy định dịch vụ thu nợ thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện nên có những quy định, điều kiện chặt chẽ, khắt khe như về vốn pháp định, đòi hỏi các điều kiện trình độ, nhân thân đối không chỉ với giám đốc doanh nghiệp và người lao động…
Nghị định 104/2007 về việc kinh doanh dịch vụ đòi nợ tại Điều 15 quy định Điều kiện về tiêu chuẩn đối với người lao động trong hoạt động dịch vụ đòi nợ như sau:
“1. Người lao động được tuyển dụng theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động có xác định thời hạn từ sáu tháng trở lên.
2. Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự. 3. Có trình độ học vấn từ trung cấp trở lên thuộc một trong các ngành: kinh tế, quản lý, pháp luật, an ninh.
4. Không có tiền án.” Như vậy, ngoài những điều kiện bắt buộc chung đối với người lao động như có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, sức khỏe tốt… người lao động trong hoạt động dịch vụ đòi nợ còn phải thỏa mãn điều kiện về trình độ học vấn từ trung cấp trở lên một trong các ngành nghề về kinh tế, quản lý, pháp luật, an ninh; điều kiện về nhân thân không có tiền án.
Như vậy, bản thân bạn đang chấp hành hình phạt án treo, chưa xóa án tích nên không đủ điều kiện để tuyển dụng làm nhân viên công ty thu nợ. Bạn có thể lựa chọn xin việc vào lĩnh vực lao động khác mà các điều kiện tuyển dụng được “nới lỏng” hơn.
Hỏi: Tôi phạm vào một tội với lỗi vô ý và được tòa án cho hưởng án treo. Xin hỏi nay tôi muốn đi xuất khẩu lao động có được không, hiện tôi vẫn đang còn trong thời hạn thử thách chấp hành bản án treo? (Chị Nguyễn Kim Thu, 32 tuổi ở Đắk Lắk).
Trả lời: Căn cứ theo Điều 21 Nghị định 136/2007/NĐ-CP về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam quy định về công dân Việt Nam ở trong nước chưa được xuất cảnh nếu thuộc một trong những trường hợp sau đây:
"1. Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc có liên quan đến công tác điều tra tội phạm. 2. Đang có nghĩa vụ chấp hành bản án hình sự. 3. Đang có nghĩa vụ chấp hành bản án dân sự, kinh tế; đang chờ để giải quyết tranh chấp về dân sự, kinh tế.
4. Đang có nghĩa vụ chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nghĩa vụ nộp thuế và những nghĩa vụ khác về tài chính trừ trường hợp có đặt tiền, đặt tài sản hoặc có biện pháp bảo đảm khác để thực hiện nghĩa vụ đó.
5. Vì lý do ngăn chặn dịch bệnh nguy hiểm lây lan. 6. Vì lý do bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. 7. Có hành vi vi phạm hành chính về xuất nhập cảnh theo quy định của Chính phủ."
Như vậy, căn cứ khoản 2 Điều 21 trên thì chị chưa được phép xuất cảnh ra nước ngoài. Khi nào bạn chấp hành xong hình phạt án treo thì bạn mới được phép xuất cảnh, trừ trường hợp bị bị Tòa án áp dụng hình phạt bổ sung là hình phạt quản chế là buộc người bị kết án phạt tù phải cư trú, làm ăn sinh sống và cải tạo ở một địa phương nhất định dưới sự kiểm soát, giáo dục của chính quyền và nhân dân địa phương.
Trong thời gian quản chế, người bị kết án không được tự ý ra khỏi nơi cư trú, bị tước một số quyền công dân theo quy định.
