Nghệ nhân dựng chòi tre “kéo” khách Tây về làng

Bền chí với mô hình du lịch xanh suốt 30 năm, nghệ nhân Trần Văn Hùng (ở Duy Xuyên, Quảng Nam) tự thiết kế, dựng chòi tre rồi kéo khách Tây về làng Trà Nhiêu tham quan, trải nghiệm. Sức hấp dẫn của mô hình ngày càng lớn, lão nông liên kết với các hộ dân mở rộng các loại hình trải nghiệm, những làng nghề nổi tiếng như chiếu Bàn Thạch cũng dần phục hồi…

Kiến tạo không gian du lịch xanh

Những ngày đầu tháng 8, tiết trời Quảng Nam nắng như đổ lửa, chúng tôi tìm đến không gian "Ngôi nhà tre" có tên Bamboo House của ông Trần Văn Hùng ở làng Trà Nhiêu (thôn Trà Đông, xã Duy Vinh, huyện Duy Xuyên) khi vị chủ nhân 64 tuổi đang tạm biệt một nhóm khách nước ngoài rời đi trong tiếng cười nói rôm rả. Chưa kịp ngơi nghỉ sau mấy tiếng đồng hồ phục vụ du khách, ông Hùng đã xắn tay áo hoàn thiện mấy sản phẩm lưu niệm bằng tre, lá dừa còn dang dở. Những gốc, thân tre sần sùi qua tay ông đều trở thành những sản phẩm độc đáo, có hồn.

Ông chủ Bamboo House đang chế tác một sản phẩm lưu niệm làm bằng tre, gỗ.

Vừa chế tác vừa trò chuyện với khách, nghệ nhân Hùng cho biết, bản thân ông là đời thứ 3 trong gia đình nối nghề làm tre, lá dừa. Qua không ít thăng trầm, ông tự cứu rỗi nghề truyền thống này bằng cách đưa các thiết kế nhà tre, mái lá vào các resort, nhà hàng, khu du lịch, quán xá ở Hội An, Đà Nẵng từ những năm 1990. Dù không qua trường lớp đào tạo bài bản nào, song những mẫu thiết kế không gian xanh của ông luôn làm nhiều người hài lòng, trong đó có cả người nước ngoài khó tính. Tiếng tăm tạo dựng qua các dự án lớn trong khu vực đã khẳng định uy tín tay nghề của ông Hùng. Đến nay, ông đã thiết kế, thi công không gian xanh cho hàng trăm nhà hàng, khách sạn, resort…

Du khách trải nghiệm làm các sản phẩm thủ công.

Từ những lần lắng nghe cảm nhận của các đối tác trong ngành du lịch, khách sạn, resort về thăm Trà Nhiêu, trải nghiệm nghề truyền thống và nếp sống làng chài, lão nghệ nhân nghĩ ngay đến chuyện làm du lịch của miền đất này.

Ông Hùng nhớ lại, gần 30 năm trước, khách Tây đến Hội An rất nhiều và họ đặc biệt quan tâm đến du lịch xanh và tỏ ra ấn tượng với những điểm đến có không gian xanh, gắn với làng nghề và các giá trị văn hóa bản địa. Những chộn rộn về con đường đón khách về làng đã nhen nhóm trong ông từ thuở ấy.

“Tôi thấy một lượng lớn khách nước ngoài khi về thăm làng Trà Nhiêu đều rất thích thú trước cảnh sông nước, vui hơn là khi họ trực tiếp trải nghiệm làm các sản phẩm truyền thống của làng chài. Từ những ý kiến đánh giá của họ, tôi nghĩ ngay đến chuyện làm du lịch. Bởi vùng đất Trà Nhiêu hoàn toàn có thể đáp ứng tốt tiêu chí du lịch xanh trải nghiệm, không kém những “vệ tinh” khác của vùng lõi Hội An”, ông Hùng nói.

Thế rồi, ông Hùng dựng lại mấy chòi tre để đón khách Tây về chơi. Tuy nhiên, việc này cũng nhận phải không ít lời ra tiếng vào. Bởi câu chuyện làm du lịch trong bối cảnh những năm 90 thế kỷ trước ở vùng quê Duy Vinh dường như là chuyện không tưởng. Nhưng với lòng bền chí, cuối cùng ông cũng biến ý tưởng thành hiện thực. Nay thì không gian Bamboo House do ông Hùng thiết kế đón từ 200 - 300 lượt khách đến tham quan, trải nghiệm mỗi ngày…

“Thuở đầu, tôi đón khách đến chơi cho vui chứ không nghĩ đến chuyện tiền bạc. Với tôi họ là bạn, mà bạn đến nhà phải trà nước tử tế. Ở quê có gì hay thì dẫn họ đi thăm. Từ rừng dừa đến các hộ làm nghề chiếu cói, đan lưới, nghe hát hò khoan, rồi lội bùn bắt ngao, kéo rớ, quăng lưới bắt cá, mò cua. Về nhà thì đổ bánh xèo, nấu nướng mấy món dân dã… Vậy mà khách thích! Cứ cuối tuần, họ lại kéo theo nhóm bạn vào thăm, rồi thành “điểm đến” du lịch từ bao giờ chẳng hay”, ông Hùng chia sẻ.

Không chỉ đưa khách về Bamboo House, ông Hùng còn liên kết với các hộ dân cùng làm du lịch xanh.

Du lịch vùng ven phải dựa vào cộng đồng

Những ngày đầu đón khách Tây về làng, ông Hùng mù tịt tiếng Anh, việc giao tiếp với khách chỉ cử chỉ, thái độ hoặc may hơn là có bạn người Việt đi cùng phiên dịch. Điều này khiến một nông dân chân đất như ông đau đáu, rồi cũng phải mò mẫm học thêm tiếng Anh.

Những nguồn thu đầu tiên từ du khách chủ yếu là khoản phí ăn uống, sinh hoạt. Dần dà, thông qua sự kết nối với các đơn vị lữ hành, du khách biết đến Trà Nhiêu nhiều hơn. Sự tiếp đón cũng chu đáo hơn, nguồn thu nhập riêng cũng gia tăng và nguồn “lãi” lớn nhất chính là vùng đất Trà Nhiêu được định vị trên bản đồ du lịch. Khách đến ngày càng đông, ông Hùng cũng sớm thay đổi cách thức phục vụ cho “chuyên nghiệp” hơn. Ông chủ động sửa sang nhà cửa, bố trí lại các không gian phòng khách, nhà bếp, nơi lưu trú, làm thêm các sản phẩm lưu niệm độc đáo để khách mua về làm quà.

Du khách nước ngoài thưởng thức ẩm thực xứ Quảng tại Ngôi nhà tre Bamboo House.

Ông Hùng còn liên kết với 5 hộ làm chiếu, 4 hộ kéo rớ, 3 hộ chèo thuyền bắt cá trên sông, 3 chủ thuyền thúng cùng vài nhóm ngành nghề khác đủ để tạo nên chuỗi liên kết để khách tham quan, trải nghiệm. Những làng nghề nổi tiếng như chiếu Bàn Thạch cũng dần phục hồi từ đây. Nay, ông Hùng chỉ cần ở nhà, nhận khách qua điện thoại, nắm lịch trình và lên kế hoạch tiếp đón.

“Hiện nay, du lịch tìm lại cội nguồn đang trở thành “thương hiệu” lớn, thu hút khách Tây. Người nước ngoài rất thích được trải nghiệm những làng nghề đặc trưng, nấu món ăn truyền thống… Chính nguồn thu từ du lịch đã giúp đời sống của bà con được tăng lên, nhiều làng nghề nổi tiếng dần được phục hồi để phục vụ du khách”, ông chủ Bamboo House nói.

Đang trò chuyện, ông Hùng lại xin phép tạm dừng để chạy vội ra cổng đón đoàn khách nước ngoài hơn 20 người. Sau khi tiếp đón nhanh tại không gian Bamboo House, ông dẫn đoàn người đi trải nghiệm kéo rớ trên sông, dệt chiếu… rồi tiếp tục quay trở về trổ tài tráng mì, làm bánh xèo.

Ông Kimberley Rigoll (55 tuổi, du khách đến từ Úc) cho biết, trong chuyến du lịch đến Việt Nam lần này, cả nhà 5 người đã trải nghiệm kéo rớ trên sông, dệt chiếu và trổ tài tráng mỳ, làm bánh xèo tại Bamboo house. “Chúng tôi như trở thành người dân bản địa thực thụ. Cả nhà sau một buổi làm việc thì trở về, quay quần bên bếp, tự tay chế biến các món ăn Việt Nam và cùng dọn lên để thưởng thức. Không gian xanh, yên bình cùng người dân thân thiện, mến khách là kỷ niệm đáng nhớ về miền đất này. Nếu có dịp quay lại Việt Nam, chúng tôi cũng sẽ chọn Trà Nhiêu làm điểm dừng chân”, ông Kimberley Rigoll vui vẻ nhắc lại.

Những sản phẩm bằng tre do ông sáng tác được trang trí trong không gian Bamboo House.

Để phục vụ khách du lịch nước ngoài tốt hơn, ông Hùng cẩn trọng chỉ dẫn kinh nghiệm cho các hộ dân đã liên kết trong tour của mình. Từ chỗ bỡ ngỡ, các hộ dân này đã bắt nhịp sự hiện diện của khách Tây trong đời sống thường ngày. Với họ, mang đến niềm vui, đảm bảo an toàn cho khách trải nghiệm là đang vun vén hình ảnh du lịch Trà Nhiêu.

Nói về nghệ nhân Trần Văn Hùng, bà Trần Thị Phải (62 tuổi, ở thôn Trà Đông, xã Duy Vinh) cũng như người dân địa phương đều hồ hởi: “Nhờ có ông Hùng mà nhiều làng nghề truyền thống tưởng chừng như mai một đã được phục hồi. Ông Hùng kéo khách về Trà Nhiêu không chỉ để cho riêng ông ấy mà nhiều hộ dân khác đều cùng hưởng lợi. Du lịch đang thực sự mang đến sinh khí mới cho vùng ven sông này rất nhiều”.