Âm thanh của trống quân khá độc đáo, ấm áp và dứt khoát, vì thế mà trống quân thường dùng để giữ nhịp cho bài hát và gần với nhịp điệu đơn giản của trống trận - Ảnh: Lê Bích
Câu hát tình yêu
Ngày 27/12/2011, Hội Văn nghệ dân giân Việt nam tổ chức 7 nghệ nhân hát trống quân ở Dạ Trạch (Khoái Châu, Hưng Yên).
Bảy nghệ nhân được vinh danh là: Nghệ nhân Nguyễn Hữu Bổn, Nguyễn Thị Thanh Xuyên, Bùi Văn Bình, Nguyễn Thị Đưa, Lê Xuân Mau, Nguyễn Thị Thóc, Lê Thị Lâm. Đây là những nghệ nhân dân gian có nhiều đóng góp trong việc giữ gìn thực hành, truyền dạy hát trống quân trong cộng đồng và giới trẻ.
Trống quân là một làn điệu hát nhưng do các phong cách diễn xướng của từng địa phương mà nó có những phương thức khác nhau được biểu hiện qua âm nhạc và nội dung lời ca, hiện 3 vùng còn lưu giữ được nhiều làn điệu nhất là Dạ Trạch (Khoái Châu, Hưng Yên), Thường Tín (Hà Nội) và Đức Bác (Vĩnh phúc).
Dạ Trạch là địa danh nổi tiếng, nằm giữa châu thổ Bắc Bộ. Nay là tên gọi của một xã của huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. Nơi đây có đầm Dạ Trạch nổi tiếng, là căn cứ địa hiểm yếu của Triệu Việt Vương (524-571) đánh đuổi quân nhà Lương về phương Bắc, dựng lại nước Vạn Xuân của Lý Nam Đế. Cổ tích kể lại rằng vài ngàn năm trước, vào thời Hùng Vương, nơi đây có mối tình thơ mộng giữa công chúa Tiên Dung và Chử Đồng Tử, bắt nguồn từ một bãi lau sậy ven bờ sông Hồng.
Về Dạ Trạch hôm nay, được nghe các lão làng kể chuyện đánh giặc và câu chuyện Chử Đồng Tử, lại được thưởng thức điệu hát Trống Quân. Có lẽ tên gọi Trống Quân xuất phát từ các chiến tích của đội quân đánh giặc năm nào, đánh trống để hát mừng công chăng?
Hiện nay, các nghệ nhân còn giữ được khoảng hơn 100 bản văn lời ca hát của trống quân Dạ Trạch. Nhạc sĩ Thao Giang - Trung tâm phát triển âm nhạc Việt Nam cho biết: Hát trống quân Dạ Trạch nghe mộc mạc, đơn sơ lắm. Thậm chí, khi hát lời ca, các nghệ nhân ở đây còn không đưa những tiếng đệm như “rằng, thời, này, kia” vào. Khi tiếng hát vang lên cộng với tiếng trống đất đệm (trống được làm bằng việc đào một hố dưới đất, trên miệng đặt miếng ván và giăng sợi dây), nghe rất cổ sơ và hay.
Nghe một điệu hát mở đầu cho canh hát bằng những lời hát gắn với khung cảnh làng quê và chan chứa tình yêu đôi lứa: “Lúa thu xanh mượt cánh đồng/ Lân kha chớ vội nở đòng chàng ơi/Mến chàng thiếp đã ra chơi/Xin chàng chớ vội ngỏ lời nước non...”, ai cũng thấy lòng như tĩnh lại.
Tình yêu không tuổi
Nghệ nhân Nguyễn Hữu Bổn (89 tuổi, xã Dạ Trạch, Khoái Châu, Hưng Yên) - người “chủ trò” của hát trống quân Dạ Trạch cho biết: “Khi bắt đầu khôi phục lại nghệ thuật này vào năm 1994, chúng tôi biết là sẽ có rất nhiều khó khăn ở phía trước. Nhưng chúng tôi tin rằng, nếu làm sống lại được những làn điệu ấy thì chắc chắn sẽ có nhiều người cùng yêu thích, tiếng hát trống quân sẽ được lưu giữ và sẽ phát triển”.
Nghệ nhân Nguyễn Hữu Bổn đang hát một làn điệu cùng với “bạn diễn” là vợ ông. Ảnh: Hà Châu.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Thanh Xuyên (Dạ Trạch, Khoái Châu, Hưng Yên) chia sẻ: “Sự động viên, tiếp sức cả về vật chất lẫn tinh thần cho chúng tôi còn đang rất thiếu. Nhiều người trong câu lạc bộ đi hát còn phải xin tiền của con cái để may trang phục diễn. Biết là khó khăn, nhưng vì đam mê và muốn lưu giữ tiếng hát trống quân cho thế hệ mai sau chúng tôi sẽ cố gắng”.
Được biết, từ năm 1994 đến nay, câu lạc bộ hát trống quân Dạ Trạch vẫn được các nghệ nhân cao tuổi tổ chức sinh hoạt đều đặn và tham gia nhiều buổi biểu diễn, các chương trình văn hóa - văn nghệ trong và ngoài tỉnh, đem về những tấm huy chương danh giá cho làn điệu trống quân. Để đưa nghệ thuật hát cổ này đến gần người dân trong những dịp lễ hội, các nghệ nhân đã nghĩ ra một cách làm mới để hấp dẫn người xem, đó là “sân khấu hóa” các bài biểu diễn để người nghe, người xem dễ dàng thưởng thức hơn.
Xem một canh trống quân ở Dạ Trạch, khán giả cảm thấy rất vui mắt bởi trang phục của các nghệ nhân, tuy tuổi đã cao nhưng các cụ bà vẫn mặc trang phục mớ ba, mớ bảy rực rỡ, nổi bật các cụ ông trong áo the, khăn xếp.
Tiết mục biểu diễn của Câu lạc bộ trống quân xã Dạ Trạch, huyện Khoái Châu. Ảnh: Mai Ngoan/TTXVN
Ngày nay, người dân Hưng Yên dần khôi phục các hoạt động văn hóa truyền thống, tâm linh, trong đó có hát trống quân. Nhiều địa phương đã thành lập các đội văn nghệ hay câu lạc bộ để cùng sinh hoạt như: Câu lạc bộ hát trống quân thôn Tiên Kiều, xã Bãi Sậy (huyện Ân Thi); Câu lạc bộ hát trống quân thôn Kênh Cầu, xã Đồng Than (huyện Yên Mỹ); Tổ hát trống quân thôn Đồng Chung, xã Việt Hưng (huyện Văn Lâm); Câu lạc bộ hát trống quân lời cổ xã Vĩnh Khúc (huyện Văn Giang). Ở huyện Khoái Châu có Đội văn nghệ thôn Đức Nhuận, xã Dạ Trạch; Câu lạc bộ hát trống quân Hương Nhãn, xã Hàm Tử. Huyện Kim Động có Đội văn nghệ thôn Phú Mỹ, xã Đức Hợp; Câu lạc bộ Nghệ thuật truyền thống xã Hùng An...
Để trống quân không rơi vào cảnh thất truyền, từ đầu năm 2011, Nghệ nhân Nguyễn Hữu Bổn đã phải đến liên hệ với Trường tiểu học và Trung học cơ sở Dạ Trạch để đưa trống quân vào trường dạy cho các thế hệ em thơ đang lớn lên trên vùng đát đã sinh ra huyền sử về đầm Dạ Trạch. Tuần 3 buổi, ông đạp xe đến trường cần mẫn dạy cho các học sinh về cái hay, cái đẹp của câu hát quê mình. Thật cảm động với hình ảnh mái tóc bạc kề bên những mái tóc xanh của đàn con trẻ, cùng ngân lên làm điệu mộc mạc ca ngợi tình yêu, ca ngợi quê hương, làng xóm.
Ngày 11/5/2017, UBND tỉnh Hưng Yên đã tổ chức đón nhận bằng ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “hát trống quân Hưng Yên”. Hát trống quân Hưng Yên là một trong 17 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao quyết định công nhận lần này.
Công an tỉnh Hưng Yên khởi tố, bắt tạm giam đối với Đặng Thái Quyên, Giám đốc Trung tâm giới thiệu việc làm và thuộc cấp thuộc Sở Lao động Thương binh Xã hội tỉnh Hưng Yên.
Một người phụ nữ có ý định chuyển số tiền 200 triệu đồng cho đối tượng giả danh công an lừa đảo đã được lực lượng chức năng công an địa phương ngăn chặn kịp thời.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội vừa phục hồi giải quyết nguồn tin tội phạm, về việc bà Nguyễn Thị Ngọc tố cáo một số cá nhân lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua việc nhận tiền để đầu tư dự án “Xây dựng hạ tầng KCN Yên Sơn - Bắc Lũng” giai đoạn 1 và 2.
Sáng 2/10, Đoàn công tác Báo Pháp luật Việt Nam do Tiến sĩ Vũ Hoài Nam - Bí thư Đảng ủy, Tổng Biên tập làm trưởng đoàn trở lại Lào Cai trao tặng những phần quà ý nghĩa hỗ trợ học sinh tại các điểm bị ảnh hưởng bởi hoàn lưu bão số 3.
Mặc dù đã đi vào hoạt động liên quan đến ngành nghề tráng phủ bề mặt kim loại (mạ kẽm nhúng nóng) trong nhiều năm nay, tuy nhiên Công ty Việt Tiến Hà Nam vẫn chưa hoàn thiện hệ thống bảo vệ môi trường.
Trong Kết luận kiểm tra số 1763/LK-SXD về công tác cấp phép và quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Phú Hòa vừa ban hành mới đây, Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên điểm tên hàng loạt cơ sở kinh doanh vi phạm trật tự xây dựng. Đáng nói, các sai phạm tồn tại từ năm này sang năm khác trước sự “im lặng” của chính quyền địa phương dù UBND tỉnh đã nhiều lần chỉ đạo xử lý.
Thượng tá Nguyễn Tuấn Hưng, Trưởng Công an TP Hải Dương sang công tác tại Thành ủy Chí Linh; Thượng tá Nguyễn Hoàng Long, Trưởng Công an TP Chí Linh sang công tác tại Văn phòng UBND tỉnh Hải Dương.
UBND tỉnh Bắc Giang vừa có văn bản chấn chỉnh, yêu cầu sau ngày 30/03/2025, nhà ở nhiều tầng, kết hợp cho thuê trọ, cơ sở kinh doanh không đảm bảo về PCCC sẽ phải tạm đình chỉ và dừng hoạt động.
Ông Lý Vỹ Triều Dương - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bạc Liêu thông tin, 9 tháng đầu năm 2024, ngành du lịch tỉnh tiếp tục phát triển với tổng thu ước đạt khoảng 3.420 tỷ đồng, đạt 82,9% kế hoạch, tăng 9,1% so cùng kỳ.
Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.
26 °C
33 °C
28 °C
