Nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế

Bổ sung 9 trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai

TP Hà Nội thu hồi 4 dự án vì chậm tiến độ

Bộ Y tế thu hồi 3 sản phẩm mỹ phẩm Bioderma

Bắc Giang: Cần sớm giải quyết kiến nghị thu hồi bãi xe tư nhân trên ao thoát lũ để làm khu vui chơi

Những năm gần đây, mặc dù kết quả thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế năm sau cao hơn năm trước, song công tác này vẫn gặp không ít khó khăn. Để nâng cao hơn nữa kết quả của công tác này, Hệ thống cơ quan Thi hành án dân sự cần tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp. Thi hành xong tăng gần 12.000 tỷ đồng so với năm 2021.

Thi hành xong tăng gần 12.000 tỷ đồng so với năm 2021

Xác định công tác thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế luôn là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu nên trong năm qua, Bộ Tư pháp tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, sát sao đối với công tác này và chủ động phối hợp với các bộ, ngành liên quan thực hiện nghiêm Chỉ thị số 04- CT/TW ngày 02/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế; Kết luận số 05- KL/TW ngày 03/6/2021 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW của Bộ Chính trị trong công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng.

Ngay từ đầu năm công tác, Bộ Tư pháp, Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS) đã chỉ đạo các cơ quan THADS ban hành chương trình, kế hoạch thực hiện Kế hoạch số 18-KH/BCSĐ của Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp; quán triệt, triển khai Chỉ thị số 04- CT/TW đến từng chấp hành viên, công chức trong cơ quan, đơn vị; xây dựng kế hoạch tổ chức thi hành cụ thể đối với từng vụ việc thu hồi tài sản, nhất là các vụ việc Ban Chỉ đạo Trung ương theo dõi, trong đó cần dự kiến, xác định rõ thời hạn, tiến độ xử lý tài sản để thi hành án cũng như tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tiến độ tổ chức thi hành các vụ việc này.

Các cơ quan THADS đã tập trung xử lý tài sản kê biên bảo đảm đúng trình tự, thủ tục theo quy định; chủ động phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền xác minh làm rõ hiện trạng, tình trạng pháp lý của tài sản để đẩy nhanh tiến độ xử lý tài sản để thu hồi tiền cho Nhà nước bị thất thoát, chiếm đoạt. Theo đó, nhiều địa phương có kết quả thu hồi tài sản tham nhũng, kinh tế cao như: TP HCM thu hồi được 14.077 tỷ đồng, Hà Nội thu hồi được 710 tỷ đồng, Đà Nẵng thu hồi được 461 tỷ đồng...

Cơ quan THADS đã chủ động và phát huy hiệu quả công tác phối hợp với các bộ, ngành, các tỉnh/thành ủy, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các cơ quan THADS trong quá trình tổ chức thi hành các vụ án về tham nhũng, kinh tế như: phối hợp với Tòa án nhân dân Tối cao, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước... để tháo gỡ khó khăn, thống nhất, hướng dẫn áp dụng pháp luật trong các vụ việc phức tạp nhất là việc xử lý tài sản kê biên quyền sử dụng đất nông nghiệp hết thời hạn sử dụng; việc xử lý tài sản là cổ phần, cổ phiếu của các ngân hàng thương mại cổ phần; việc xem xét đề nghị cấn trừ nghĩa vụ thi hành án trong một số vụ việc.

Cùng với đó tranh thủ kịp thời vàtốiđasựchỉđạocủacấpuỷ, chính quyền địa phương, nhất là sự vào cuộc chỉ đạo của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh đối với công tác thu hồi tài sản tham nhũng, kinh tế. Nhờ thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, việc thu hồi tiền, tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế năm 2022 đạt kết quả cao.

Theo đó, tổng số phải thi hành là 3.973 việc, tương ứng với 89.609 tỷ 972 triệu đồng. Số có điều kiện thi hành là 2.739 việc tương ứng với 43.593 tỷ 296 triệu đồng. Đã thi hành xong 1.895 việc, tương ứng với 15.989 tỷ 592 triệu đồng (tăng hơn 11.895 tỷ đồng, tương đương tăng 290,51% về tiền so với năm 2021).

Vẫn gặp khó trong xử lý tài sản

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế, tham nhũng còn gặp nhiều khó khăn do đây là các vụ việc có tính chất phức tạp, đối tượng tham nhũng là những người có chức vụ, quyền hạn, kiến thức, kinh nghiệm, gây khó khăn trong việc phát hiện các tài sản để thi hành. Các vụ việc kinh tế, tham nhũng giá trị phải thi hành lớn nhưng việc xác minh điều kiện thi hành án gặp khó khăn.

Ví dụ tại Hà Nội, vụ Dương Chí Dũng, Bùi Thị Bích Loan, Mai Văn Phúc trong vụ án Vinalines đa số không còn tài sản, chưa có điều kiện thi hành án; Vụ đại án Bích Lương – Agribank tổng số phải thi hành trên 2.500 tỷ nhưng khoản chưa có điều kiện thi hành là trên 2.000 tỷ đồng, trong đó riêng Phạm Thị Bích Lương chưa có điều kiện thi hành gần 1.400 tỷ đồng,

Cơ quan THADS cũng gặp khó khăn do tài sản của người phải thi hành án có nhiều loại và nằm rải rác khắp nơi trong cả nước, có nhiều tài khoản ở ngân hàng, cổ phần, cổ phiếu của nhiều công ty, trong đó có những công ty đã niêm yết và công ty chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán. Chấp hành viên phải mất nhiều thời gian để xác minh tài sản để không bỏ sót.

Việc phối hợp với các ngân hàng trong việc khấu trừ tiền trong tài khoản hiện nay còn gặp nhiều khó khăn. Một số ngân hàng yêu cầu cơ quan thi hành án phải cung cấp văn bản phân công chấp hành viên tổ chức thi hành mới thực hiện yêu cầu phối hợp của cơ quan THADS trong việc cung cấp xác minh số tài khoản, số dư tài khoản, phong tỏa tài khoản, khấu trừ tiền để thi hành án.

Hiện trạng tài sản do cơ quan tiến hành tố tụng kê biên, phong tỏa trong các bản án tham nhũng, kinh tế chưa được xác định rõ ràng về nguồn gốc, vị trí (như chưa xác định tài sản chung riêng, nguồn gốc tài sản) và đặc điểm tài sản nên chấp hành viên mất nhiều thời gian xác minh điều kiện thi hành án, làm rõ nguồn gốc tài sản và xử lý tài sản. Một số trường hợp, bản án Tòa tuyên nhầm lẫn, sai sót, không rõ, chấp hành viên mất thời gian đề nghị Tòa giải thích, đính chính.

Mặt khác, việc thực hiện trình tự thủ tục thi hành án gặp khó khăn do đương sự ở nước ngoài, thực hiện ủy thác tư pháp mất nhiều thời gian (ít nhất là 6 tháng) để thực hiện ủy thác thi hành án, dẫn đến việc xử lý tài sản mất nhiều thời gian, ví dụ như vụ Giang Kim Đạt.

Chú trọng phối hợp, kiểm tra

Để nâng cao kết quả thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, thời gian tới, Tổng cục THADS sẽ tiếp tục chỉ đạo các cơ quan THADS quán triệt nội dung Chỉ thị số 04- CT/TW và Kế hoạch số 18- KH/BCSĐ ngày 06/8/2021 của Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp trong toàn Hệ thống THADS; gắn với việc học tập và làm theo phong cách, đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh; rà soát, bổ sung, điều động nguồn lực là các chấp hành viên, thẩm tra viên có năng lực, trình độ đến những địa bàn trọng điểm để thi hành án; tiến hành các biện pháp, giải pháp phù hợp, tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ thu hồi tài sản trên địa bàn.

Chú trọng tăng cường công tác kiểm tra, phối hợp thanh tra, kiểm sát, bảo đảm việc thi hành án hạn chế đến mức thấp nhất xảy ra sai phạm. Nếu sai phạm, thiếu sót thì phải phát hiện sớm, khắc phục ngay từ đầu; không làm phát sinh các “điểm nóng”, các vụ việc phức tạp.

Cùng với đó, Tổng cục sẽ tham mưu để Bộ Tư pháp tăng cường công tác phối hợp chặt chẽ với Ban Nội chính Trung ương, Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, Tòa án nhân dân Tối cao, cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai có hiệu quả Chỉ thị 04-CT/TW. Đề nghị Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức năng chú trọng xác minh, truy tìm, kê biên, phong tỏa tài khoản có liên quan người phạm tội; kiểm sát việc xử lý tài sản trong giai đoạn thi hành án đối với các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, nhất là các vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương và Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh theo dõi, chỉ đạo.

Đối với các cơ quan THADS địa phương, cần tập trung nguồn lực, thực hiện quyết liệt công tác này. Thủ trưởng các cơ quan THADS cần nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành theo hướng sâu sát, bám sát cơ sở. Tăng cường quản lý chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức THADS, bảo đảm áp dụng pháp luật thống nhất, đồng bộ; siết chặt kỷ cương, kỷ luật công vụ để tạo sự đổi mới mạnh mẽ trong lề lối làm việc của cán bộ, công chức, nhất là đội ngũ lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan THADS.

Đối với các hồ sơ có khó khăn, vướng mắc về quy định, thể chế, quan điểm phải chủ động, kịp thời phân loại các khó khăn, vướng mắc, từ đó tìm ra các biện pháp giải quyết cho phù hợp; kịp thời báo cáo, xin hướng dẫn chỉ đạo nghiệp vụ khi cần thiết, tìm các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc linh hoạt, nhanh chóng, hiệu quả, đúng pháp luật.

Chấp hành viên cần chủ động, tích cực giải quyết hồ sơ, nhất là các vụ việc có tính chất phức tạp, được dư luận xã hội quan tâm, ảnh hưởng đến an ninh, chính trị trên địa bàn, đáp ứng yêu cầu của công tác phòng chống tham nhũng và thu hồi tài sản tham nhũng trong giai đoạn hiện nay,

Các cơ quan THADS cũng cần làm tốt công tác tham mưu cho Ban Chỉ đạo THADS các cấp trong việc phối hợp, chỉ đạo cưỡng chế thi hành các vụ việc phức tạp, kéo dài. Tăng cường phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, các ngành có liên quan để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong THADS; triển khai, tổ chức thực hiện có hiệu quả các Quy chế phối hợp liên ngành của Trung ương và của địa phương về THADS, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục đương sự thi hành án.