Mỹ đã thông báo về kế hoạch tiến hành tuần tra hải quân ở khu vực gần những đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng trái phép ở biển Đông.
Động thái này diễn ra sau chuyến thăm mới đây của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Mỹ và được dự báo có thể làm leo thang căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh.
The New York Times dẫn lời các quan chức giấu tên cho biết, kế hoạch thực hiện các cuộc tuần tra nhằm bảo vệ tự do hàng hải của Mỹ sẽ bao gồm cả việc tuần tra ở khu vực thuộc phạm vi 12 hải lý của ít nhất một trong các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã xây dựng trái phép ở biển Đông.
 |
| 13.10. Mỹ thông báo kế hoạch tuần tra gần đảo nhân tạo của Trung Quốc |
Mục đích của việc này là để phản đối những nỗ lực của Trung Quốc trong việc đòi hỏi chủ quyền vô lý đối với phần lớn diện tích biển Đông bằng cách cải tạo trái phép các bãi đá ngầm và rạn san hô thành những đảo nhân tạo đủ lớn để mở các đường băng, đặt thiết bị radar cũng như triển khai binh lính tới đây.
Theo các quan chức Philippines, họ đã được giới chức Mỹ thông báo về kế hoạch tuần tra này và Thượng nghị sỹ Antonio F. Trillanes IV – Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Philippines – cho biết ông hoan nghênh quyết định của phía Mỹ.
Các nguồn tin cho hay, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton B. Carter và Ngoại trưởng nước này John Kerry trong 2 ngày 12 và 13/10 cũng đã có các cuộc thảo luận với những người đồng cấp Australia về việc thực hiện tuần tra.
Đô đốc Harry B. Harris Jr. - Chỉ huy Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, người đã nhiều lần đề nghị Chính phủ Mỹ có các biện pháp để đáp trả những hành động ngang ngược của Trung Quốc trên biển Đông - cũng có mặt tại cuộc họp.Một nguồn tin cho hay, trước đó tại cuộc họp với các nhà phân tích Mỹ về vấn đề biển Đông, cố vấn cấp cao về vấn đề Trung Quốc tại Hội đồng An ninh quốc gia của Mỹ Daniel Kritenbrink cũng khẳng định Nhà Trắng đã quyết định tiến hành các cuộc tuần tra trong phạm vi 12 hải lý tính từ các đảo nhân tạo được Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp.
Một nguồn tin tham gia cuộc họp cho biết, tại cuộc họp này, ông Kritenbrink không nói rõ thời điểm Mỹ sẽ bắt đầu thực hiện kế hoạch tuần tra nhưng tiết lộ sẽ hoãn lại một thời gian để tránh làm ảnh hưởng đến chuyến thăm Mỹ của ông Tập.
Theo luật pháp quốc tế, những đảo nhân tạo sẽ không được hưởng quy chế quyền chủ quyền trong phạm vi 12 hải lý. Tuy nhiên cho đến nay, Mỹ vẫn kiềm chế chưa tiến gần đến các đảo mà Trung Quốc đã xây dựng trái phép. Hồi tháng 5 vừa qua, máy bay do thám của Hải quân Mỹ cũng đã bay gần 3 trong số 5 đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã xây dựng bất hợp pháp nhưng cũng chưa tiến vào khu vực 12 hải lý tính từ các đảo này.
Theo một quan chức quân sự của Mỹ, ngoài việc thể hiện sự phản đối trước những yêu sách chủ quyền vô lý của Trung Quốc, các cuộc tuần tra của nước này cũng sẽ là phép thử đối với tuyên bố không quân sự hóa các đảo nhân tạo được xây dựng trái phép ở biển Đông được Chủ tịch Trung Quốc đưa ra trong chuyến thăm Mỹ mới đây. Ngoại trưởng Philippines Albert F. del Rosario cho rằng các cuộc tuần tra của Mỹ sẽ giúp duy trì sự ổn định trong khu vực.
“Việc không phản đối các tuyên bố chủ quyền sai trái sẽ làm suy yếu luật pháp và khiến Mỹ lầm tưởng rằng các tuyên bố chủ quyền của nước này đã được chấp nhận như một sự đã rồi” – ông Del Rosario cho biết trong một tuyên bố.
