Một chủ tàu đóng bằng vật liệu PPC gửi thư kêu cứu tới Bộ trưởng Bộ GTVT

Các DN điêu đứng vì đăng kiểm?

Thư ngỏ nói trên là của ông Bùi Thành Luân (trú tại xóm Thái Hòa, xã Quan Lạn, huyện Vân Đồn, Quảng Ninh) gửi Bộ trưởng Bộ GTVT vào ngày 11/5/2017.

Một tàu đóng bằng vật liệu PPC. (ảnh: HC)

Trao đổi với phóng viên về lý do gửi thư ngỏ, ông Bùi Thành Luân cho biết: “Tôi có đặt Cty CP công nghệ Việt Séc ở Vũng Tàu đóng một cano du lịch chở khách bằng vật liệu PPC. Tàu dài 11m, sức chở 35 người, trang bị hai động cơ tổng công suất 500HP. Tôi đã chạy thử tàu. Tàu chạy rất tốt, đạt các thông số kỹ thuật.

So với các loại tàu vỏ gỗ gia đình tôi đã sử dụng kinh doanh du lịch thì tàu PPC an toàn, thân thiện môi trường, tiết kiệm nhiên liệu, tiết kiệm chi phí bảo hành và bảo dưỡng. Thế nhưng do không đăng kiểm được nên tôi không thể nhận tàu. Việc này làm hỏng hết cả kế hoạch kinh doanh của tôi”.

Xác nhận với phóng viên, ông Vũ Văn Đảo – Giám đốc Cty Việt Séc cho biết, thời gian qua Cty đóng mới 5 cano PPC du lịch có sức chở từ 20 – 35 người. Một chiếc cho ông Bùi Thành Luân, 4 chiếc cho Cty CP đầu tư và xây dựng Tuấn Linh (Hoàng Hóa, Thanh Hóa).

Ông Đảo cho biết: “Theo hợp đồng đã ký với đăng kiểm, họ có trách nhiệm thẩm định hồ sơ thiết kế, giám sát và tiến hành đăng kiểm cho phương tiện của Cty tôi sản xuất. Tuy nhiên, khi Thông tư số 43/2016/TT-BGTVT được Bộ trưởng Bộ GTVT ký bàn hành vào ngày 20/12/2016 chỉ cho phép đóng tàu PPC chở đến 12 người thì Cục ĐKVN im lặng không thực hiện hợp đồng đã ký với DN”.

Ông Vũ Văn Đảo cho biết: “Không đăng kiểm được lô tàu cho khách hàng, cực chẳng đã, tôi phải gửi đơn kêu cứu lên lãnh đạo Bộ GTVT, Chính phủ, Quốc hội và các cơ quan báo chí. Lúc đó Cục ĐK mới có công văn trả lời và đưa ra những yêu cầu gây khó khăn cho Cty tôi. Thậm chí họ còn cho rằng tôi vi phạm Luật Giao thông đường thủy khi đóng tàu mà hồ sơ thiết kế chưa được cơ quan đăng kiểm phê duyệt”.

Tàu đóng bằng vật liệu PPC đang bị đối xử thế nào?

Liên quan đến việc Bộ GTVT ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN 95: 2016/BGTVT) về phân cấp và đóng phương tiện thủy nội địa chế tạo bằng vật liệu polypropylen copolyme (gọi tắt là vật liệu PPC). (Thông tư số 43/2016/TT-BGTVT ngày 20/12/2016), dư luận, báo chí gần đây đã chỉ ra mâu thuẫn của Cục ĐKVN khi đã cho đăng kiểm tàu khách PPC chở khách đến 56 người nhưng lại tham mưu để Bộ GTVT ký ban hành Thông tư 43 chỉ cho phép đóng tàu chở tới 12 người.

Văn bản của Văn phòng Chính phủ chuyển kiến nghị của DN đóng tàu bằng vật liệu PPC đến Bộ GTVT xem xét, xử lý và trả lời theo thẩm quyền. (ảnh: HC)

Trước sự bức xúc của dư luận, ngày 8/5/2017 Cục ĐKVN đã ra Thông cáo báo chí thừa nhận: “Đến thời điểm hiện tại, VN đang là nước đi đầu trong nghiên cứu, ứng dụng vật liệu PPC trong chế tạo phương tiện thủy có sức chở trên 12 người để sử dụng thử nghiệm; và cũng là nước đầu tiên xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia áp dụng đối với phương tiện thủy chế tạo bằng vật liệu này”.

Thế nhưng lý do cho đăng kiểm để sử dụng thử nghiệm của Cục ĐKVN không thuyết phục hoàn toàn.

Theo Luật Giao thông đường thủy nội địa 2004, phương tiện thủy có sức chở trên 12 người, khi hoạt động trên đường thuỷ nội địa phải bảo đảm các điều kiện: Đạt tiêu chuẩn chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường...; Có giấy chứng nhận đăng ký phương tiện thuỷ nội địa, giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường... (Điều 24).

Như vậy, khi Cục ĐKVN cho lưu hành 2 tàu khách Ferry 42 có sức chở 32 người và Ferry 56 có sức chở 56 người do Cty CP Công nghệ James Boat (Hà Nội) chế tạo thì phải khẳng định hai phương tiện này đã “đạt tiêu chuẩn chất lượng, an toàn kỹ thuật...” chứ không thể nói là “sử dụng thử nghiệm”.

Rõ ràng lập luận “đăng kiểm thử nghiệm”, “sử dụng thử nghiệm” là một cách lập luận ngụy biện để giải thích cho việc QCVN 95: 2016/BGTVT chỉ cho phép đóng tàu PPC chở đến 12 người.

Ngay tại website của Cục ĐKVN, Cục này cho biết: “Trong trường hợp tàu đóng bằng vật liệu phi truyền thống (tức là chưa có tiêu chuẩn kỹ thuật được công nhận), cho phép áp dụng phương pháp thiết kế dựa trên rủi ro (risk based design).

Thực chất của phương pháp này là quá trình nghiên cứu và thử nghiệm lâu dài, ứng dụng nhiều phương pháp lý thuyết và thực tiễn khác nhau nhằm xác định tất cả các rủi ro mà tàu dự kiến đóng có thể gặp phải trong quá trình đóng mới và hoạt động để từ đó có biện pháp thích hợp nhằm đảm bảo an toàn cho tàu, người sử dụng và môi trường”.

Thông cáo báo chí của Cục ĐKVN cho biết: “Trong năm 2015, Cục ĐKVN, Cty CP Công nghệ James Boat đã có nhiều nghiên cứu, thử nghiệm đối với vật liệu PPC như: Thử kết cấu chống cháy A-60; Thử nghiệm sinh khói và khí độc theo tiêu chuẩn của FTP Code; Thử kéo mẫu vật liệu PPC lấy từ phương tiện đã qua sử dụng của Cty CP Công nghệ James Boat”.

Như vậy có thể thấy với những kết quả nghiên cứu thử nghiệm này hai sản phẩm tàu khách Ferry 42 và Ferry 56 là kết quả của “phương pháp thiết kế dựa trên rủi ro”. Việc Cục ĐKVN cấp đăng kiểm cho 2 tàu khách PPC này hoạt động kinh doanh đã cho thấy 2 tàu này phải đạt tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo an toàn kỹ thuật.

Mới đây, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật VN đã trao giải nhất Giải thưởng Sáng tạo KHCN VN (Vifotec) và giải thưởng WIPO năm 2016 cho sản phẩm tàu khách PPC 56 chỗ của Cty CP Công nghệ James Boat là một minh chứng cho việc Bộ GTVT ra Thông tư 43 đang cản trở sự phát triển của KHCN, phát triển sản xuất của DN.

Được biết, đơn kêu của DN gửi tới Chính phủ và đã được Văn phòng chính phủ chuyển tới Bộ GTVT xem xét, xử lý và trả lời theo thẩm quyền. Dư luận đang trông đợi thái độ nhìn nhận khách quan đối với sự phát triển của ngành đóng tàu PPC của lãnh đạo Bộ GTVT.