Ngày 20/12, tại Thư viện Tạ Quang Bửu (Trường ĐH Bách khoa Hà Nội) đã diễn ra Lễ tổng kết 5 năm hoạt động của Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển toán học và thành lập Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán.
Tham dự Lễ tổng kết có GS Nguyễn Thiện Nhân - Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ trịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Bộ trưởng Bộ GD - ĐT Phạm Vũ Luận; GS Ngô Bảo Châu - Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán, GS Trần Văn Nhung, TS Trần Nam Dũng…cùng các bạn học sinh, sinh viên yêu thích Toán học.
|
Từ trái qua phải: PGS Phan Thị Hà Dương, GS Ngô Bảo Châu, GS Nguyễn Hữu Việt Hưng (Ảnh: Đức Biên) |
5 năm - một chặng đường
Ngày 17/8/2010, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2010-2020 và thành lập Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán - giải pháp trung tâm của chương trình được đến nay đã tròn 5 năm.
Từ đó đến nay, Chương trình đã tổ chức 4 kỳ xét chọn cấp học bổng cho học sinh, sinh viên và 5 kỳ xét thưởng công trình công bố quốc tế. Trên 23 tỷ đồng học bổng đã được cấp cho hơn 600 sinh viên ngành Toán và hơn 1000 học sinh THPT chuyên, mỗi suất trị giá từ 7 đến 8 triệu cho một học kỳ.
Phát biểu tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ GD - ĐT Phạm Vũ Luận đánh giá hoạt động này đã mang luồng gió mới không chỉ trong lĩnh vực Toán học mà còn lan sang các lĩnh vực khác, góp phần tạo ra nền tảng cho một phong cách nghiên cứu và làm việc mới; tác động trực tiếp đến dạy, học, tình yêu với môn Toán và các môm khoa học khác.
GS Ngô Bảo Châu khẳng định: "Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán là đơn vị hạt nhân trong Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học của Việt Nam". Viện được thiết kế theo mô hình mới, hưởng ưu đãi từ ngân sách nhà nước. Điều đó cho thấy Chính phủ kỳ vọng lớn vào vai trò của Viện trong việc tạo ra sức bật cho Toán học Việt.
GS Châu cho biết thêm, những năm vừa qua Viện đã có những đóng góp cho việc dạy học ở Việt Nam, được cộng đồng Toán học trong và ngoài nước công nhận. Như vậy, Viện đã thực hiện được một phần kỳ vọng của Chính phủ. Trong 5 năm qua, mỗi năm số lượng công trình công bố Toán quốc tế của Việt Nam tăng 20%.
Ngoài những thành tích đã đạt được, GS Ngô Bảo Châu còn nêu lên những mặt hạn chế trong phát triển Toán học của Việt Nam và đó cũng là những điều trong thời gian tới Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán cần tập trung phát triển.
Toán học trong suốt...trong cuộc sống
Trong bài giảng đại chúng với chủ đề: "Ích gì, toán học?" của GS Hà Huy Khoái - Phó chủ tịch Hội Toán học Việt Nam, có nêu: "Toán học rất cần cho cuộc sống, nó tạo ra mật mã, tìm ra các quy luật, ảnh hưởng đến tư duy con người. Toán học đã được ứng dụng và thấm sâu vào cuộc sống và con người cảm thấy nó dường như trong suốt. Từ đó, con người không nhìn thấy nó, không hiểu về nó, không chịu bỏ tiền của, công sức ra mà đầu tư cho nó".
Ông lấy ví dụ về sự quan trọng của Toán học: "Ví dụ, không khí ô nhiễm quá tồi tệ như ở Bắc Kinh, Pa-ri. Mới đây thì Pa-ri đã thông qua nghị quyết để giảm lượng khí thải. Đó, khi người ta không còn được sống ở môi trường trong suốt nữa thì người ta mới chịu bỏ tiền ra để mua, để cứu lấy nó. Và tôi cũng nghĩ rằng, không nên chờ Toán học đến lúc hết trong suốt mới chịu bỏ tiền ra cho nó".
|
GS Hà Huy Khoái thuyết trình chủ đề: "Ích gì, toán học?" (Ảnh: Đức Biên) |
GS Khoái phân tích: "Trong Toán học có 2 phần là tính và toán. Nếu như tính rất cần thiết cho công nghệ, thì toá, ngoài chức năng phát triển phần tính ra, nó còn góp phần làm nên con người, cũng giống như âm nhạc, nghệ thuật và thơ ca."
|
Các thắc mắc liên quan đến Toán học được giải đáp trực tiếp. (Ảnh: Đức Biên) |
Tiếp sau đó, GS Nguyễn Hữu Việt Hưng (ĐH Khoa học tự nhiên - ĐHQG Hà Nội) có bài giảng đại chúng giới thiệu về Tôpô học: "Có những vấn đề về hình học, nhưng lại không phụ thuộc vào kích cỡ to nhỏ, rộng hẹp, dài ngắn của các đối tượng liên quan...những vấn đề này thuộc về lĩnh vực được gọi là Tôpô học (Topology)"
|
GS Nguyễn Hữu Việt Hưng giới thiệu về Tôpô học. (Ảnh: Đức Biên) |
|
Lễ tổng kết thu hút rất đông những người yêu thích Toán học. (Ảnh: Đức Biên) |
Trong hoạt động tổng kết lần này còn có các họt động song song như: Chiếu phim, video về chặng đường 5 năm của Chương trình phát triển toán học và Viện nghiên cứu, về Toán học, Khoa học và một số nhà toán học nổi tiếng; Triển lãm các mô hình toán học khổng lồ; Các trò chơi với toán: làm toán, đố vui toán học, chế tác các mô hình toán học mini,…của các đơn vị phối hợp tổ chức: Học Viện Sáng Tạo S3, POMath, Hexagon, Sputnik Education, quầy sách Toán và Khoa học của Quảng Trường Sách.