Như Kinh tế & Đô thị đã phản ánh, thời gian qua, liên tiếp xảy ra những vụ tai nạn thương tâm dẫn đến tử vong ở các tòa nhà chung cư tại những TP lớn trên cả nước, đa phần là trẻ em. Đây không phải là vấn đề mới, song với thực tế đau lòng đang diễn ra, đã đến lúc cần phải quan tâm nhiều hơn trong việc đảm bảo an toàn, giảm thiểu nguy cơ tai nạn tại các tòa nhà chung cư.
 |
| Nguy cơ mất an toàn từ hệ thống lan can chung cư đối với trẻ nhỏ. Ảnh: Ngọc Dương. |
Quy định còn chung chung
Theo KTS Phạm Thanh Tùng – Chánh Văn phòng Hội KTS Việt Nam, trong hệ thống văn bản quy chuẩn của Bộ Xây dựng về thiết kế, xây dựng chung cư, nhà cao tầng, vấn đề đảm bảo an toàn cho trẻ em rất được quan tâm, song thực tế thời gian gần đây liên tiếp các sự việc thương tâm xảy ra. Nếu xét theo nội dung của các văn bản Luật, các tòa nhà chung cư hiện nay cơ bản đảm bảo được những yêu cầu về thiết kế, lan can ban công cao từ 1,1 – 1,4m.
| Tại Chương 3 của Quy chuẩn xây dựng Việt Nam “Nhà ở và công trình công cộng - An toàn sinh mạng và sức khỏe” do Bộ Xây dựng ban hành, quy định về việc bảo vệ khỏi ngã và va đập. Cụ thể: Mục 3.1.2 về lan can quy định rõ: Phải có lan can hoặc vật chắn đủ khả năng ngăn người đi lại không bị ngã tại các sàn nền có cao độ chênh nhau từ 2 bậc thang (hoặc 380mm nếu không có bậc thang) trở lên và ở các vị trí: Cầu thang bộ, bậc thang, đường dốc, sàn, ban công, lô gia, hành lang và mái có người đi lại; giếng trời, khu vực tầng hầm hoặc các khu vực ngầm tương tự nối với công trình có người đi lại. |
Theo quy chuẩn xây dựng Việt Nam, nhà cao tầng từ tầng 6 trở lên không được làm ban công mà chỉ làm lô gia. Với lan can, chiều cao tối thiểu là 1,2m và không được để hở chân.
“Tuy nhiên, quy chuẩn này đang bộc lộ nhiều bất cập, vì mới quy định chung chung chứ chưa có quy định rõ ràng, cụ thể về các thông số kỹ thuật, an toàn cho các loại lan can, lô gia. Nhiều chung cư thiết kế lỗ lan can rộng nên trẻ nhỏ vẫn có thể chui lọt, nhiều chung cư lan can thiết kế có tay vịn nên trẻ em cũng dễ dàng bắc ghế để trèo lên... Tất cả những vấn đề này đang tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho cư dân sinh sống tại các chung cư, đặc biệt là trẻ em” – KTS Phạm Thanh Tùng phân tích.
Đáng quan ngại là tất cả các chung cư cao tầng, cửa sổ hầu hết không làm chấn song để đảm bảo mỹ quan cho tòa nhà và để tạo thuận lợi cho công tác cứu hỏa.
Các chuyên gia cho rằng, hiện nay vấn đề về phòng chống cháy, nổ tại các tòa chung cư, nhà cao tầng cũng đáng báo động, vì sự cố này có thể xảy ra ở bất cứ nơi đâu, không chỉ các chung cư thương mại, chung cư giá rẻ mà ở cả những chung cư cao cấp.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu cho rằng, Quy chuẩn Việt Nam về thiết kế nhà cao tầng ban hành theo Luật Nhà ở năm 2005 cần hoàn thiện, sửa đổi bổ sung theo tinh thần Luật Nhà ở năm 2014. Cụ thể, trước đây chung cư thường được hiểu trên dưới 20 tầng nhưng hiện nay có những chung cư nhà ở lên đến 35 - 40 tầng. Trong khi đó, theo Quy chuẩn xây dựng Việt Nam, ban công chỉ được làm đến tầng thứ 6; từ tầng thứ 7 trở lên chỉ được phép làm lô gia. Đối với những chung cư trên 30 tầng trở lên, có nên cho mở lô gia và ban công không? Đây là vấn đề cần phải tính toán trong quy chuẩn xây dựng chung cư nhà cao tầng tại Việt Nam.
Kinh nghiệm từ quốc tế
KTS Hoàng Quang Huy – Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho biết, trong giai đoạn công nghiệp hóa, dân số bùng nổ nhanh tại các đô thị lớn, xây dựng chung cư, nhà cao tầng là giải pháp hữu hiệu nhất để giải quyết nhu cầu về chỗ ở cho người dân. Càng ở những nước phát triển thì các đô thị đều phát triển theo hình thức đô thị “nén”, nghĩa là cư dân tập trung sinh sống tại những tòa nhà cao tầng, do sự hạn hẹp về đất đai nên các công trình đều được hướng đến việc chiếm lĩnh không gian chiều cao.
Các nước trên thế giới có hệ thống văn bản luật về thiết kế, xây dựng, quản lý và sử dụng chung cư, nhà cao tầng rất chặt chẽ. Ở TP New York (Mỹ), chính quyền TP yêu cầu tất cả các tòa nhà chung cư phải lắp đặt hệ thống cửa sổ bảo vệ, nhất là đối với những gia đình có con nhỏ. TP còn triển khai chương trình tập huấn, phổ biến kiến thức cho các bậc phụ huynh về cách đảm bảo an toàn cho con nhỏ. Vì vậy, tỷ lệ trẻ em bị tai nạn tại các chung cư chỉ chiếm khoảng 4% các vụ tai nạn.
Tương tự ở TP Dubai (Các Tiểu Vương quốc A rập thống nhất), chính quyền TP thành lập hàng trăm tổ giám sát về quy chuẩn kỹ thuật của các tòa nhà chung cư khi xây dựng. Khi được đưa vào sử dụng, những tổ giám sát này tiếp tục hoạt động để theo dõi mức độ an toàn và hướng dẫn cư dân sinh sống tại các chung cư trong việc đảm bảo an toàn, đặc biệt là cho trẻ nhỏ.
KTS Hoàng Quang Huy cho biết thêm, kinh nghiệm từ Singapore cũng sẽ mang lại nhiều bài học quý cho Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung. Chính phủ Singapore đã thành lập một Ủy ban Nhà ở để quản lý toàn bộ những vấn đề liên quan đến chung cư, nhà cao tầng. Cơ quan này chịu trách nhiệm trong việc lập quy hoạch, tái định cư, thiết kế kiến trúc và xây dựng...
"Vì vậy, mọi công tác đều được thống nhất và được giám sát chặt chẽ của một cơ quan chuyên môn, từ khâu lập quy hoạch đến triển khai xây dựng và quản lý, vận hành... không có sự chồng chéo trong công tác quản lý” – KTS Hoàng Quang Huy chia sẻ.
| Nhiều chủ đầu tư không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo quy định, có những chủ đầu tư để giảm chi phí cho dự án đã cắt xén bớt các hạng mục kỹ thuật liên quan đến phòng chống cháy, nổ. Vì vậy, trách nhiệm này là của tất cả mọi người, cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý và người dân thì phải thường xuyên theo dõi, giám sát. Phó Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) Hà Quang Hưng |
| Để đảm bảo an toàn cho trẻ em ở chung cư, bên cạnh việc chủ đầu tư phải tuân thủ quy định của Bộ Xây dựng, cư dân sống trong chung cư cũng phải tăng cường giám sát, đồng thời huấn luyện trẻ em về nhận biết nguy hiểm như không được leo trèo ngoài ban công, lan can cầu thang, lô gia... Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu |
