Lễ cúng rừng của người Mông Nà Hẩu được chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Tối 26/2, tại sân vận động xã Nà Hẩu, UBND huyện Văn Yên đã tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia “Lễ cúng rừng của người Mông xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên” và Tết rừng năm 2025.

Ông Nông Quốc Thành - Phó Cục Trưởng Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch trao chứng nhận cho đại diện cộng đồng chủ thể di sản.

Dự Lễ khai mạc có các đồng chí: Trần Huy Tuấn - Bí thư Tỉnh ủy; Tạ Văn Long - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Nguyễn Tuấn Anh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Nông Quốc Thành - Phó Cục Trưởng Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch; các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy; lãnhđạo HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh; lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh,lãnh đạo huyện Văn Yên cùng đông đảo nhân dân và du khách.

Nà Hẩu là xã vùng cao của huyện Văn Yên, nằm trong vùng lõi của Khu bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu. Nơi đây có 99% đồng bào Mông sinh sống với tập tục cúng rừng có từ lâu đời, luôn được duy trì tổ chức hàng năm vào các ngày cuối cùng của tháng Giêng.

Chương trình được dàn dựng công phu, tái hiện lại không gian văn hoá sống động của đồng bào dân tộc Mông xã Nà Hẩu.

Với những nỗ lực trong công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc của cấp ủy, chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở; với sự trân trọng và tình yêu di sản của đồng bào Mông xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên - Lễ cúng rừng là Di sản Văn hóa phi vật thể thứ 10 trong tổng số 11 di sản văn hóa phi vật thể ở tỉnh Yên Bái đã vinh dự được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, là dịp để tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu sâu rộng về nội dung, giá trị văn hóa của Lễ cúng rừng; nâng cao ý thức bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa trên địa bàn gắn với phát triển du lịch góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tại buổi lễ, lãnh đạo Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch tỉnh đã công bố Quyết định số 3980/QĐ-BVHTTDL ngày 10/12/2024 của Bộ trưởng Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch quyết định đưa Danh mục Di sản Văn hoá phi vật thể quốc gia “Tập quán xã hội và tín ngưỡng Lễ Cúng rừng của người Mông xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái”.

Các tiết mục văn nghệ.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND huyện Văn Yên Hoàng Việt Hóa nhấn mạnh: Việc đón nhận Quyết định chứng nhận Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia đối với Lễ cúng rừng của người Mông xã Nà Hẩu không chỉ là niềm vinh dự lớn lao đối với cộng đồng người Mông nơi đây mà còn là trách nhiệm to lớn đối với cấp ủy, chính quyền và nhân dân huyện Văn Yên trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản quý báu này.

Ông Hoàng Việt Hoá, Chủ tịch UBND huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái phát biểu cam kết tại buổi lễ.

Để phát huy giá trị di sản, Chủ tịch UBND huyện Văn Yên cam kết bảo tồn nguyên vẹn giá trị truyền thống của Lễ cúng rừng,tăng cường các chương trình nghiên cứu, sưu tầm, tư liệu hóa về Lễ cúng rừng, đảm bảo bảo tồn đầy đủ các nghi thức, lời khấn, lễ vật và không gian thiêng liêng của nghi lễ; hỗ trợ các nghệ nhân, già làng, trưởng bản trong việc truyền dạy các giá trị văn hóa, ngôn ngữ và tập quán gắn với nghi lễ cho thế hệ trẻ.

Cùng với đó, đưa Lễ cúng rừng vào đời sống cộng đồng và giáo dục thế hệtrẻ; lồng ghép bảo tồn di sản với phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng; bảo vệ và phát triển rừng gắn với truyền thống cúng rừng; đẩy mạnh tuyên truyền về tầm quan trọng của rừng trong đời sống cộng đồng, khuyến khích nhân dân thực hiện nghiêm túc quy ước bảo vệ rừng gắn với phong tục Lễ cúng rừng. Tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng, xử lý nghiêm các hành vi xâm hại rừng, khai thác trái phép và làm ảnh hưởng đến môi trường sinh thái của địa phương…

Tại đêm khai mạc, các đại biểu, người dân và du khách đã được hòa mình chương trình nghệ thuật đặc sắc rực rỡ sắc màu văn hoá có chủ đề “Văn Yên - Âm vang Tết rừng, sáng bừng Nà Hẩu” với sự tham gia của nhiều ca sỹ nổi tiếng và hoqn 350 diễn viên quần chúng, nghệ nhân xã Nà Hẩu, Trường THPT Chu Văn An, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS huyện Văn Yên.

Chương trình gồm 3 chương: chương 1 có chủ đề “Truyền tích Tết rừng Nà Hẩu”, chương 2 - “Rừng xanh yêu thương - Con đường di sản”, chương 3 - “Tết rừng - Sáng bừng Nà Hẩu”, chương trình có nhiều điểm mới đặc sắc, được dàn dựng công phu, tái hiện lại không gian văn hoá sống động của đồng bào dân tộc Mông xã Nà Hẩu.

Đan xen với các tiết mục nghệ thuật mang đậm những giá trị văn hóa của đồng bào Mông là các tiết mục ca múa thể hiện niềm tin của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Văn Yên vào Đảng, vào Bác Hồ, vào tương lai rộng lớn phía trước.

Khép lại chương trình nghệ thuật là màn trình diễn múa Xênh tiền, múa Khèn với sự tham gia của hàng trăm diễn viên quần chúng, nghệ nhân xã Nà Hẩu, Trường THPT Chu Văn An, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS huyện Văn Yên và màn pháo hoa với chủ đề “Pháo hoa rực rỡ - Giữa đại ngàn Nà Hẩu”, để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người dân và du khách gần xa.

Ngay sau Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia “Lễ cúng rừng của người Mông xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên” và Tết rừng năm 2025, tại sân vận động xã Nà Hẩu đã diễn ra Đêm hội Đại ngàn với chủ đề “Cùng say giữa đại ngàn”.

Tại đây người dân và du khách sẽ được thưởng thức các tiết mục nghệ thuật đặc sắc của đồng bào dân tộc Mông trên sân khấu nổi, đồng thời thưởng thức các món ẩm thực của địa phương.

Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia “Lễ cúng rừng của người Mông xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên” và Tết rừng năm 2025 sẽ diễn ra trong 2 ngày, từ 26 - 27/2/2025. Vào sángngày mai - 27/2, tại 3 điểm cúng rừng truyền thống tại thôn Trung Tâm, thôn Bản Tát, thôn Bản Khuy, xã Nà Hẩu sẽ diễn ra Nghi lễ Cúng rừng và hoạt động ăn Tết rừng cùng đồng bào dân tộc Mông.

Trong dịp này, huyện Văn Yên cũng tổ chức nhiều hoạt động như: “Giải chạy khám phá giữa đại ngàn”; thi đấu và biểu diễn các trò chơi dân gian, tiết mục văn hóa văn nghệ của người Mông như đánh quay, đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ, nảy pao, đánh cầu lông gà, bịt mắt đánh chiêng, Kèn môi, kèn lá, múa khèn, múa gậy sênh tiền, hát đối... hứa hẹn sẽ mang đến cho du khách một trảinghiệm đặc sắc và khó quên.