Ba tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Bắc Giang đã tiến hành lập hồ sơ quần thể di tích nhà Trần và Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử trình UNESCO.
Chiều 17/9, tại TP Uông Bí, UBND các tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương và Bắc Giang đã phối hợp tổ chức hội nghị thống nhất một số nội dung triển khai lập hồ sơ quần thể di tích nhà Trần và Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử tại tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương và Bắc Giang trình UNESCO công nhận là Di sản thế giới.
Quang cảnh hội nghị.
Giáo sư - Tiến sĩ Khoa học Lưu Trần Tiêu, Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia và các đồng chí: Nguyễn Thị Hạnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh; Lê Ánh Dương, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Giang; Lương Văn Cầu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương, đồng chủ trì hội nghị.
Trước đó, Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Quảng Ninh cùng Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch của hai tỉnh đã họp tại Hải Dương để thống nhất một số nội dung tham mưu, triển khai Thông báo số 197 của Văn phòng Chính phủ. Sở Văn hóa - Thể thao Quảng Ninh là đơn vị được phân công chủ trì đã chủ động liên hệ làm việc với Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch), Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO (Bộ Ngoại giao), Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia, Hội Khảo cổ học, Công ty Xây dựng Xuân Trường, Công ty CP Phát triển Tùng Lâm và một số viện nghiên cứu có liên quan để tham vấn các bước hướng dẫn về quy trình, kinh nghiệm xây dựng hồ sơ và lựa chọn tư vấn trong nước, quốc tế.
Tại Quảng Ninh cũng đã diễn ra hội thảo khoa học với 39 bài tham luận của các chuyên gia, trong đó có 30 ý kiến đề xuất lựa chọn loại hình vật thể, 8 ý kiến đề xuất lựa chọn loại hình phi vật thể và 1 bài viết của Vụ Ngoại giao văn hóa và UNESCO. Sau đó, lãnh đạo ngành văn hóa của 3 tỉnh đã họp tại Bắc Giang để thống nhất một số nội dung chuẩn bị tài liệu và báo cáo tại hội nghị của UBND các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang và Hải Dương.
Tại hội nghị, các đại biểu đã đề nghị trên cơ sở hướng dẫn của Cục Di sản Văn hóa và kết quả từ buổi tọa đàm khoa học tại Quảng Ninh để đi đến thống nhất lựa chọn loại hình di sản, lựa chọn tiêu chí và đề xuất tên gọi hồ sơ; cho ý kiến vào dự thảo kế hoạch xây dựng hồ sơ khoa học và quản lý di sản; đề xuất nhóm tư vấn xây dựng hồ sơ.
Các đại biểu đề nghị UBND 3 tỉnh quan tâm chỉ đạo tập trung nguồn lực, thời gian và phối hợp chặt chẽ để triển khai công tác xây dựng hồ sơ một cách thống nhất, bài bản và hiệu quả. Hội nghị cũng thống nhất đề nghị Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch sớm ban hành Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo, Tổ công tác xây dựng hồ sơ và họp triển khai các bước xây dựng hồ sơ, phân công cụ thể công việc cho từng thành viên. Mục tiêu từ nay đến tháng 9 năm 2021 hoàn thiện, trình hồ sơ bằng tiếng Anh đến UNESCO và thực hiện nội dung theo các chương trình của UNESCO.
Việc lập hồ sơ khoa học và kế hoạch quản lý di sản nhằm giới thiệu, quảng bá tới nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế về các giá trị di sản; nâng cao ý thức trách nhiệm của chính quyền và nhân dân trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản. Đồng thời, khuyến khích cộng đồng địa phương tích cực tham gia vào việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị di sản; góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
GS. TSKH Lưu Trần Tiêu kết luận hội nghị.
Phát biểu kết luận hội nghị, GS. TSKH Lưu Trần Tiêu, Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia, đề nghị tên hồ sơ là "Quần thể di tích danh thắng Yên Tử", đề xuất làm hồ sơ căn cứ 3 tiêu chí 3, 5 và 6 theo Công ước của UNESCO; đề nghị 3 địa phương phối hợp chặt chẽ hơn nữa cùng với các nhà khoa học, các chuyên gia và nhà quản lý văn hóa, Ủy ban UNESCO Việt Nam trong việc làm hồ sơ, đảm bảo chất lượng của hồ sơ.
Thay mặt lãnh đạo 3 tỉnh, đồng chí Nguyễn Thị Hạnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, nhận định: Đây là bộ hồ sơ khó, có áp lực rất cao đối với cả 3 địa phương. Cả ba tỉnh đều thể hiện trách nhiệm cao trong việc chuẩn bị lập hồ sơ. Đồng chí cảm ơn các nhà khoa học, nhà quản lý, các doanh nghiệp đã hỗ trợ 3 tỉnh làm hồ sơ để thực hiện nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao; đề nghị các nhà khoa học, các chuyên gia tiếp tục hỗ trợ giới thiệu tư vấn nước ngoài.
Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, sau hội nghị này sẽ báo cáo Thường trực Tỉnh ủy, UBND các tỉnh thống nhất nội dung để báo cáo Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch. Về tiêu chí loại hình và tên gọi do đơn vị tư vấn lựa chọn trên cơ sở đồng thuận của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bộ Ngoại giao. Về cơ chế phối hợp, Quảng Ninh là tỉnh chủ trì cùng phối hợp chặt chẽ với 2 tỉnh Bắc Giang và Hải Dương thực hiện để chọn đơn vị tư vấn là các nhà khoa học có kinh nghiệm.
Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử bao gồm một hệ thống các di tích lịch sử văn hóa gắn liền với sự ra đời, hình thành và phát triển của nhà Trần (1225-1400) và thiền phái Trúc Lâm ở Việt Nam. Các di tích này nằm trên địa phận 03 tỉnh Bắc Giang, Hải Dương và Quảng Ninh, bao gồm 5 khu vực: Khu di tích và danh thắng Đông Yên Tử (TP Uông Bí, Quảng Ninh), Khu di tích lịch sử nhà Trần (Đông Triều, Quảng Ninh), Khu di tích và danh thắng Tây Yên Tử (nằm trên các huyện Yên Dũng, Lục Nam, Lục Ngạn, Sơn Động tỉnh Bắc Giang), Khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc – Thanh Mai (Chí Linh, tỉnh Hải Dương).
Trước đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Việt Nam) đã từng triển khai việc phối hợp với UBND các tỉnh Bắc Giang, Hải Dương và Quảng Ninh lập hồ sơ di tích - danh thắng Yên Tử đệ trình Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc UNESCO xem xét, công nhận là Di sản thế giới và được kỳ vọng có thể là di sản thế giới liên tỉnh đầu tiên ở Việt Nam.
