Tháng Chạp về, chuẩn bị Tết, người ta bắt đầu chuẩn bị cho những lễ lạc cuối năm.
Tháng Chạp về, chuẩn bị Tết, người ta bắt đầu chuẩn bị cho những lễ lạc cuối năm: Giẫy mả tổ tiên, cúng âm linh, dựng nêu, đưa ông táo về trời, tất niên và rước ông vải đón giao thừa vào lúc trừ tịch... để đón xuân về. Một nghi thức văn hóa dân tộc từ xa xưa đã ăn sâu trong tâm thức mỗi người...
|
| Tháp Chạp với những con người hối hả. (ảnh internet) |
Tháng Chạp, các nhà thờ tộc họ ở các làng quê cũng vừa làm xong việc viếng mộ tổ tiên và làm giỗ hiệp kỵ để tưởng nhớ các cụ kị sinh thành. Mọi người bước vào tháng cuối năm âm lịch với những tâm trạng khác nhau.
Tháng chạp là khoảng thời gian rộn rã, vội vã, vất vả. Tháng chạp cũng là tháng hết chầu nhậu này tới chầu liên hoan khác.
Tháng chạp nghĩa là tháng mua sắm sau bao nhiêu tháng dụm dành tiết kiệm. Là tháng hết vé xe lửa chính thức, chỉ còn vé chợ đen.
Tháng chạp là tháng đoàn tụ gia đình tứ xứ phương xa với những người con, người chồng, người vợ, người cha, người mẹ trở về.
Ở các chợ quê, các gánh củ kiệu cũng bắt đầu xếp hàng ngoài đầu chợ cung ứng cho nhu cầu củ kiệu dưa hành. Các hàng bán vàng mã treo đầy những bộ đồ cúng thổ thần, áo mũ thần linh, giấy tiền giấy bạc, vàng nén, hương trầm…
Tháng Chạp, những ngày cuối năm tất bật đến lạ thường, phố xá đông đúc chỉ có người và xe, đua nhau ồn ào vội vã. Dòng người hối hả, xe trở đào trở quất ngược xuôi, ai ai cũng tất bật lo toan chuẩn bị cho một năm mới sắp đến.
Tháng Chạp còn gọi là "tháng củ mật" là từ để chỉ tháng cuối cùng của năm âm lịch - tháng thứ mười hai trong âm lịch đối với các năm âm lịch thường hoặc tháng thứ mười ba trong những năm âm lịch nhuận. Tháng Chạp là tháng luôn luôn diễn ra sau ngày đồng chí.
Gọi tháng Chạp là "tháng củ mật" bởi tháng ấy nhiều trộm đạo. "Củ" là củ soát, kiểm soát, còn "mật" là cẩn mật, nghĩa là kiểm soát cẩn mật. Đến tháng Chạp này, các quan phủ thường hay nhắc nhở những người dân cần cẩn mật, các tuần đinh phải tăng cường kiểm soát cẩn mật để phòng ngừa đạo chích.
|
| Tháp Chạp đoàn viên (ảnh internet) |
Đây là tháng làm ăn không chỉ của người lương thiện mà của cả người không lương thiện vì cuối năm ai cũng có nhu cầu Tết. Do đó, đạo chích tăng cường tăm tia để có món nọ món kia. Ngoài ra "tháng củ mật" vì theo quan niệm của dân ta cho rằng đây là tháng hay bị xui xẻo, là tháng có thể dễ mất mát tiền của, hay bị "tai bay vạ gió", có khi hao người tốn của với những lý do hết sức khác nhau nhưng thường cho là… đen và đắng như Củ Mật..
Ngày xưa cứ vào tháng củ mật thì quan quân hay gõ mõ nhắc nhở mọi người đề phòng trộm cắp và phòng củi lửa. Giờ loa phường bỏ, chỉ còn mấy bác dân phòng ngoe nguẩy cái dùi cui đi tuần thú cho có phép. Khi các bác về nghỉ thì bọn trộm cắp lại ló mặt ra...
Tết đến thì nhiều nỗi lo, thợ thuyền lo lấy đủ tiền công về mua sắm cho mấy ngày tết; người nghèo lo áo quần cho con; kẻ buôn bán lo vốn kinh doanh; Công ty hay doanh nghiệp còn lo lương, lo thưởng, lo quà cáp, biếu xén, lo trả nợ ngân hàng, lo cả chuyện bảo vệ cơ quan, xưởng máy ngày Tết, phòng cháy, phòng trộm...
Năm nay nhuận, Xuân đến muộn hơn, ngày 19 tháng Chạp là lập Xuân. Sau mấy đợt mưa nắng đỏng đảnh thất thường, không khí lạnh lại tràn về tê tái hứa hẹn cho đào nở đúng dịp. Thịt mỡ đủ sóng sánh với dưa hành, bánh chưng xanh... Dù làm gì, ở đâu người Việt mình cũng có bữa cơm tất niên đoàn tụ gia đình để đón giao thừa, cùng hồi ức nhớ về những xuân qua, nhớ về thời thơ ấu khốn khó. Người có tuổi suy ngẫm về mọi sự đã qua và mong ước mọi điều may mắn, an lành đến trong năm mới...
Ngày tháng cứ thế dần trôi
Quanh đi quẩn lại cuộc đời qua nhanh
Bởi thế nên hãy an lành
Tháng Chạp cầu chúc mọi nhà với Xuân