Bố tôi đang bị bệnh nặng, tuy nhiên ông vẫn còn tỉnh táo, nay ông muốn lập di chúc để lại cho tôi vậy phải viết như thế nào?
“Bố tôi muốn viết di chúc để lại toàn bộ phần đất của ông trong tổng số đất mà bố mẹ tôi đứng tên chung có được không?”.
 |
| Ảnh minh họa. |
Anh Nguyễn Văn Hiển ở Bắc Ninh có hỏi: “Bố tôi đang bị bệnh nặng, tuy nhiên ông vẫn còn tỉnh táo và minh mẫn, nay ông muốn lập di chúc để lại cho tôi phần đất mà hiện nay cả nhà tôi đang ở và đứng tên bố mẹ tôi. Về mảnh đất này thì nguồn gốc đất là của cơ quan mẹ tôi phân cho bà từ năm 1995.
Tuy nhiên vấn đề là bố tôi và mẹ tôi không có đăng ký kết hôn mà chỉ về sống chung với nhau như vợ chồng từ năm 1992.
Bố tôi lại có một bà vợ cả có đăng ký kết hôn từ những năm 1978. Bà này với bố tôi không có con chung và bố mẹ tôi cũng chỉ có mình tôi là con.
Thưa luật sư tôi muốn hỏi bây giờ có phương án nào tốt nhất để tôi được hưởng toàn bộ quyền sử dụng đất của bố tôi không?
Trả lời:
Trường hợp của bạn luật sư Chu Văn Tiến - Công ty Luật TNHH An Nam – Đoàn luật sư thành phố Hà Nội tư vấn như sau:
Thứ nhất, theo quy định của luật hôn nhân gia đình năm 2014 và theo quy định của nghị quyết 35/2000/NQ-QH10 về thực hiện Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 thì đối với quan hệ vợ chồng của bố và mẹ bạn không được công nhận là hôn nhân thực tế. Bố mẹ bạn sống chung với nhau mà không đăng ký kết hôn sau năm 1987 nên quan hệ vợ chồng này không là quan hệ hợp pháp. Tuy nhiên, theo như thông tin bạn cung cấp thì mảnh đất hiện nay bố mẹ bạn đang sống mặc dù là đất của cơ quan cấp cho mẹ bạn nhưng khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất việc đưa tên bố bạn vào mẹ bạn đã không có ý kiến phản đối thì đất đó vẫn được xem là tài sản chung.
Thứ hai, người vợ cả của bố bạn là vợ hợp pháp có đăng ký kết hôn chính vì thế người vợ cả vẫn nằm trong hàng thừa kế thứ nhất xét về quan hệ thừa kế theo pháp luật và là người được hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung di chúc theo quy định tại Điều 669 Bộ luật dân sự.
“Điều 669. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc
Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
- Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
- Con đã thành niên mà không có khả năng lao động”
Trong trường hợp này, bố bạn hoàn toàn có quyền định đoạt bằng di chúc tài sản của bố bạn trong khối tài sản chung với mẹ bạn mà không phải có sự đồng ý của bà cả. Tuy nhiên, bởi vì người vợ cả vẫn đang là vợ hợp pháp nên giả thiết đặt ra trong di chúc bố bạn không cho bà vợ cả được hưởng thì bà vẫn được 2/3 của một suất thừa kế pheo pháp luật theo Khoản 1, Điều 669, Bộ luật dân sự.
Như vậy nếu bố bạn lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho bạn thì trường hợp này bạn cũng không được hưởng toàn bộ tài sản như phân tích ở trên.
Do đó phương án để đạt được mục đích như bạn yêu cầu thì bố bạn nên làm hợp đồng tặng cho tài sản. Bố bạn hiện nay vẫn còn sống và minh mẫn nên việc làm hợp đồng tặng cho tài sản sẽ không gặp vấn đề gì trở ngại và cũng không phải có ý kiến của ai cũng như không bắt buộc phải để lại một phần tài sản cho bà cả.
Tuy nhiên đối với hợp đồng tặng cho tài sản là bất động sản theo quy định của Điều 467 Bộ luật dân sự thì hợp đồng tặng cho tài sản phải được lập thành văn bản và phải được công chứng, chứng thực. Nếu bố bạn gặp khó khăn trong việc đi lại thì gia đình bạn có thể mời công chứng viên đến nhà để có thể lập hợp đồng tặng cho tại nhà.
Tóm lại như chúng tôi phân tích ở trên, trường hợp của bạn bố bạn hoàn toàn có quyền định đoạt tài sản của mình bằng di chúc hay bằng hợp đồng tặng cho tài sản đều không phải hỏi ý kiến của bà cả. Tuy nhiên để đạt được mục đích thì bố bạn có thể sử dụng phương án tặng cho bạn bằng hợp đồng tặng cho tài sản.
Trên đây là một trong những trường hợp tiêu biểu liên quan đến vấn đề viết di chúc thế nào là hợp pháp. Để tìm hiểu rõ hơn về vấn đề viết di chúc làm thế nào để đúng luật, giúp người dân có hiểu biết đúng đắn nhất, ngày 16/12/2015 lúc 15h Công ty Luật TNHH An Nam sẽ phối hợp với Viettel tổ chức tư vấn pháp luật miễn phí với chủ đề: Quyền sử dụng đất và Nhà ở.
Ngoài ra, để được tư vấn trực tiếp khách hàng Viettel có thể gọi 1066 hoặc khách hàng mạng khác gọi 041066 hoặc 081066. Giá mỗi lần gọi là 3000đ cho 60 phút tọa đàm. Khách hàng có thể gọi tổng đài 1066 và yêu cầu nhân viên chuyển cuộc gọi đến tọa đàm Quyền sử dụng đất và Nhà ở.
Ngoài ra, cũng trong buổi tư vấn miễn phí này, còn có các nội dung khác như: Tư vấn các vấn đề xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) lần đầu, tư vấn các vấn đề chia, tách, hợp nhất Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), tư vấn các vấn đề về thừa kế quyền sử dụng đất, tư vấn các vấn đề về tranh chấp đất đai.
