Để xử phạt công trình vi phạm trật tự xây dựng cần phải xác định thời điểm vi phạm. Vậy nhưng, UBND phường Tứ Liên (quận Tây Hồ) lại bỏ qua điều kiện này…
Buông lỏng quản lý địa bàn?
Ngày 1/9/2017, UBND phường Tứ Liên ban hành Quyết định số 99/QĐ- CTUBND, về việc “Cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị”, tống đạt tới chị Nguyễn Thị Thập (SN 1976, ở cụm 1, phường Tứ Liên).
Quyết định này sử dụng căn cứ là biên bản số 0235/BB-VPHC lập ngày 28/8/2017.
Nội dung biên bản xác định hành vi vi phạm là: “Xây dựng công trình không phép trên đất bờ lòng Sông Hồng, đất do UBND phường quản lý. Hiện trạng bà Nguyễn Thị Thập đã xây 1 nhà cấp 4 tường gạch, lợp mái tôn diện tích 80m vuông, không xác định thời điểm”.
Căn cứ pháp lý mà các văn bản trên dựa vào là quy định tại khoản 1, điều 5, Nghị định 180/2007/NĐ-CP về xử lý vi phạm trật tự xây dựng đô thị, đối với công trình xây dựng theo quy định của pháp luật phải có giấy phép xây dựng mà không có giấy phép xây dựng.
Tuy nhiên, một công trình vi phạm trật tự xây dựng, muốn xử phạt hành chính, ra quyết định cưỡng chế, cần phải xác định thời điểm vi phạm. Điều 4, Nghị định 121/NĐ-CP/2013, quy định thời điểm xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng là 2 năm.
UBND phường, đội thanh tra xây dựng là cơ quan được giao trách nhiệm quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn. Nhiều người dân Hà Nội vẫn nói: “xây 1 viên gạch cũng khó lọt qua được mắt cán bộ phường”.
 |
| Sơ đồ hiện trạng thửa đất. |
Chính vì thế, câu hỏi đặt ra là: Nếu việc dựng nhà cấp 4 của gia đình chị Thập quả thực trái luật thì tại thời điểm xảy ra vi phạm, UBND phường có biết không? Trong khi đó, theo đơn, chị Thập cho biết đã sinh sống ổn định tại đây từ gần 10 năm nay mà không bị nhắc nhở hay xử lý.
Giả thiết, trong trường hợp chính quyền phường vì thiếu trách nhiệm, để xảy ra sai phạm “từ lâu” nhưng không phát hiện, “không xác định được thời điểm vi phạm” thì quá trình xử lý vi phạm cần phải lấy ý kiến của cư dân, tổ dân phố, có biên bản xác định thời điểm xảy ra vi phạm.
Sau khi có đủ căn cứ xác định đã hết thời hiệu để ban hành quyết định xử phạt hành chính mới tiếp tục áp dụng biện pháp cưỡng chế khắc phục hậu quả. Việc không xác định thời điểm vi phạm (nếu có), mặc nhiên sáp nhập đất người dân đang sử dụng vào “đất công do phường quản lý” để cưỡng chế là chưa đảm bảo căn cứ pháp lý, gây bức xúc trong nhân dân.
Tùy tiện cưỡng chế, tiền hậu bất nhất
Theo tìm hiểu, bãi An Dương có nguồn gốc là đất khai hoang từ những năm 1970 của thế kỷ trước. Không chỉ hộ chị Thập mà nhiều hộ dân khác cũng đã sinh sống ổn định trên khu vực này từ vài chục năm nay.
Vậy, tại sao hộ chị Thập lại rơi vào vòng cưỡng chế của UBND phường Tứ Liên?
Căn cứ mà UBND phường dựa vào là việc, năm 2011, UBND quận Tây Hồ ra quyết định 2230/QĐ -UBND thu hồi 1883m2 đất được cho là do ông Nguyễn Huy Vân (số 461, Minh Khai, quận Hai Bà Trưng) lấn chiếm sử dụng ở “cuối ngõ 76, An Dương”.
 |
| Biên lai nộp thuế nhà, đất do các hộ dân cung cấp thể hiện thửa đất của bà Giá chuyển nhượng cho họ là đất hợp pháp. |
Về pháp lý, dù không nằm trong khu vực “vi phạm” theo QĐ 2230 nhưng UBND phường Tứ Liên lại dùng đây làm căn cứ để cưỡng chế nhà chị Thập. Mặt khác, theo sơ đồ hiện trạng vị trí thửa đất vẽ tay ngày 15/4/2011, thửa đất có hộ chị Thập được thể hiện là 830m2, nằm tách biệt hoàn toàn ngoài khuôn viên của ông Vân.
Tiếp đến, năm 2013, tại biên bản UBND phường giao diện tích thu hồi của ông Vân cho Trung tâm phát triển quỹ đất quận Tây Hồ quản lý. Điều đáng nói, thửa đất chị Thập sử dụng chỉ nằm tiếp giáp phần bị thu hồi, có lều lán và hoa màu nhưng không hiểu sao lại được “tiện thể” “tạm giao” cho Trung tâm quỹ đất mà không cần xác minh hiện trạng, nguồn gốc sử dụng đất.
Tại sao dù không nằm trong các văn bản nhưng UBND phường Tứ Liên lại “lập lờ” đánh lận con đen, đưa thửa đất của chị Thập vào diện quản lý đất công dù thừa nhận trên đó có lều lán, cây cối hoa màu, tức là đang có người canh tác và sử dụng, sau đó lại tùy tiện cưỡng chế dù chưa đảm bảo căn cứ.
Thêm một minh chứng nữa cho thấy sự bất nhất của cán bộ UBND phường Tứ Liên.
Cụ thể, vào thời điểm mới sau cưỡng chế, ngày 26/9/2017, trong bài viết đăng trên Phapluatplus, ông Lê Văn Thủy – PCT phường cho biết: “UBND phường không ra thông báo cũng như quyết định cưỡng chế đến từng hộ”(?!), do không xác định được chủ thể vi phạm nên chỉ ra một thông báo chung là đến ngày này UBND phường sẽ tổ chức cưỡng chế các công trình vi phạm.
Thế nhưng, sau gần 1 năm vụ cưỡng chế diễn ra, ông Thủy lại cung cấp cho PV một bộ hồ sơ khá chi tiết đầy đủ quy trình của vụ cưỡng chế đối với gia đình chị Thập. Cùng 1 người nhưng lúc trước nói không, giờ lại có? Vậy đâu là sự thực. Có hay không việc hoàn thiện hồ sơ sau khi “sự đã rồi”?
Trao đổi với PV, 1 luật sư thuộc Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, từ việc ban hành văn bản trái quy định, có dấu hiệu làm sai lệch hồ sơ dẫn tới việc hành vi thi hành công vụ của UBND phường Tứ Liên có dấu hiệu không hợp pháp, có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Nhiều khuất tất trong quản lý
Thực tế khảo sát tại ngõ 76 An Dương nói riêng, trên địa bàn phường Tứ Liên nói chung cho thấy việc quản lý đất đai của UBND phường còn nhiều bất cập và lỏng lẻo.
 |
| Gia đình chị Thập sống tạm bợ sau cuộc cưỡng chế. |
Cụ thể: Theo tài liệu mà UBND phường Tứ Liên cung cấp thì thửa đất gia đình chị Thập sử dụng là “bãi san lấp”, là đất công do phường quản lý, nhưng thực tế hiện nay, ngoài hộ gia đình chị Thập trên thửa đất này còn có 3 ngôi nhà vẫn “bình an vô sự”.
Đối chiếu với sơ đồ hiện trạng thửa đất năm từ 2011 - 2015 (do UBND phường Tứ Liên vẽ tay) thì thực tế sử dụng hiện nay đã bị méo mó và thu hẹp đi rất nhiều.
Một ví dụ khác, một thửa đất liền kề hộ ông Vân của ông Nguyễn Thanh B. hiện bao gồm công trình nhà vườn kiên cố trên diện tích hàng nghìn mét vuông. Chưa kể nhiều bãi trông giữ xe, nhà hàng và công trình kiên cố tồn tại trên đất nông nghiệp không phải là ít?
Chính những sự khuất tất, lỏng lẻo, mập mờ trong hồ sơ và phương thức quản lý đất là nguyên nhân của những sai phạm, dẫn đến khiếu nại, bức xúc. Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng, thanh tra của TP.Hà Nội cần vào cuộc làm rõ và có câu trả lời thỏa đáng cho người dân.
23 °C
28 °C
22 °C
