Kỳ 2 - Cách tổ chức đấu thầu “kì lạ” tại Công ty Điện lực Hoà Bình

Vừa đá bóng vừa thổi còi gói thầu tiền tỷ

Nghị định 63/2014/NĐ-CP về lập hồ sơ mời thầu cũng chỉ rõ, “trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng”.

Tuy nhiên, tại Gói thầu số 16 Mua sắm và vận chuyển dây dẫn, dây chống sét, cách điện và phụ kiện thuộc Dự án Đường dây và TBA 110 kV Kỳ Sơn, tỉnh Hoà Bình, chủ đầu tư còn “đặt” yêu cầu hàng hoá chào thầu của các nhà thầu tham dự phải được thử nghiệm “kiểm tra” bởi chính công ty con của Tổng công ty Điện lực Miền Bắc (NPC).

Theo tài liệu mà Báo Pháp luật Việt Nam có được, để tổ chức đấu thầu gói thầu trên, Công ty Điện lực Hoà Bình được giao lập HSMT cho gói thầu và đã được Tổng Giám đốc NPC Thiều Kim Quỳnh ký phê duyệt HSMT. (Quyết định phê duyệt HSMT số 978/QĐ – EVNNPC ngày 31/03/2017).

Gói thầu được tổ chức theo hình thức: đấu thầu rộng rãi. Giá gói thầu 2.273.375.025 VNĐ. Chủ đầu tư là Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc, giao bên mời thầu là Công ty Điện lực Hoà Bình.

Trong nội dung HSMT, chương V - Phạm vi cung cấp hàng hoá, phần yêu cầu kỹ thuật bên mời thầu yêu cầu: Để đảm bảo cho chất lượng dây và sự phù hợp với yêu cầu của tiêu chuẩn quy định trong HSMT, tất cả các chủng loại dây và cáp điện phải được trải qua 3 bước kiểm tra thử nghiệm. Thử nghiệm xuất xưởng, thử nghiệm mẫu đối với hàng hoá trong hợp đồng và thử nghiệm tại kho khi giao nhận hàng hoá, trước khi lắp đặt.

Cụ thể, sau khi đã được thử nghiệm xuất xưởng tại nơi sản xuất, hàng hoá sẽ được tập kết tiến hành thử nghiệm mẫu. Đơn vị thử nghiệm mẫu là cơ quan đo lường chất lượng Nhà nước hoặc đơn vị thí nghiệm có uy tín, được bên mua chấp thuận. Cụ thể, đơn vị thí nghiệm mẫu cho gói thầu này là Công ty TNHH MTV thí nghiệm Điện Miền Bắc (ETC1).

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, Công ty TNHH MTV thí nghiệm Điện Miền Bắc (ETC1) lại là công ty con trực thuộc 100% của Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc!?

Việc Tổng Công ty Điện lực miền Bắc chỉ định công ty con của mình thử nghiệm hàng hoá chào thầu như đối với trường hợp của Gói thầu trên khiến không ít nhà thầu băn khoăn về tính pháp lý cũng như mục tiêu đảm bảo được tính khách quan đối với quá trình lựa chọn nhà thầu mà Tổng Công ty giao cho Điện lực Hoà Bình triển khai tổ chức đấu thầu.

Điều rất khó hiểu những yêu cầu thử nghiệm hàng hoá chào thầu tại HSMT của gói thầu trên do Công ty Điện lực Hoà Bình lập và Tổng Giám đốc NPC Thiều Kim Quỳnh phê duyệt cũng “đi ngược” với Bộ tiêu chuẩn kỹ thuật lựa chọn thiết bị thống nhất của Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc ban hành vào ngày 03/02/2016 áp dụng cho các đơn vị trực thuộc Tổng công ty.

Cụ thể, ở mục quy định tiêu chuẩn kỹ thuật lựa chọn dây và cáp điện, phần thử nghiệm, nghiệm thu, điểm 3b-Bước 2: Thử nghiệm mẫu đối với hàng hóa trong hợp đồng: Quy định, đơn vị thử nghiệm mẫu là cơ quan đo lường chất lượng Nhà nước hoặc đơn vị thí nghiệm có uy tín, được bên mua chấp thuận.

Vậy, không hiểu dựa vào cơ sở pháp lý nào để Tổng Giám đốc Thiều Kim Quỳnh và đại diện bên mời thầu Điện lực Hoà Bình giám đốc là ông Hà Văn Dần (hiện tại là trưởng ban nhân sự EVNNPC) lại chỉ định Công ty TNHH MTV thí nghiệm Điện Miền Bắc (ETC1) thử nghiệm hàng hóa chào thầu và yêu cầu các nhà thầu phải tuân thủ tại HSMT Gói thầu trên?

Ngày 22/05/2017, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc (NPC) Thiều Kim Quỳnh ký Quyết định số 1508/QĐ-EVNNPC phê duyệt Kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT) cho nhà thầu trúng thầu Công ty Cổ phần Cáp điện và Hệ thống LS VINA. Giá trúng thầu 2.273.218.112 VNĐ (sát với giá gói thầu 2.273.375.025 VNĐ). Đây cũng là nhà thầu duy nhất tham dự và trúng thầu gói thầu trên.

Không cho làm rõ mà thẳng tay loại

Gói thầu mua sắm thiết bị Công trình Xây dựng mới các TBA phân phối khu vực huyện Kim Bôi năm 2018; Xây dựng mới các TBA phân phối và cải tạo lưới điện hạ áp khu vực các huyện Kim Bôi, Cao Phong, Yên Thuỷ, TP Hoà Bình năm 2018. Hình thức lựa chọn nhà thầu: Chào hàng cạnh tranh rút gọn. Nhà thầu trúng thầu: Công ty cổ phần Đầu tư EPT, giá trúng thầu 254.144.000 đồng (Quyết định phê duyệt KQLCNT 1498/QĐ-PCHB ngày 07/08/2019).

Gói thầu có 08 nhà thầu tham gia gồm: Công ty TNHH Sản xuất và thương mại thiết bị điện Vinh Quang, Công ty CTCP Công nghiệp Invico, Công ty cổ phần đầu tư EPT, Công ty TNHH thương mại và xây dựng năng lượng; Công ty TNHH SX&TM TBĐ Lộc Phát, Công ty cổ phần TBĐ và xây dựng công nghiệp Việt Nam, Công ty cổ phần TBĐ Bắc Việt và Công ty sản xuất thiết bị cơ điện Việt Pháp.

Ở vòng đánh giá về kỹ thuật của từng hồ sơ, chỉ duy nhất chỉ duy nhất Công ty cổ phần Đầu tư EPT đạt. Còn lại 7 nhà thầu không đạt với lý do: “Không có Biên bản thử nghiệm điển hình (Type test) được chứng nhận bởi phòng thí nghiệm độc lập phù hợp với yêu cầu của tiêu chuẩn IEC 60099-4”.

Khoản 1 Điều 16 Nghị định 63/NĐ-CP và Chỉ thị 47/CT-TTg (điểm b Mục 5) quy định đánh giá Hồ sơ dự thầu/Hồ sơ đề xuất (HSDT/HSĐX) phải căn cứ theo quy định pháp luật về đấu thầu, theo các yêu cầu nêu trong Hồ sơ mời thầu/Hồ sơ yêu cầu (HSMT/HSYC), nội dung HSDT/HSĐX, tài liệu làm rõ HSDT/HSĐX (nếu có), bảo đảm khách quan, công bằng, minh bạch. Trường hợp có những thông tin cần làm rõ, chủ đầu tư phải có trách nhiệm yêu cầu nhà thầu bổ sung tài liệu, làm rõ.

Trong bài “Cách tổ chức đấu thầu 'kì lạ' tại Công ty Điện lực Hoà Bình” đăng tải ngày 10/06/2020, chúng tôi đã đề cập Gói thầu: “Mua sắm thiết bị Công trình: Giảm TTĐN các TBA có TTĐN >10% Khu vực Yên Thủy; Giảm TTĐN các TBA có TTĐN >10% Khu vực Mai Châu; Giảm TTĐN các TBA có TTĐN >10% Khu vực Lạc Sơn; Giảm TTĐN các TBA có TTĐN >10% Khu vực Kim Bôi; Giảm TTĐN các TBA có TTĐN >10% Khu vực Lạc Thủy; Xây dựng mới các TBA phân phối khu vực huyện Lạc Sơn, Yên Thủy năm 2020”, nhà thầu Công ty TNHH sản xuất và thương mại thiết bị điện Vinh Quang “bất ngờ” bị chủ đầu tư/Điện lực Hoà Bình loại với lý do thiếu một số tài liệu chứng minh sự phù hợp của hàng hoá chào thầu như biên bản thử nghiệm điển hình của CSV; Biên bản Test các Aptomat theo yêu cầu E-HSMT. Công ty Điện lực Hoà Bình đã không cho nhà thầu làm rõ những vấn đề trên.

Theo giải thích của Công ty Điện lực Hoà Bình, đây là phần đánh giá về kỹ thuật sử dụng tiêu chí “Đạt” và “Không đạt”. Nguyên tắc áp dụng của Công ty là, việc làm rõ chỉ tiến hành khi nhà thầu có kê khai nhưng thiếu hồ sơ, nếu nhà thầu không kê khai và đính kèm HS theo yêu cầu thì coi như không có và “Không đạt”.

Trở lại gói thầu đề cập trong bài này, 07 nhà thầu Công ty TNHH Sản xuất và thương mại thiết bị điện Vinh Quang, Công ty CTCP Công nghiệp Invico, Công ty TNHH thương mại và xây dựng năng lượng; Công ty TNHH SX&TM TBĐ Lộc Phát, Công ty cổ phần TBĐ và xây dựng công nghiệp Việt Nam, Công ty cổ phần TBĐ Bắc Việt và Công ty sản xuất thiết bị cơ điện Việt Pháp không được làm rõ đã bị đánh trượt “không đạt”. Kết quả cuối cùng chỉ duy nhất Công ty cổ phần Đầu tư EPT vượt qua vòng kỹ thuật để trúng thầu với giá trúng thầu 254.144.000 đồng.

Điều đáng nói, dù không cho nhà thầu được bổ sung làm rõ HSDT nhưng có những gói thầu Công ty Điện lực Hoà Bình lại vô tư cho phép bổ sung chính những tài liệu tương tự. Đó là gói thầu: Mua sắm thiết bị (Đợt 2) Công trình: Giảm TTĐN các TBA có TTĐN >10% Khu vực TP Hòa Bình và Kỳ Sơn; Giảm TTĐN các TBA có TTĐN >10% Khu vực Cao Phong và Tân Lạc; Giảm TTĐN các TBA có TTĐN >10% Khu vực Đà Bắc; Xây dựng các TBA treo lệch (trạm giàn 1 cột) giảm bán kính cấp điện; Xây dựng mới các TBA phân phối khu vực huyện Cao Phong, Tân Lạc năm 2020; Xây dựng mới các TBA phân phối khu vực TP. Nhà thầu trúng thầu: Công ty cổ phần đầu tư EPT. Giá trúng thầu 1.598.058.000VNĐ (Quyết định phê duyệt KQLCNT số: 275/QĐ-PCHB ngày 19/02/2020).

Ở gói thầu này, Công ty Điện lực Hoà Bình lại vô tư cho phép nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư EPT bổ sung một số tài liệu chứng minh năng lực kĩ thuật như: Bổ sung 01 giấy xác nhận vận hành thành công của thiết bị: Aptomat, máy biến dòng điện, chống set van; Thông số kỹ thuật của chống sét van: Đề nghị làm rõ cấp phóng điện, bổ sung biên bản thử nghiệm, Thử nghiệm đường đặc tính đường đặc tính đường điện áp tần số công nghiệp theo thời gian (Power Frequecy Voltages Time Characteristics); Cho phép bổ sung biên bản Test tủ, mã tỷ loại 75A, 125 A, 150A, 250A, 400A… Đáng chú ý, sau khi có được sự “hỗ trợ” của chủ đầu tư, nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư EPT đã trở thành nhà thầu trúng thầu gói thầu này.

Cách làm của Công ty Điện lực Hoà Bình khiến nhiều nhà thầu cho rằng, chủ đầu tư không tuân thủ quy định của Luật, bất nhất, tuỳ tiện, không công bằng. Đồng thời kiến nghị các cơ quan quản lý cần phải kiểm tra, xử lý để đảm bảo công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.

Nêu nhãn hiệu, xuất xứ trong HSMT

Ở gói thầu - Mua sắm xe ô tô tải cẩu thuộc Công trình: Mua sắm xe tải cẩu có gắn gầu phục vụ sản xuất kinh doanh các điện lực trực thuộc Công ty Điện lực Hoà Bình. Gói thầu được tổ chức hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước. Nhà thầu trúng thầu: Công ty Cổ phần thiết bị Việt Trung. Giá trúng thầu đã có VAT: 8.514.000.000 VND. (Quyết định phê duyệt KQLCNT số 720/QĐ-PCHB ngày 12/05/2017).

Trong HSMT của gói thầu này, chủ đầu tư là Điện lực Hoà Bình ghi rõ: Danh mục cung cấp hàng hoá xe thải 4,5 tấn cẩu (có rọ nâng người làm việc trên cao), số lượng 05 chiếc.

Đáng chú ý tại HSMT của Gói thầu này, chủ đầu tư yêu cầu các nhà thầu tham gia phải cung cấp sản phẩm cẩu sử dụng nhãn hiệu Unic- Model UR- V345. Về hạng mục dây cáp thuộc phần Tời, Công ty Điện lực Hoà Bình yêu cầu nhà thầu phải chào thiết bị theo tiêu chuẩn Nhật Bản.

Trong khi đó, tại Điểm i Khoản 6 Điều 89 Luật Đấu thầu 2013. Đồng thời, Chỉ thị số 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh công tác đấu thầu các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước, việc sử dụng xuất xứ, nhãn hiệu của hàng hóa trong HSMT với gói thầu mua sắm hàng hóa khi áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi là hành vi bị cấm trong đấu thầu.

Tại Chỉ thị này, Thủ tướng nghiêm cấm việc nêu xuất xứ, nhãn hiệu, cataloge của một số sản phẩm cụ thể để tham khảo, minh họa trong HSMT yêu cầu khi có thể mô tả được chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ của hàng hóa đó.

Nghị định 63/2014/NĐ-CP về lập hồ sơ mời thầu cũng chỉ rõ, “trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng”. HSMT không được nêu yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa.

Cũng ở gói thầu trên, phần thông số kỹ thuật xe cơ sở, Công ty Điện lực Hoà Bình yêu cầu: Động cơ diesel N04C-VB (Euro 3); 4 kỳ, 4 xi lanh thẳng hàng, phun nhiên liệu trực tiếp, làm mát bằng nước. Tuy nhiên, theo thông tin mà chúng tôi có được, tiêu chuẩn đông cơ mà Công ty Điện lực Hoà Bình yêu cầu hàng hoá mà nhà thầu chào thầu chính là tiêu chuẩn động cơ của hãng xe tải Hino N04C-VB (Euro 3).

Cụ thể như thông số: Tổng khối lượng chuyên trở 7500 kg ; Trọng lượng bản thân 2.500 kg, Chiều dài cơ sở 3870 mm; Kích thước xe (D x R x C) tương đương dài, rộng, cao tổng thể: 6735 x 1995 x 2220 mm; Công suất động cơ 150/2.800 ps/v/ph; Momen xoắn cực đại N.m/v/p 420 (1.400 v/p); Hệ thống lái có trợ lực thuỷ lực; Số chỗ ngồi 03; Điều hòa; CD/AM/FM Radio; Cửa sổ điện, Khóa cửa trung tâm… Các thông số kỹ thuật trong HSMT này của Công ty Điện lực Hoà Bình trùng với thông số calagog của xe Hino Euro 3.

Đáng chú ý, hàng hoá trúng thầu xe tải 4,5 tấn gắn cẩu cũng chính là Xe Hino Motors Việt Nam; Thiết bị cẩu: Nhập khẩu nguyên chiếc xuất xứ từ Nhật Bản. Công ty Cổ phần thiết bị Việt Trung trúng thầu, giá trúng thầu 8.514.000.000 đồng, (tương đương 5 chiếc mỗi chiếc 1.702.800.000 đồng). So với giá gói thầu đưa ra là 8.525.000.000 đồng thì giá trúng thầu chỉ vọn vẹn giảm 11 triệu đồng.

Không chỉ ở gói thầu mua sắm xe ô tô tải cẩu, tại HSMT của một số gói thầu mua sắm ô tô phục vụ sản xuất kinh doanh do Công ty Điện lực Hoà Bình làm chủ đầu tư cũng có những dấu hiệu vi phạm hành vi cấm trong đấu thầu.