Trỗi dậy mạnh mẽ từ một trong những nước nghèo nhất thế giới thành quốc gia hùng mạnh chỉ sau Mỹ, Trung Quốc xứng đáng có một chỗ đứng trong những cuốn sách lịch sử. Tuy nhiên, lịch sử có lẽ cũng nên ghi lại cái giá quá nặng mà người Trung Quốc đã và sẽ tiếp tục phải trả trong những năm tới đây do sự tăng trưởng quá nhanh của mình.
 |
| Ô nhiễm không khí ở Trung Quốc. |
Bụi gấp 100 lần tiêu chuẩn
Cuối năm 2016, đầu năm 2017, người dân Bắc Kinh, Thiên Tân và nhiều thành phố khác ở Trung Quốc đã phải chịu đựng đợt ô nhiễm không khí nghiêm trọng và kéo dài nhất từng được ghi nhận ở nước này.
Trong suốt 8 ngày trời kể từ ngày 30/12/2016, họ đã phải trải qua 8 ngày nghẹt thở trong bầu không khí khói bụi dày đặc đến mức ánh mặt trời không thể xuyên nổi xuống đất.
Tầm nhìn trong thời gian này giảm xuống ở nhiều nơi chỉ còn khoảng 1km, khiến nhiều thành phố được ví như đã biến mất trong làn khói bụi dày đặc.
Tình trạng này diễn ra chỉ 1 tuần sau khi người dân ở 70 thành phố phía nam của Trung Quốc đã phải trải qua những ngày khói bụi tương tự với lượng hạt bụi mịn PM2.5 gấp đến 100 lần tiêu chuẩn cho phép của Tổ chức y tế thế giới (WHO).
Những đợt khói bụi mù mịt như vậy đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân Trung Quốc. Hàng trăm chuyến bay phải hủy, hoãn. Các đường cao tốc buộc phải đóng cửa, không cho xe qua lại vì tầm nhìn quá thấp.
Các bệnh viện chật cứng người do lượng người nhập viện vì các triệu chứng liên quan đến ô nhiễm không khí trong thời gian này gia tăng đột biến, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Giới chức nhiều thành phố đã phải ban hành cảnh báo đỏ về ô nhiễm không khí, áp dụng nhiều biện pháp khẩn cấp như cấm ô tô ra đường, yêu cầu các nhà máy, xí nghiệp dừng hoạt động… hòng cải thiện tình hình.
Về phía người dân, hàng chục nghìn người đã phải bỏ trốn tới những thành phố có chất lượng không khí khá hơn hoặc thậm chí ra nước ngoài để “lánh nạn”.
Hình ảnh những em nhỏ phải mặc áo khoác, đeo khẩu trang ngồi ngoài trời làm bài thi trong bầu không khí xám ngoét khi được được truyền đi một cách mạnh mẽ trên mạng internet ở Trung Quốc.
4.000 người tử vong mỗi ngày
Tình trạng ô nhiễm không khí từ lâu được xác định ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống của người dân Trung Quốc.
Một nghiên cứu do trường Đại học California, Mỹ công bố hồi năm 2015 cho biết, cứ 6 trường hợp tử vong sớm ở Trung Quốc có 1 trường hợp do ô nhiễm không khí.
Theo các nhà nghiên cứu tại trường Đại học trên, mỗi năm tại Trung Quốc có khoảng 1,6 triệu người tử vong do các vấn đề về tim, phổi và đột quỵ do ô nhiễm không khí, đặc biệt là các hạt bụi mịn, tức mỗi ngày có khoảng 4.000 người tử vong.
Con số này cao hơn hẳn so với số liệu nghiên cứu do Viện đo lường và đánh giá sức khỏe thuộc trường Đại học Washington thực hiện và được WHO công bố năm 2013, theo đó cho rằng ô nhiễm không khí ngoài trời là nguyên nhân khiến 1,2 triệu người chết sớm ở Trung Quốc mỗi năm, là yếu tố nguy cơ nguy hiểm thứ 4 đối với sức khỏe con người, sau nguy cơ từ chế độ ăn uống, cao huyết áp và hút thuốc.
Trưởng nhóm nghiên cứu Robert Rohde ở trường Đại học California cho biết có đến 38% người dân Trung Quốc sống ở những khu vực có chất lượng không khí được xếp vào nhóm “không lành mạnh” theo tiêu chuẩn của Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ.
Còn nghiên cứu do các nhà nghiên cứu tại trường Đại học Nam Kinh công bố vào cuối năm 2016 cho biết, phân tích khoảng 3,03 triệu trường hợp tử vong tại 74 thành phố ở Trung Quốc từ năm 2013 cho thấy có đến 31,8% trong số này có liên quan đến khói bụi, tức ô nhiễm không khí là nguyên nhân dẫn đến 1 trong mỗi 3 ca tử vong ở nước này.
Ở một số nơi, việc hít thở không khí mỗi ngày cũng gây chết người như hút thuốc lá. Tại các thành phố có bầu không khí ô nhiễm nhất ở Trung Quốc như Thạch Gia Trang, Hàm Đan, mỗi nơi đều ghi nhận hơn 30.000 ca tử vong có liên quan đến ô nhiễm không khí trong năm 2013.
Cơ quan năng lượng quốc tế hồi năm 2016 cũng công bố một báo cáo cho biết ô nhiễm không khí làm giảm khoảng 25% tuổi thọ của người dân ở Trung Quốc.
Còn nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Nam Kinh thì cho rằng người dân ở miền bắc Trung Quốc có thể bị giảm khoảng 5,5 năm tuổi thọ do khói bụi.
(Còn tiếp)
