Khi nào một người bị xem là mất tích?

Xác định một người có đang bị mất tích hay không là vấn đề quan trọng trong quá trình cơ quan chức năng giải quyết các vụ việc tranh chấp, đặc biệt là tranh chấp tài sản và tranh chấp trong quá trình ly hôn và sau ly hôn.

Vậy khi nào thì một người bị xem là đang mất tích? Vấn đề pháp lý đối với một người đang mất tích sẽ được giải quyết như thế nào?

Khi nào một người bị xem là mất tích? (Ảnh minh họa)

Quy định chung về mất tích

Khi một người biệt tích đã hai năm liền trở lên mà không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp tìm kiếm nhưng không thấy thì Toà án sẽ tuyên bố người đó đã mất tích.

Thời hạn hai năm được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng của người bị mất tích. Nếu không xác định được ngày đó, thì thời hạn được tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo. Nếu không xác định ngày, tháng thì thời hạn được tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo.

Khi một người bị coi là mất tích, việc quản lý tài sản của người bị mất tích tại nơi cư trú được giao cho những người thân thích. Trong trường hợp những người thân thích không cử được người quản lý hoặc không có người thân thích, thì Toà án chỉ định một người khác quản lý tài sản. Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có tài sản của người bị mất tích thực hiện sự giám sát việc quản lí tài sản của người bị mất tích đó.

Khi nào thì một người bị tuyên bố mất tích?

Tòa án tuyên bố một người mất tích khi có các điều kiện sau:

Điều kiện về thời gian biệt tích: Cá nhân đã biệt tích hai năm liền trở lên và không có một tin tức nào về người đó còn sống hay đâ chết. Thời hạn 02 năm được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó.

Thời hạn 02 năm này phải có tính liên tục, không bị ngắt quãng, gián đoạn. Có nghĩa là nếu một người vắng mặt tại nơi cư trú khoảng 1 năm sau đó có một tin tức rằng người đó vẫn sống tại một nơi khác rồi sau đó lại biệt tích 1 năm nữa thì không thể tính cộng hai khoảng thời gian đó lại thành 2 năm được.

Cách tính thời hạn như sau: Trước tiên thời hạn 2 năm được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó.

Việc xác định thời hạn này được tính trên cơ sở người có quyền, lợi ích liên quan hoặc những người thân thích của người biệt tích nhớ rõ và có bằng chứng chứng minh đúng ngày tháng năm có tin tức của người biệt tích.

Khi không xác định được ngày có tin tức cuối cùng thì thời hạn tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo tháng có tin tức.

Nếu không xác định được tháng thì sẽ tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo năm có tin tức cuối cùng.

Những người có quyền và lợi ích liên quan có phải đưa ra các bằng chứng tùy theo từng trường hợp cụ thể để chứng minh rằng vào những thời điểm nói trên (ngày có tin tức cuối cùng, tháng, năm...) có chứng cứ xác định rằng có tin tức của người biệt tích vào thời điểm đó, và đó là thời điểm để xác định thời hạn của người biệt tích.

Các bằng chứng có thể là các loại giấy tờ, văn bản, thư từ hoặc người làm chứng.

Trên cơ sở đó, Tòa án mới xem xét và xác định tính xác thực của các bằng chứng để xác định thời hạn cho từng trường hợp cụ thể và thực hiện các thủ tục cần thiết để tuyên bố một người bị mất tích.

Người có quyền, lợi ích liên quan có đơn yêu cầu gửi đến Toà án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu tuyên bố cá nhân đó bị mất tích.

Trên cơ sở đơn yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan này,

Toà án sẽ xem xét và ra tuyên bố phù hợp. Người có quyền và lợi ích liên quan có thể là những chủ thể có liên quan đến các lợi ích vật chất, điển hình là tài sản đối với cá nhân mất tích hoặc liên quan đến nhân thân (đặc biệt trong quan hệ hôn nhân giữa vợ và chồng).

Sau khi đáp ứng được thời gian biệt tích luật định, người có quyền, lợi ích liên quan mới có quyền gửi đơn yêu cầu đến toà án có thẩm quyền và đương nhiên phải có các bằng chứng chứng minh thời gian biệt tích này.

Điều kiện về thông báo tìm kiếm thông tin: Trên cơ sở đơn yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan tuyên bố một cá nhân mất tích, Toà án có thẩm quyền tiến hành thủ tục tìm kiếm thông tin. Thủ tục này nhằm mục đích đảm bảo cá nhân đó thực sự bị biệt tích và không có ai có thông tin xác thực về nơi cá nhân này đang sinh sống.

Đồng thời, quy trình tìm kiếm thông tin cũng giúp chính cá nhân đang được yêu cầu tuyên bố mất tích có điều kiện nắm bắt được nhu cầu của các chủ thể có quyền, lợi ích liên quan tìm kiếm mình. Pháp luật hiện hành quy định, việc tìm kiếm thông tin cá nhân đang được yêu cầu tuyên bố mất tích này phải được đăng trên các kênh thông tin quốc gia trong ba số liên tiếp.

Điều kiện có tuyên bố của Toà án về cá nhân mất tích: Khi thoả mãn các điều kiện nêu trên, Toà án xem xét và ra quyết định tuyên bố cá nhân được yêu cầu có mất tích hay không.

Nếu Toà án ra quyết định tuyên bố cá nhân này mất tích thì lúc đó, cá nhân mới chính thức trở thành người bị tuyên bố mất tích và dẫn đến một số hậu quả pháp lý nhất định như về quản lý tài sản, quan hệ hôn nhân hoặc tư cách chủ thể.