Hà Nội 19 °C
TP Hồ Chí Minh 28 °C
Hải Phòng 21 °C
Đà Nẵng 24 °C
Yên Bái 17 °C
  • Hà Nội Hà Nội 19°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 28°C
  • Hải Phòng Hà Nội 21°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 24°C
  • Yên Bái Hà Nội 17°C

Khi 'giáo làng' chơi nghệ thuật

Hình sự & tố tụng hình sự
12/01/2020 08:05
Hoàng Hoa
aa
Tìm ra vóc “đười ươi”, tạo dáng chuột đám cưới tưng tửng véo von, màu sơn xôm xốp mốc tự nhiên... không thể bắt chước- là nhận xét từ đồng nghiệp về tác phẩm điêu khắc của nghệ sĩ, “giáo làng” Cù Cao Khải.


Anh155.

“Chuyện quê 10” của NĐK Cù Cao Khải

24 chú chuột vẻ mặt khác nhau, cả “cô dâu chú rể” chuột và khách đều áo quần xúng xính, trên chòi gỗ đỏ 2 bác mèo đang ngắm đám cưới. Tùy theo không gian mỗi nhóm chuột đám cưới sẽ được sắp đặt theo nhiều cách. Nếu thích, hai bác mèo có nhảy xuống đất nhập cuộc vui. “Đám cưới chuột” là tác phẩm Sắp đặt điêu khắc gỗ (cao 3 mét) đem về Giải nhì Triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc (TLMTTQ) năm 2019 cho tác giả.

12 năm để có “vóc đười ươi”

Khải tự nhận “bằng cấp của tôi chắp vá lắm, điêu khắc thì chỉ được học một ít trong trường, sau này cứ tự mầy mò thôi”. Tốt nghiệp Cao đẳng Nhạc họa Sư phạm TW năm 2001, Cao Khải từng ở Hà Nội dạy họa trường cấp 2, vừa làm thêm thiết kế gốm. Tại Bát Tràng anh từng cộng tác với nghệ nhân gốm Trần Độ. Khải tạo xương (dáng), thầy Độ tráng men ra những sản phẩm đồ gia dụng tinh tế đẹp mắt, bán chạy. Tuy nhiên “tôi không để hồn vào nặn gốm” - thầy giáo trẻ lúc đó nung nấu muốn làm gì đó riêng cho mình. Hai năm sau, vì lý do cưới vợ cùng quê, anh bỏ thành phố về Kim Sơn (Ninh Bình) an bài với công việc giáo làng và sáng tác.

Ngoài vẽ tranh, Khải muốn làm điêu khắc. Thử tìm hiểu nghề điêu khắc đá Ninh Vân và gốm Gia Thủy nhưng cả hai làng nghề ở cách xa nhà không tiện đi lại, Khải muốn thử với gỗ là thứ dễ tìm. Anh đi thu mua gỗ đầu thừa xà cừ, lim, chò chỉ tại các xưởng gần nhà. Ngoài giờ dạy học ở trường, khoảng sân vườn 3.000 m² là không gian để anh giáo làng thỏa sức sáng tạo.

Những bức phù điêu gỗ chủ đề biển đầu tiên được họa sĩ gửi đi dự triển lãm bị “trượt từ vòng gửi xe”. Anh mất hơn 10 năm để tìm bản thân qua vẽ tranh và điêu khắc.

Tới tận 2013, gửi tác phẩm điêu khắc “Chợ quê 1” một cách “tù mù hên xui” đến Triển lãm 10 năm Điêu khắc Toàn quốc, Khải quá bất ngờ khi tác phẩm nhận được giải Nhì (lần đó không có giải Nhất). Cùng năm ấy “Chợ quê 1” nhận liền 4 giải nhất nữa tại các cuộc thi trong nước. Tác phẩm khắc họa hai vợ chồng xóm chài đang ngồi đổ cá, cua từ trong đó ra bãi cát. Cơ bắp vóc dáng khỏe khoắn hoang dại của họ vồng lên như đười ươi.

Việc Hội MT trao giải cao nhất cho tạo hình “đười ươi” của người nông dân cũng là chuyện lạ năm đó. “Đười ươi mà véo von” một đồng nghiệp đã nhận xét về tác phẩm. Đây là điểm mốc son trong hành trình tìm bản thân với nghề điêu khắc của Cù Cao Khải. Khải trở thành chuyên gia kể chuyện quê và trong 6 năm anh đã kể đến con số 100 chuyện quê. “Chuyện quê 10” kể về bốn người nông dân đang cấy lúa cũng được giải Huy chương Đồng tại Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam (2015). Vóc dáng hoang dã mà véo von của người nông dân và nước sơn xôm xốp mốc tự nhiên đã thành thương hiệu của nhà điêu khắc (NĐK) trẻ. Khải thường xuyên nhờ NĐK Đào Châu Hải góp ý trong quá trình làm tác phẩm.

Điêu khắc của Khải là ngôn ngữ biểu hiện chân thành, trung thực sự cảm nhận của bản thân về những diễn biến của đời sống thực tại, NĐK Châu Hải lý giải sức hấp dẫn trong tác phẩm của nghệ sĩ giáo làng. “Cũng gần giống như những nghệ sỹ trong điêu khắc dân gian truyền thống, Khải tạo tác, đẽo gọt những khúc gỗ tấm ván đã qua sử dụng bằng cưa, dao, rìu... gắn kết, ghép lại thành những hình khối, con người, vật thể yêu thích”. Nhiều nghệ sĩ đàn anh như Thành Chương, Lê Thông khi về Ninh Bình chấm thi đã thích tác phẩm và quan tâm đến hành trình của Khải. Trong lúc Khải phân vân về đường hướng, họa sĩ Lê Thông đã động viên “hãy làm máu lửa lên, hoang dại lên; là gỗ, làm mỹ nghệ cũng rất oách”.

Anh156.

Tranh: nguyễn văn hổ

“Gặm nhấm” và vẫy vùng

Khải sợ làm việc theo đơn đặt hàng. Anh thích thực hiện ý tưởng một cách thong thả “dùng từ “gặm nhấm” đúng với tôi hơn cả”. Một tác phẩm lớn như “Đám cưới chuột” Khải “gặm” mất 1 năm. “Tôi ở quê (cách thành phố Ninh Bình 40 km) ít được biết thông tin về các sân chơi ngoài nhà nước, lại hay làm tác phẩm to nên cứ ngóng đến Triển lãm chính thống thôi”. Trong năm lặng lẽ “gặm nhấm” cưa đục đẽo, đến dịp triển lãm khu vực hoặc toàn quốc thì bê đi. Sáu năm gần đây anh khá mát tay với các giải thưởng và đã có nhà sưu tập ruột, điều hiếm gặp với các NĐK làng quê.

Tác phẩm “Chuông” (giải Nhất Hội Mỹ thuật Việt Nam 2017 và Giải A Khu vực II - Đồng bằng sông Hồng) đã được chủ một nhà hàng lớn ở Hà Nội sưu tập. Trên chiếc chuông treo ở khung giữa tác phẩm khắc hình bộ xương của một con cá mẹ, trong bụng cá mẹ có một một đàn cá con. Ở cánh cửa bên phải là biển người đeo khẩu trang chống bụi, ở cửa bên trái là biển ống khói xả thải lên trời. Khải kể, Ninh Bình là tỉnh đang nổi lên với nhiều điểm du lịch nổi tiếng nhưng cũng phát triển nhiều khu công nghiệp. “Tôi muốn tiếng chuông cảnh báo, núi biển trong lành không bảo vệ rồi sẽ lại ngạt thở như thành phố”. Nhà sưu tập thích thông điệp môi trường của tác phẩm nên đã không e ngại độ cồng kềnh. Cũng chính vị khách này đang có ý định rinh cả “Đám cưới chuột” về nhà nhân dịp năm mới Canh Tý.

Vô tình nhìn thấy tác phẩm của Khải trên báo, nữ giám đốc một khu du lịch biển Đà Nẵng đã liên lạc và nhờ người dẫn ra Kim Sơn gặp anh. “Bám biển” trở thành cuộc chơi đồ sộ nhất của NĐK giáo làng. Trên diện tích 5.000 m², chiều dài 200 mét bờ biển, nghệ sĩ đã tái hiện ký ức biển thuần Việt với nhiều điểm nhấn bay bổng. 30 chiếc thuyền gỗ cũ, một cột hải đăng, những chiếc lưới màu sắc, chất liệu tổng hợp cùng với sắp đặt ánh sáng tạo thành một điểm đến với 2.000 người check in mỗi ngày.

Nối tiếp “Bám biển”, Cao Khải lại được một resort khác mời làm tác phẩm “Đàn trời”. Những cây đàn cách điệu nhiều màu sắc được sắp đặt giữa khu vườn trên biển. Dù đắt sô làm tác phẩm tại các khu du lịch vùng núi Tây Bắc và biển miền Trung, thầy giáo Khải vẫn tìm cách để không bị mất nhiều tiết dạy ở trường THCS Kim Tân (Kim Sơn, Ninh Bình). Tác phẩm “Bám biển” mất nhiều công sức nhưng anh cố gắng vẫy vùng gói trọn trong 3 tháng hè 2019.

Anh157.

NĐK Cù Cao Khải bên tác phẩm “Đám cưới chuột”. Ảnh: Tuyết Nhi

Tự hào nhận là “viên chức-nghệ sĩ”

Hơn 10 năm vừa dạy học vừa theo đuổi đam mê sáng tác, Khải vẫn luôn có ý thức giữ biên chế giáo viên. Vì tấm bằng trước đây mới là cao đẳng, anh lên Hà Nội học liên thông 2 năm để lấy thêm bằng đại học Sư phạm Nghệ thuật TW “cho đúng qui trình”. “Tôi trân trọng đồng lương giáo viên của mình, với người thành phố có thể là ít nhưng ở quê nhờ nó mà tôi mua được máy khoan, dụng cụ, sơn màu... trong bao năm” - Khải tự hào nhận mình là “viên chức-nghệ sĩ”.

bài liên quan
Triển lãm điêu khắc đầy chất thơ của Đinh Phong

Triển lãm điêu khắc đầy chất thơ của Đinh Phong

Triển lãm “Hội họa và điêu khắc Đinh Phong” dự kiến trưng bày 31 tác phẩm, sẽ khai mạc lúc 10h ngày 30/11 và kéo dài đến 14/12 tại Art Space, TP Hà Nội.
Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Thái Công và Bùi Tiến Tuấn tạo dựng không gian mới cho tranh lụa

Thái Công và Bùi Tiến Tuấn tạo dựng không gian mới cho tranh lụa

Từ ngày 31/10-11/12, triển lãm “Lụa là” của Bùi Tiến Tuấn do Thái Công làm giám tuyển sẽ diễn ra tại TP HCM, gợi lên nhiều tò mò về không gian nghệ thuật sắp đặt và những “nàng lụa” trong tranh.
Ca sĩ Phương Nhung trở lại với đêm nhạc kỷ niệm 20 năm - “Mắt Nhung” không chỉ là tên gọi

Ca sĩ Phương Nhung trở lại với đêm nhạc kỷ niệm 20 năm - “Mắt Nhung” không chỉ là tên gọi

Ca sĩ Phương Nhung đánh dấu cột mốc 20 năm hoạt động nghệ thuật bằng đêm nhạc mang tên “Mắt Nhung” - nơi đôi mắt như lời tự tình chứa đựng những cung bậc của cảm xúc, dấu ấn và tâm sự của một hành trình dài bền bỉ với âm nhạc.
Mới nhất
Đọc nhiều
Danh tính các nạn nhân trong vụ hoả hoạn khiến 6 người thương vong

Danh tính các nạn nhân trong vụ hoả hoạn khiến 6 người thương vong

Sau khi khống chế đám cháy và đưa các nạn nhân thiệt mạng ra khỏi ngôi nhà bị cháy, danh tính các nạn nhân đã được cơ quan chức năng xác định.
Luỹ kế tháng 11/2025 huy động được 306.919 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ

Luỹ kế tháng 11/2025 huy động được 306.919 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ

Lũy kế 11 tháng năm 2025, Kho bạc Nhà nước huy động được 306.919 tỷ đồng trái phiếu chính phủ, hoàn thành 61,38% kế hoạch năm 2025.
Đại tá Lê Đức Hùng được bổ nhiệm làm Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra VKSND Tối cao

Đại tá Lê Đức Hùng được bổ nhiệm làm Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra VKSND Tối cao

Đại tá Lê Đức Hùng, Trưởng phòng Viễn thông tin học và Cơ yếu, Công an TP Hà Nội được bổ nhiệm giữ chức Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra VKSND tối cao.
Tin bài khác
Triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia, chiếm đoạt gần 140 tỷ đồng

Triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia, chiếm đoạt gần 140 tỷ đồng

Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an vừa bắt giữ nhóm đối tượng hoạt động ở Campuchia dưới vỏ bọc là Công ty Đông Phương, thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.
Khởi tố Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Phúc Hoàng Nguyên

Khởi tố Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Phúc Hoàng Nguyên

Công an Lạng Sơn khởi tố, bắt tạm giam Nguyễn Đình Nam – Tổng giám đốc Phúc Hoàng Nguyên – do nghi lừa bán nhà tại dự án chưa hoàn thiện pháp lý.
Triệt phá nhóm trẻ vị thành niên gây 10 vụ trộm xe vì nghiện game

Triệt phá nhóm trẻ vị thành niên gây 10 vụ trộm xe vì nghiện game

Mới đây Công an Hà Nội đã triệt phá một ổ nhóm trộm cắp tài sản gồm nhiều thiếu niên tuổi đời còn rất nhỏ. Hành vi phạm tội bắt nguồn từ nhu cầu để có tiền chơi game và sự ảnh hưởng lệch chuẩn từ các video dạy phá khóa lan tràn trên mạng. Sự việc này đã gióng lên hồi chuông báo động, cho thấy mức độ trẻ hóa tội phạm và những lỗ hổng trong quản lý, định hướng trẻ vị thành niên.
Ngày mai xét xử kẻ đốt quán cà phê khiến 11 người tử vong ở Hà Nội

Ngày mai xét xử kẻ đốt quán cà phê khiến 11 người tử vong ở Hà Nội

Theo dự kiến ngày mai, TAND Hà Nội xét xử Cao Văn Hùng - kẻ đổ xăng, đốt quán cà phê ở đường Phạm Văn Đồng khiến 11 người tử vong và nhiều người khác bị thương.
Giả mạo thanh tra Bộ Công an, con cháu cán bộ để chiếm đoạt hơn 4 tỷ đồng

Giả mạo thanh tra Bộ Công an, con cháu cán bộ để chiếm đoạt hơn 4 tỷ đồng

Hồ Thị Linh đã tự giới thiệu bản thân đang công tác tại Thanh tra – Bộ Công an, là con gái một lãnh đạo Công an tỉnh Khánh Hòa và là cháu của một thứ trưởng Bộ Công an.
Lừa đảo bằng thủ đoạn mạo danh cơ quan quân sự

Lừa đảo bằng thủ đoạn mạo danh cơ quan quân sự

Công an xã Thiên Cầm (Hà Tĩnh) đã nhanh chóng xác minh, làm rõ và kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản với thủ đoạn mạo danh Ban Chỉ huy Quân sự xã để yêu cầu chuyển khoản thanh toán số tiền lớn.
Bị bắt sau 8 năm trốn truy nã dù đã thay đổi hoàn toàn danh tính

Bị bắt sau 8 năm trốn truy nã dù đã thay đổi hoàn toàn danh tính

Để tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng Đường Ngọc Như đã “thay đổi thân phận”, đổi quốc tịch Lào, đổi tên thành THIPPHAPHONE và ngày tháng năm sinh đồng thời cắt đứt liên lạc với người thân, bạn bè.
Bắt giám đốc doanh nghiệp chỉ đạo nhân viên khai thác cát sỏi trái phép trên sông Vàng

Bắt giám đốc doanh nghiệp chỉ đạo nhân viên khai thác cát sỏi trái phép trên sông Vàng

Dù bị khởi tố và đang bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, giám đốc một doanh nghiệp ở TP Đà Nẵng vẫn chỉ đạo nhân viên khai thác cát trái phép.
CSGT Hà Nội kịp thời ngăn chặn vụ đánh nhau tại phường Hà Đông

CSGT Hà Nội kịp thời ngăn chặn vụ đánh nhau tại phường Hà Đông

Khi đang làm nhiệm vụ, Trung tá Nguyễn Việt Anh thấy 1 nam thanh niên bị vây đánh, ngay lập yêu cầu 02 đối tượng dừng lại, bảo vệ an toàn cho nạn nhân.
Mâu thuẫn lúc xem đánh cờ tướng, một người bị đâm nguy kịch

Mâu thuẫn lúc xem đánh cờ tướng, một người bị đâm nguy kịch

Mâu thuẫn lúc xem đánh cờ tướng, Bùi Việt Đức đã cầm dao đâm ông S. thủng gan, phổi.
tong bi thu to lam lam viec voi 2 tinh an giang kien giang

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với 2 tỉnh An Giang, Kiên Giang

Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
tien giang dieu tra vu chu doanh nghiep gao nghi bi lua hon 420 ty dong

Tiền Giang: Điều tra vụ chủ doanh nghiệp gạo nghi bị lừa hơn 420 tỷ đồng

Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
quang ninh can canh xe tai cho dat chay ram rap suot ngay dem dan lo hong duong o nhiem

Quảng Ninh: Cận cảnh xe tải chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, dân lo hỏng đường, ô nhiễm

Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
trao quyet dinh bo nhiem thu truong bo tu phap nguyen thanh tu

Trao quyết định bổ nhiệm Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú

Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
cong nhan tp phu quoc la do thi loai i truc thuoc tinh kien giang

Công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang

Ngày 21/1, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký quyết định về việc công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang.