Một trong số điệp viên 2 mặt nguy hiểm nhất nước mỹ hiện đại Robert Hanssen đã trao cho Liên Xô, về sau là Nga hàng nghìn trang tài liệu mật.
Tin nên đọc
Nữ điệp viên nghiệp dư phá tan kế hoạch hủy diệt nước Anh
Điệp viên duy nhất thoải mái ra vào nơi sản xuất bom nguyên tử
Mỹ buộc tội điệp viên Nga lấy cắp dữ liệu Yahoo
Tổng thống Putin muốn thành lập cơ quan siêu điệp viên mạnh hơn cả thời Stalin
Một trong số điệp viên 2 mặt nguy hiểm nhất trong lịch sử nước mỹ hiện đại Robert Hanssen đã trao cho Liên Xô, về sau là Nga hàng nghìn trang tài liệu mật, trong đó có danh tính những người Liên Xô làm điệp viên cho Mỹ, thông tin về các chiến dịch hạt nhân của Mỹ và cả sự tồn tại của một đường hầm ngầm mà Fbi xây dựng bên dưới Đại sứ quán liên xô ở Washington.
 |
| Robert Hanssen. |
Vụ bắt giữ trong đêm
Những kẻ phản bội cũng luôn lo sợ sự phản bội. Nhưng điều đó đã xảy ra với Robert Philip Hanssen vào khoảng 20h00 một buổi tối chủ nhật, chỉ 5 tuần trước khi ông ta dự kiến từ bỏ trò chơi điệp viên đầy nguy hiểm.
Vào buổi tối hôm đó, khi 10 điệp viên có vũ trang của FBI đã phải rùng mình vì thời gian nằm phục quá lâu trong giá lạnh thì Hanssen mới xuất hiện tại điểm trao tài liệu Ellis – một vị trí hẻo lánh dưới một cây cầu nằm trong khuôn viên công viên Foxstone ở ngoại ô thuộc bang Virginia.
Đúng như FBI dự đoán, Hanssen mang theo một chiếc túi nhựa có chứa đầy các tài liệu mật của Mỹ. Đúng lúc Hassen bỏ lại tài liệu và rảo bước đi, FBI đã xông ra khống chế, đọc cho ông ta nghe về quyền Miranda – tức quyền im lặng.
Cùng lúc, một số điệp viên FBI khác nhanh chân đi ngược lại để lấy lại tập tài liệu mà Hanssen vừa để xuống. Ở cách đó không xa, một nhóm điệp viên khác cũng đang bí mật quan sát để xem các sỹ quan tình báo của Nga có xuất hiện để lấy lại túi tiền mà Hanssen chưa kịp nhặt hay không.
Một lúc sau, không thấy người Nga xuất hiện, các điệp viên FBI quyết định thu giữ số tiền mặt đó làm bằng chứng. Kết quả kiểm tra cho thấy trong chiếc túi có chứa tổng cộng 50.000 USD mà FBI cho rằng đó chính là khoản tiền thanh toán cho chỗ tài liệu mà Hanssen mang đến.
Hanssen đã vô cùng sốc khi bị bắt. Song, FBI cũng ngạc nhiên không kém trước thông tin về vụ việc. Giám đốc FBI khi đó Louis Freeh đã gọi hành động làm gián điệp 2 mang của Hanssen là “hành vi phản bội nhất có thể tượng tưởng được”, đồng thời cho rằng hậu quả của những hành vi của Hanssen là đặc biệt quan trọng.
Vụ gián điệp của Hanssen cho đến nay vẫn được xem là một trong những thất bại tồi tệ nhất của lịch sử tình báo Mỹ từ trước đến nay, là sự sỉ nhục tồi tệ với FBI khi lực lượng này không thể phát hiện được hành vi của “kẻ phản bội” trong suốt 15 năm.
Một điều tra viên tiến hành điều tra vụ việc từng nhận xét rằng Hanssen đã phạm tội gần như hoàn hảo. Bởi, trong suốt thời gian 15 năm Hanssen phạm tội, cộng đồng tình báo của Mỹ đã tiến hành điều tra nhưng ông ta luôn thoát khỏi nguy hiểm và vẫn tiếp tục thực hiện tiếp hành vi của mình.
Vỏ bọc hoàn hảo
Có cha là một cảnh sát viên, sau khi hoàn tất việc học cao học, Hanssen bắt đầu vào làm nhân viên điều tra ở Sở cảnh sát Chicago trước khi gia nhập FBI vào năm 1976. Trong suốt thời gian làm việc tại văn phòng FBI ở Indiana và sau đó là thành phố New York, Hanssen gần như không có bạn bè vì thói ngạo mạn.
“Ông ta luôn nghĩ rằng mình vượt trội hơn hẳn so với các đồng nghiệp và thậm chí là cả lãnh đạo”, ông Robert Bryant, cựu trợ lý giám đốc FBI ở văn phòng mà Hanssen từng làm việc tiết lộ. Ngoài ra, người này còn được đặt cho biệt danh Bác sỹ thần chết vì làn da luôn tái nhợt, tối sầm, tóc đen, luôn bận đồ đen và cả khuôn mặt gần như lúc nào cũng quá mức nghiêm túc.
Vậy, điều gì đã khiến Hanssen quyết định phản bội nước Mỹ và làm thế nào ông ta có thể che giấu việc làm của mình lâu đến vậy? Một điệp viên giỏi cần một vỏ bọc hoàn hảo và Hanssen quả thực đã làm được điều đó một cách xuất sắc.
Nhìn vào Hanssen, những người xung quanh đều cho rằng ông ta là điển hình của một người chồng, người cha và một công chức mẫn cán chăm chỉ làm việc để lấy tiền mua căn nhà 4 phòng ngủ bình dị ở một khu dân cư bình dị tại Virginia và trang trải chi phí ăn học của 6 đứa con.
Những người hàng xóm của Hanssen thường nhìn thấy ông ta đi bộ quanh công viên mỗi tối, không quên dắt theo mấy chú chó dù ít khi dừng lại chuyện trò với những người khác. Mỗi cuối tuần, Hanssen lại chở vợ và các con đến nhà thờ để cầu nguyện.
Vợ của Hanssen cũng rất được lòng hàng xóm vì là một phụ nữ tốt bụng, cởi mở, luôn lạc quan và đặc biệt dạy dỗ con rất khéo. Chính vì thế nên gia đình Hanssen được nhiều người lúc bấy giờ xem là điển hình của một gia đình kiểu mẫu.
Không ai có thể ngờ được rằng người đàn ông có vẻ mặt hiền lành đó lại có thể là một trong những điệp viên khét tiếng nhất thời kỳ hiện đại của Mỹ.
Điệp viên 2 mang khét tiếng
Trên thực tế, việc làm điệp viên 2 mang hoàn toàn không phải là quyết định đột ngột của Hanssen mà là có ý đồ và sự chuẩn bị từ sớm.
Ngay từ năm 14 tuổi, ông ta đã tìm đọc mọi thứ, từ những cuốn tiểu thuyết gián điệp, những ghi chép về chủ nghĩa Mác và cả các tài liệu liên quan đến những đội do thám.
“Tôi muốn làm gián điệp 2 mang, giống như điệp viên người Anh Kim Philby và quyết định sẽ làm theo người này ngay từ năm 14 tuổi. Để chuẩn bị, tôi cũng đã tìm sách của Philby để đọc”, Hanssen viết trong một bức thư gửi cho người Nga.
Năm 1979, Hanssen bắt đầu hành vi phản bội của mình, khi ông ta tình nguyện làm điệp viên cho cơ quan tình báo quân đội GRU của Liên Xô.
Trong thời gian làm việc cho GRU, Hanssen đã thông báo cho cơ quan này về việc một trong những tướng quân đội của họ là Dmitri Polyakov thực chất đã làm gián điệp cho CIA từ những năm 1960.
Năm 1980, sau khi bị vợ bắt gặp mang về nhà nhiều tài liệu đáng ngờ, Hanssen thú nhận hành vi làm gián điệp của mình và hứa sẽ cắt đứt liên lạc với người Nga. Song, năm 1985, Hanssen lại quay trở lại hoạt động gián điệp, bằng việc hợp tác với KGB.
Lần này, Hanssen đã báo cho KGB danh tính 3 sỹ quan của Liên Xô đang hợp tác với CIA và FBI để Liên Xô có biện pháp xử lý.
Trong suốt thời gian làm gián điệp cho Liên Xô, với lợi thế có thể tiếp cận những tài liệu mật của Mỹ, Hanssen được cho là đã chuyển cho Moscow tổng cộng khoảng 6.000 trang tài liệu mật, bao gồm những tài liệu về bí mật an ninh quốc gia nhạy cảm của Mỹ, các chiến dịch hạt nhân của nước này cũng như sự tồn tại của một đường hầm ngầm trong lòng đất do FBI xây ở Đại sứ quán Liên Xô tại Washington…
Ông ta vì thế được nhìn nhận là một trong những điệp viên 2 mang gây thiệt hại nặng nề nhất cho nước Mỹ trong lịch sử hiện đại. Đổi lại, Hanssen đã nhận được khoảng 600.000 USD và một số viên kim cương.
Ngoài ra, ông ta cũng được cho thêm 800.000 USD và đã giữ trong tài khoản tại một ngân hàng của Nga. Đến nay, người này mới là điệp viên thứ 3 trong lịch sử của FBI bị truy tố về tội làm gián điệp cho nước ngoài.
Sa lưới
Là một điệp viên phản gián, Hanssen biết rõ mối nguy hiểm nghiêm trọng nhất là sự phản bội. Chính vì thế ông ta không bao giờ tiết lộ danh tính thật với phía Moscow để đảm bảo an toàn.
Thay vào đó, ông ta sử dụng những biệt danh khác nhau khi giao dịch. Khi Moscow đề nghị tiến hành giao dịch ở những nơi xa hơn hay phức tạp hơn, Hanssen đều từ chối. “Kinh nghiệm của tôi là càng ở những nơi dễ phát hiện hơn thì càng an toàn hơn”, ông ta nói.
Ông ta cũng từ chối đề nghị gặp mặt các điệp viên Liên Xô hay ra nước ngoài vì biết rõ những hành động như vậy có thể gây nghi ngờ.
“Các ông càng biết ít về tôi thì tôi càng an toàn. Chúng ta đều không phải là trẻ con mà không biết điều đó”, Hanssen viết cho phía Liên Xô vào năm 1988.
Năm 1991, khi Liên Xô sụp đổ, sợ bị phát giác, Hanssen tạm dừng hoạt động lại cho đến năm 1999 thì tiếp tục hành vi phạm tội. Hành vi của Hanssen bị lật tẩy vào năm 2000, khi FBI nghi ngờ có nội gián đã trả 7 triệu USD cho một cựu nhân viên KGB để khai thác thông tin từ trụ sở cơ quan tình báo Nga nhằm xác định danh tính kẻ phản bội trong hàng ngũ của mình.
Đến cuối năm 2000, Hanssen đã bị đưa vào tầm ngắm và đến ngày 18/2/2001, ông ta đã bị bắt khi vừa bỏ tài liệu tại điểm hẹn như đã nói ở trên.
Để tránh án tử hình, Hanssen sau đó đã đạt được thỏa thuận với Chính phủ và đồng ý hợp tác. Tháng 7/2001, ông ta nhận tội gián điệp và đến tháng 5/2002 thì bị kết án 15 án tù chung thân không ân xá.
Hiện tại, ông ta vẫn đang bị giam giữ tại nhà tù liên bang có mức độ an ninh siêu cao ở gần Florence, bang Colorado cùng những đối tượng như những kẻ đánh bom khủng bố Terry Nichols, Ramzi Yousef…
