Hôm nay, Nghị định 86/2015/NĐ-CP về mức trần học phí chính thức có hiệu lực. Trong đó, học phí giáo dục đại học tăng 10%/năm cho từnHọcg năm học, sẽ có những ngành học, học phí lên tới gần 45 triệu đồng/năm/sinh viên. Đây là con số khiến nhiều gia đình nông thôn phải "giật mình" và ngậm ngùi chia tay với giấc mơ đại học.
Học phí tăng theo chỉ số giá tiêu dùng
Theo Nghị định, học phí tất cả các cấp học đều tăng trong năm học tới và sẽ được điều chỉnh tăng dần theo chỉ số giá tiêu dùng bình quân hàng năm do Bộ Kế hoạch Đầu tư thông báo cho đến năm học 2020 – 2021.
Cụ thể, khung học phí đối với giáo dục mầm non và phổ thông áp dụng cho năm học 2015 - 2016 là từ 60.000 đến 300.000 đồng/tháng/học sinh vùng thành thị, từ 30.000 đến 120.000 đồng/tháng/học sinh vùng nông thôn và từ 8.000 đến 60.000 đồng/tháng/học sinh vùng miền núi.
Đáng lưu ý, ở bậc đại học thuộc các cơ sở giáo dục công lập tự đảm bảo kinh phí, học phí cao nhất thuộc về ngành y-dược với 4,4 triệu đồng/tháng/sinh viên, tiếp theo là ngành khoa học tự nhiên, kỹ thuật công nghệ, thể dục thể thao, du lịch, khách sạn với mức 2,05 triệu đồng/tháng/sinh viên. Ngành khoa học xã hội, kinh tế, luật, nông lâm thủy sản có mức học phí thấp nhất với 1,75 triệu đồng/tháng/sinh viên.
Ở bậc đại học thuộc cơ sở giáo dục công lập chưa tự đảm bảo kinh phí, mức trần học phí thấp hơn nhiều, từ 610.000 đến 880.000 đồng/tháng/sinh viên.
Đối với bậc cao đẳng, trung cấp tại các cơ sở giáo dục công lập đã tự đảm bảo kinh phí, mức trần học phí cao nhất là 3,08 triệu đồng/tháng/sinh viên đối với ngành y-dược; hai ngành còn lại có mức học phí là 1,435 và 1,225 triệu đồng/tháng/sinh viên. Mức trần học phí cao đẳng, trung cấp tại các cơ sở giáo dục công lập chưa tự đảm bảo kinh phí từ 430.000 đến 620.000 đồng/tháng/sinh viên.
Tất cả các bậc đại học, cao đẳng, trung cấp thuộc các cơ sở giáo dục công lập đều được xác định lộ trình thu học phí cho tới năm học 2020 – 2021 với mức học phí năm sau cao hơn năm trước.
Học phí và chất lượng, nên tăng gì trước?
Theo lãnh đạo nhiều trường đại học, việc tăng học phí là đúng lộ trình, tạo điều kiện cho các trường có
kinh phí đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao trình độ chuyên môn của giảng viên, cũng như chất lượng học tập. Trong khi đó, ý kiến của sinh viên và phụ huynh thì lại không như vậy.
Em Trường Giang, sinh viên ĐH Kinh tế Quốc dân tính toán: “Đi học đâu phải chỉ đóng mỗi học phí là xong, còn hàng chục loại chi phí khác của trường để phục vụ học tập. Nên nếu tính cả tiền học phí mới và chi phí ăn, ở, sinh hoạt và cả chục loại phí khác của trường, cũng phải mất gần 40 triệu đồng /năm rồi. Suất vay vốn tín dụng sinh viên cũng hạn chế nên có lẽ em và nhiều bạn khác sẽ phải tìm công việc làm thêm để đỡ gánh nặng cho bố mẹ. Tất nhiên, sẽ không thể toàn tâm toàn ý cho việc học như trước được”.
Chị Nguyễn Thị Mai - phụ huynh có con theo học tại ĐH Điện lực chia sẻ: “Nếu tăng thêm tiền học phí để tốt hơn cho con thì dù khó khăn đến mấy bố mẹ nào cũng cố gắng được. Thế nhưng, tăng học phí vì chỉ số giá tiêu dùng tăng mà các trường lại chẳng có gì thay đổi thì làm sao nghe lọt tai được. Bây giờ cử nhân ĐH thất nghiệp đầy rẫy, tôi mong các trường có thêm kinh phí thì sẽ chú trọng hơn về đầu ra cho các em”.
Chia sẻ với những nỗi lo lắng của sinh viên và phụ huynh, GS. Hoàng Tụy, cựu Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam cho rằng việc tăng học phí chỉ nên thực hiện sau khi đã tiến hành các biện pháp chống lãng phí, chống tham nhũng. Không thể chấp nhận việc buộc người dân tăng khoản đóng góp khi mà kinh phí giáo dục chưa được dùng một cách hiệu quả.
Nhu cầu học tập của người dân ta là rất lớn. Nhiều người nghĩ phải vào đại học mới có cơ hội phát triển nên “cắn răng” học, học phí cao chất lượng thấp nhiều khi vẫn cam chịu. Nhưng với tình hình này, chắc chắn tư duy học đại học sẽ có sự thay đổi mạnh mẽ. Khi học phí càng ngày càng đắt đỏ, nhiều cử nhân “kém chất lượng” phải chịu cảnh thất nghiệp thì triển vọng tấm về tấm bằng đại học cho đẹp hồ sơ sẽ không mấy hấp dẫn.
