Một trong những nội dung mới, rất tiến bộ của Hiến pháp năm 2013 chính là các quy định về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Nghị quyết số 718/NQ-UBTVQH13 ban hành Kế hoạch tổ chức triển khai thi hành Hiến pháp cũng đặt ra yêu cầu ưu tiên sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các văn bản pháp luật về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Nhờ vậy, qua 5 năm thi hành Hiến pháp năm 2013, kết quả hoàn thiện thể chế về nội dung này là rất tích cực.
Hàng chục đạo luật cụ thể hóa quyền con người, quyền công dân
Hiến pháp năm 2013 đã có nhiều điểm mới, tiến bộ về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân (Chương II) như: Quy định các nguyên tắc công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong các lĩnh vực chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội, đặc biệt là nguyên tắc quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết; Phân biệt rõ quyền con người và quyền công dân; Mở rộng phạm vi, nội dung các quyền con người, quyền công dân bằng việc quy định rõ hơn hoặc quy định mới các quyền hiến định về bình đẳng trước pháp luật, quyền không bị phân biệt đối xử, quyền sống…; Trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân được đề cao và thể hiện xuyên suốt trong Hiến pháp, phản ánh sự thay đổi sâu sắc về nhận thức của Nhà nước và xã hội ta về bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân.
Xác định tầm quan trọng và yêu cầu của việc cụ thể hóa quy định và tinh thần của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, Chính phủ đã đề xuất đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội các năm qua nhiều dự án luật, pháp lệnh về quyền con người, quyền công dân.
Tính đến tháng 6/2019, dự thảo Báo cáo sơ kết 5 năm triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 do Bộ Tư pháp được giao chủ trì xây dựng cho biết, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 11 luật về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân được liệt kê tại Danh mục ban hành kèm theo Nghị quyết 718.
Theo đó, các quyền con người, quyền công dân thuộc nhóm quyền dân sự, chính trị như quyền ứng cử, bầu cử; quyền tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội… đã được quan tâm cụ thể hóa thông qua việc ban hành mới Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Tiếp cận thông tin, Luật Báo chí, Luật Tín ngưỡng, tôn giáo.
Các quyền con người, quyền công dân trong nhóm quyền kinh tế, văn hóa xã hội thì được cụ thể hóa trong các đạo luật thuộc các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội. Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Hộ tịch, Luật Căn cước công dân, Luật Bảo hiểm y tế, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Hôn nhân và gia đình… đã được sửa đổi, bổ sung kịp thời để bảo đảm ghi nhận và quy định cụ thể cơ chế tổ chức thực hiện, bảo vệ tốt hơn nữa các quyền con người trong lĩnh vực dân sự, lao động, hôn nhân, gia đình.
Đối với nhóm quyền con người, quyền công dân trong lĩnh vực tư pháp như quyền sống, quyền chứng minh vô tội, quyền bảo vệ tài sản... cũng đã được cụ thể hóa trong các đạo luật quan trọng như Bộ luật Hình sự, Luật Thi hành án hình sự... Đặc biệt, việc ban hành Bộ luật Hình sự đã giúp cho Nhà nước và nhân dân ta có thêm công cụ pháp lý sắc bén, hữu hiệu trong phòng, chống tội phạm, thể hiện tính nhân đạo, tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội của Đảng và Nhà nước ta, đồng thời đề cao hiệu quả phòng ngừa tội phạm trong tình hình mới, góp phần bảo vệ và thúc đẩy quyền con người.
Được dư luận xã hội đánh giá cao
Bên cạnh đó, trong quá trình soạn thảo, ban hành các luật, pháp lệnh và các văn bản dưới luật, các nguyên tắc về hạn chế quyền con người, quyền công dân đã được quán triệt đầy đủ để bảo đảm việc hạn chế quyền chỉ trong các trường hợp đã được Hiến pháp quy định và chỉ bằng luật. Các cơ chế bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân cũng được quy định cụ thể trong các đạo luật thông qua việc trực tiếp quy định nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước, trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân khác có liên quan; quy định việc tăng cường trách nhiệm, bảo đảm sự đúng đắn, nghiêm minh công bằng trong các hoạt động của cơ quan nhà nước thông qua việc xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật của mọi chủ thể…
Kỹ thuật lập pháp tiến bộ đã góp phần đáng kể trong việc bảo đảm nguyên tắc việc hạn chế quyền chỉ được giới hạn bởi các quy định của luật, do luật điều chỉnh. Điều này cũng góp phần khắc phục tình trạng nợ đọng văn bản dưới luật, giúp các đạo luật sớm có hiệu lực thực tế, các đạo luật liên quan đến quyền con người khả thi hơn. Nhiều đạo luật khi được ban hành đã được dư luận xã hội đánh giá cao.
Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số dự án luật, pháp lệnh thuộc trách nhiệm Chính phủ trình trong Danh mục kèm theo Nghị quyết 718 chưa được ban hành, trong đó có các đạo luật về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Một số văn bản dưới luật là các văn bản quy định chi tiết thi hành luật về hạn chế quyền con người có dấu hiệu chưa phù hợp với khoản 2 Điều 14 của Hiến pháp.
Trong thời gian tới, triển khai thi hành Hiến pháp tiếp tục sẽ là nhiệm vụ trọng tâm. Vì vậy, dự thảo Báo cáo kiến nghị Quốc hội tiếp tục xem xét, ban hành các dự án luật trực tiếp triển khai thi hành Hiến pháp, trong đó ưu tiên các dự án luật về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Nguyễn Duy Ngọc -Trưởng ban Chỉ đạo 57 của Thành ủy Hà Nội cho biết, việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị "về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia" là nội dung rất quan trọng, động lực chính để thực hiện thành công các đột phá chiến lược, xác lập mô hình tăng trưởng mới của Thủ đô theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XVIII.
Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Theo thông tin từ lực lượng chức năng, trong số 65 công dân được trao trả có 64 người là nạn nhân trốn thoát khỏi một cơ sở lừa đảo trực tuyến tại tỉnh Banteay Meanchey, Campuchia; 1 người còn lại bị bắt giữ vì cư trú bất hợp pháp tại tỉnh Oddar Meanchey. Trước khi được chuyển giao về Việt Nam, những người này bị tạm lưu tại Trung tâm Câu lưu thuộc Tổng cục Di trú, Bộ Nội vụ Campuchia tại tỉnh Siem Reap.
Ca sĩ Phương Nhung đánh dấu cột mốc 20 năm hoạt động nghệ thuật bằng đêm nhạc mang tên “Mắt Nhung” - nơi đôi mắt như lời tự tình chứa đựng những cung bậc của cảm xúc, dấu ấn và tâm sự của một hành trình dài bền bỉ với âm nhạc.
Ngày 3/12, UBND tỉnh An Giang tổ chức Lễ trao quyết định công tác cán bộ nhằm kiện toàn bộ máy lãnh đạo các Sở, ngành tỉnh, đảm bảo sự luân chuyển và phát triển nguồn nhân lực phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Tỉnh An Giang đang bước vào giai đoạn cao điểm triển khai các biện pháp quyết liệt nhằm phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU)
Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an vừa bắt giữ nhóm đối tượng hoạt động ở Campuchia dưới vỏ bọc là Công ty Đông Phương, thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.
Mới đây Công an Hà Nội đã triệt phá một ổ nhóm trộm cắp tài sản gồm nhiều thiếu niên tuổi đời còn rất nhỏ. Hành vi phạm tội bắt nguồn từ nhu cầu để có tiền chơi game và sự ảnh hưởng lệch chuẩn từ các video dạy phá khóa lan tràn trên mạng. Sự việc này đã gióng lên hồi chuông báo động, cho thấy mức độ trẻ hóa tội phạm và những lỗ hổng trong quản lý, định hướng trẻ vị thành niên.
Theo dự kiến ngày mai, TAND Hà Nội xét xử Cao Văn Hùng - kẻ đổ xăng, đốt quán cà phê ở đường Phạm Văn Đồng khiến 11 người tử vong và nhiều người khác bị thương.
Hồ Thị Linh đã tự giới thiệu bản thân đang công tác tại Thanh tra – Bộ Công an, là con gái một lãnh đạo Công an tỉnh Khánh Hòa và là cháu của một thứ trưởng Bộ Công an.
Công an xã Thiên Cầm (Hà Tĩnh) đã nhanh chóng xác minh, làm rõ và kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản với thủ đoạn mạo danh Ban Chỉ huy Quân sự xã để yêu cầu chuyển khoản thanh toán số tiền lớn.
Để tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng Đường Ngọc Như đã “thay đổi thân phận”, đổi quốc tịch Lào, đổi tên thành THIPPHAPHONE và ngày tháng năm sinh đồng thời cắt đứt liên lạc với người thân, bạn bè.
Dù bị khởi tố và đang bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, giám đốc một doanh nghiệp ở TP Đà Nẵng vẫn chỉ đạo nhân viên khai thác cát trái phép.
Khi đang làm nhiệm vụ, Trung tá Nguyễn Việt Anh thấy 1 nam thanh niên bị vây đánh, ngay lập yêu cầu 02 đối tượng dừng lại, bảo vệ an toàn cho nạn nhân.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
