Việc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam triển khai dịch vụ tra cứu quá trình tham gia BHXH qua dịch vụ tin nhắn sẽ giúp người lao động chủ động hơn trong việc nắm bắt, cập nhật thông tin quá trình tham gia,thụ hưởng các chính sách BHXH, Bảo hiểm y tế (BHYT).
Nợ BHXH 6.436 tỷ đồng
Tính đến hết tháng 3/2019, tổng thu BHXH, BHYT toàn ngành là 79.293 tỷ, đạt 22,1% kế hoạch Chính phủ giao. Dù tiến độ thu là khá khả quan so với cùng kỳ các năm trước nhưng tình hình nợ BHXH lại có chiều hướng gia tăng so với thời điểm cuối năm 2018. Đến hết tháng 3, số nợ BHXH phải tính lãi là 6.436 tỷ chiếm 2% số phải thu, tăng 1.087 tỷ so với 31/12/2018.
 |
| *Vẫn còn nhiều người lao động còn chưa nắm rõ quyền lợi, đồng ý cho chủ sử dụng lao động trốn đóng, nợ đọng BHXH. (Ảnhminhhọa) |
Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ đọng, chậm đóng BHXH, BHYT, ông Mai Đức Thắng – Phó Trưởng Ban Thu, BHXH Việt Nam cho biết: Nguyên nhân đầu tiên và cơ bản nhất là từ hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật BHXH, BHYT của chủ sử dụng lao động chưa tốt.
Một số chủ sử dụng lao động nhận thức về trách nhiệm tham gia BHXH, BHYT cho người lao động còn hạn chế, nhất là khu vực ngoài Nhà nước, do vậy, việc đóng chậm, đóng thiếu hoặc trốn đóng BHXH, BHYT vẫn xảy ra.
“Thực tế cho thấy, có những trường hợp người sử dụng lao động hiểu rất rõ trách nhiệm và quyền lợi tham gia BHXH, BHYT cho người lao động, nhưng vẫn cố tình không đóng BHXH, BHYT, hoặc chỉ đóng BHXH, BHYT cho một số người trong bộ khung quản lý của đơn vị để giảm chi phí, thu lợi nhuận nhiều hơn.
Hoặc chấp nhận đóng lãi suất chậm nộp, lạm dụng tiền đóng BHXH, BHYT của người lao động để quay vòng vốn vì tỷ lệ lãisuất phạt chậm nộp thấp hơn lãi suất ngân hàng, thủ tục vay ngân hàng phức tạp”– ôngThắng cho biết.
Bên cạnh đó, nhận thức của chính người lao động về chính sách BHXH, BHYT cũng chưa đầy đủ nên còn có những trường hợp đồng ý với chủ sử dụng lao động trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT. Trường hợp có hiểu biết về chính sách thì lại vìsức ép việc làm nên không dám đấu tranh với chủ sử dụng lao động để tự bảo vệ quyền lợi của mình.
Một số trường hợp khác chưa thực sự quan tâm đến BHXH, BHYT, không nắm bắt thông tin của việc đóng – nộp BHXH, BHYT của bản thân nên không có thông tin về việc chủ sử dụng lao động nợ BHXH…
Hệ thống tin nhắn tự động – giải pháp mới
Trước thực trạng trên, BHXH Việt Nam đã triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường công tác thu, giảm nợ BHXH, BHYT, cụ thể như: Tăng cường phối hợp với tổ chức công đoàn các cấp đẩy mạnh tuyên truyền chính sách, pháp luật BHXH, BHYT đến người sử dụng lao động và người lao động, nhằm thay đổi nhận thức, từ đó thay đổi hành vi của người sử dụng lao động và người lao động. Đồng thời, triển khai đồng bộ các giải pháp nghiệp vụ nhằm đốc thu: Giao chỉ tiêu phấn đấu giảm nợ ngay từ đầu năm đối với BHXH từng tỉnh, thành phố.
Yêu cầu cán bộ chuyên quản thu bám sát đơn vị để đôn đốc doanh nghiệp đóng kịp thời số phát sinh. Công khai danh tính đơn vị nợ BHXH, BHYT trên phương tiện thông tin đại chúng. Triển khai các cuộc kiểm tra chuyên đề, thanh tra đột xuất đổi với các đơn vị nợ đọng.
Yêu cầu BHXH tỉnh, TP hàng tháng báo cáo kết quả thu, thu nợ đến cấp ủy, chính quyền địa phương để phối hợp chỉ đạo. Cùng với đó, phối hợp với tổ chức công đoàn lập hồ sơ khởi kiện đối với những doanh nghiệp nợ kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động…
Đáng chú ý, thời gian tới BHXH Việt Nam sẽ triển khai hệ thống tin nhắn tự động, thông báo tình hình thu – nộp BHXH của doanh nghiệp cũng như cho phép người lao động nhắn tin tra cứu thời gian đóng BHXH, BHYT của bản thân, từ đó giúp người lao động có đủ thông tin về việc đóng – nộp BHXH, BHYT của doanh nghiệp, chủ động hơn trong việc tham gia giám sát doanh nghiệp thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT cũng như đấu tranh bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
Theo đó, chỉ với một tin nhắn với mức phí dịch vụ là 1.000 đồng/tin nhắn với cú pháp cụ thể người dân và doanh nghiệp có thể tra cứu thời gian tham gia BHXH, tra cứu thời hạn sử dụng thẻ BHYT, tra cứu hồ sơ đã nộp và tình trạng hồ sơ…
Cú pháp tin nhắn cụ thể như sau: Để tra cứu thời gian tham gia BHXH: BH QT {mã số bảo hiểm xã hội} gửi 8079; Tra cứu thời gian tham gia BHXH theo khoảng thời gian: BH QT {mã số bảo hiểm xã hội} {từ tháng-năm} {đến tháng-năm} gửi 8079; Tra cứu thời gian tham gia BHXH theo khoảng thời gian theo năm: BH QT {mã số bảo hiểm xã hội} {từ năm} {đếnnăm} gửi 8079; Tra cứu thời hạn sử dụng thẻ BHYT: BH THE {mã thẻ bảo hiểm y tế} gửi 8079; Tra cứu hồ sơ đã nộp, tình trạng hồ sơ: BH HS {mã hồ sơ} gửi 8079.
| Kiến nghị hoàn thiện các quy định về khởi kiện các doanh nghiệp nợ BHXH Đến nay, cơ quan BHXH các cấp trong cả nước đã chuyển 2.862 hồ sơ nợ BHXH của doanh nghiệp sang tổ chức công đoàn. Ngay sau khi chuyển hồ sơ, đã thu được trên 835 tỷ đồng. Đến nay, đã có 128 hồ sơ được thụ lý. Tòa án đã xử 01 doanh nghiệp và thu về số tiền 700 triệu đồng… Tuy nhiên, ông Mai Đức Thắng cho biết, việc khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH của tổ chức công đoàn còn gặp khó khăn do các quy định về quy trình, thủ tục khởi kiện giữa các văn bản quy phạm pháp luật chưa thống nhất. Hiện nay, để khởi kiện một vụ án nợ BHXH, phải có giấy ủy quyền của người lao động hoặc giấy ủy quyền của tổ chức công đoàn cơ sở; phải qua thủ tục hòa giải của Chủ tịch UBND cấp huyện. Nhưng trên thực tế, việc tổ chức công đoàn đi lấy hết ý kiến ủy quyền của hàng ngàn người lao động là khó khả thi; Ít có tổ chức công đoàn cơ sở nào đứng ra khởi kiện chủ sử dụng lao động của chính họ. Về phía người lao động cũng không dám ủy quyền để kiện chủDNcủa mình khi bản thân cần việc làm. Còn đối với người sử dụng lao động luôn trốn tránh, không hợp tác làm việc với các cơ quan chức năng, không ký nhận biên bản đối chiếu công nợ để làm căn cứ hoàn thiện hồ sơ khởi kiện… Theo đó, ông Mai Đức Thắng cho biết, từ thực tiễn tổ chức thực hiện nhiệm vụ như trên, BHXH Việt Nam vẫn đang tích cực kiến nghị với các cơ quan chức năng sớm hoàn thiện các quy định của pháp luật, tạo cơ chế đầy đủ để việc xử lý nợ BHXH, BHYT được giải quyết, nhằm bảo đảm ngày càng tốt hơn quyền lợi của người tham gia BHXH, BHYT. Hiện nay, Tòa án nhân dân Tối cao đang lấy ý kiến các bộ, ngành có liên quan để hoàn thiện văn bản hướng dẫn quy trình khởi kiện đối với đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT cũng như việc xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT theo quy định tại cácĐiều 214, 215, 216 Bộ LuậtHình sự. Tin tưởng rằng khi những khó khăn, vướng mắc này được tháo gỡ,sẽ có những tác động tích cực đến công tác thu nợ BHXH, BHYT. BHXH Việt Nam cũng đang phối hợp với các cơ quan chức năng tham mưu với Chính phủ trình Quốc hội ban hành các văn bản pháp luật quy định việc quản lý và xử lý nợ đối với các doanh nghiệp đã giải thể, phá sản,rút giấy phép kinh doanh; doanh nghiệp chủ bỏ trốn không có nguồn tài chính trả nợ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. |
19 °C
20 °C
15 °C
