Hạn chế sử dụng thiết bị ghi âm, ghi hình, định vị: Có cản trở quyền tự do của người dân?

Ảnh minh họa.

24 cá nhân, tổ chức kinh doanh dịch vụ thiết bị theo dõi bất hợp pháp

Qua công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, thời gian qua, Bộ Công an đã phát hiện nhiều vụ, việc đối tượng sử dụng TBPMGAGH. Điển hình là vụ Cty Việt Hồng công khai quảng cáo sản phẩm phần mềm Ptracker và đã thực hiện giám sát hơn 14.000 tài khoản điện thoại di động, cho phép đối tượng thuê dịch vụ phần mềm Ptracker để bí mật quay phim, chụp ảnh, ghi âm cuộc gọi, định vị điện thoại trái pháp luật…

Ngoài ra, Bộ Công an đã xác định có ít nhất 24 cá nhân, tổ chức có hành vi công khai quảng cáo, buôn bán thiết bị và cung cấp các dịch vụ tương tự.

Bộ Công an nhận định, những người sử dụng các TBPMGAGH được ngụy trang dưới vỏ bọc đồ vật bình thường hoặc phần mềm theo dõi được cài đặt trái phép trên các thiết bị điện tử, máy tính xâm phạm quyền bí mật riêng tư của cá nhân, hoạt động của cơ quan, tổ chức, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, gây bức xúc trong xã hội.

Theo Luật Đầu tư (sửa đổi, bổ sung năm 2016), hoạt động kinh doanh TBPMGAGH là ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Bộ Công an là đơn vị được phân công xây dựng dự thảo Nghị định quy định điều kiện kinh doanh lĩnh vực này.

Bộ Công an khẳng định, Nghị định được xây dựng trên quan điểm bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật và phù hợp với Luật Đầu tư sửa đổi, bổ sung năm 2016.

Đồng thời, các nội dung phải cụ thể, chi tiết, rõ ràng, dễ thực hiện, tạo điều kiện thông thoáng cho cá nhân, tổ chức hoạt động kinh doanh, bảo đảm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích chính đáng của tổ chức, cá nhân.

Bên cạnh đó, nghị định quy định cụ thể trách nhiệm, thẩm quyền của cơ quan quản lý và trách nhiệm, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước, phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Nhầm lẫn “kinh doanh” và “sử dụng”?

Thiết bị ngụy trang dùng để GAGH là thiết bị GAGH giấu trong đồ vật thông thường hoặc thiết bị GAGH được giả dạng thiết bị, đồ vật thông thường. Thiết bị ngụy trang dùng để định vị là thiết bị có tính năng xác định vị trí, mục tiêu được giấu trong thiết bị, đồ vật thông thường hoặc giả dạng thiết bị, đồ vật thông thường.

TBPMGAGH là bất kỳ chương trình máy tính nào được tạo ra, giả dạng các phần mềm hệ thống, ứng dụng, tiện ích, công cụ khác hoặc được lập trình, viết thêm các mã lệnh vào các phần mềm hệ thống, ứng dụng, tiện ích hoặc phần mềm công cụ khác để bí mật quay phim, chụp ảnh, ghi âm, xác định vị trí của mục tiêu.

Tại khoản 3 Điều 4 (nguyên tắc hoạt động và quản lý), dự thảo Nghị định đang được Bộ Công an đưa ra lấy ý kiến rộng rãi quy định: “Chỉ cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội được sử dụng thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để GAGH, định vị phục vụ cho hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, phòng, chống tội phạm và nhiệm vụ quốc phòng”.

Quy định này của dự thảo đã nhận được nhiều ý kiến trong dư luận và giới chuyên gia, bởi nếu như điều kiện kinh doanh thiết bị này được xác định khá cơ bản trong dự thảo Nghị định, thì việc đưa một giới hạn về đối tượng sử dụng thiết bị vào văn bản này dường như vừa “lạc đề”, vừa sơ sài, không phản ánh hết thực tiễn, đồng thời gây nên dư luận về tính “võ đoán” của cơ quan quản lý trong việc soạn thảo văn bản.

Đối với dự thảo Nghị định của Bộ Công an quy định nhà báo, người dân không được dùng thiết bị ngụy trang GAGH, hôm qua (12/4), tại Hội nghị giao ban công tác thông tin tuyên truyền giữa Thường trực UBTW MTTQ Việt Nam và lãnh đạo các đoàn thể chính trị xã hội, ông Nguyễn Thiện Nhân - Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam đã đề nghị các ban chuyên môn của Mặt trận “rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật và quy định quốc tế, trên cơ sở đó Mặt trận sẽ có kiến nghị với Chính phủ”.