Hà Nội: Về thăm làng "ra ngõ gặp doanh nhân"

Từ mạch nguồn truyền thống

Không biết từ thuở nào mà người dân xã Phùng Xá (Thạch Thất, Hà Nội) đã nức tiếng Kinh Bắc về nghề rèn. Để hôm nay làng nghề thuở ấy trở thành một cụm công nghiệp sản xuất cơ khí hiện đại.

Theo các cụ cao niên trong xã thì: Tương truyền, ngày xưa, Trạng Bùng - Phùng Khắc Khoan, sau thời gian đi xứ Trung Quốc, đã tìm tòi nghiên cứu học tập được kỹ thuật sản xuất cày bừa để về hướng dẫn lại cho dân làng Vĩnh Lộc, xã Phùng Xá, Thạch Thất nghề cơ kim khí sản xuất ra cày, bừa, cuốc, xẻng…

Theo đà phát triển của đất nước, người dân Phùng Xá cùng chung tay xây dựng phát triển kinh tế địa phương.

Theo đà phát triển của đất nước, người dân Phùng Xá cùng chung tay xây dựng phát triển kinh tế địa phương. Mặc dù, xuất phát điểm từ nghề chế tạo nông cụ đơn giản phục vụ sản xuất nông nghiệp, những người thợ tài hoa của làng nghề Phùng Xá, đã năng động học hỏi, sáng tạo và phát triển nghề luyện kim trở thành nghề truyền thống nức tiếng...

Sự gia tăng nhanh chóng các xưởng sản xuất tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn xã Phùng Xá khiến cơ sở vật chất, giao thông xóm, làng không còn đáp ứng được. Tình thế đó đã đặt ra yêu cầu Phùng Xá cần phải có một cụm công nghiệp.

Cuối năm 2006, huyện Thạch Thất phải nhanh chóng ra quyết định xây dựng điểm công nghiệp Phùng Xá với diện tích ban đầu 11ha, quy tụ hàng trăm hộ tham gia sản xuất, kinh doanh. Từ khi hình thành cụm công nghiệp cơ khí, hầu hết các hộ sản xuất trong làng nghề đều tính đến chuyện làm ăn lớn. Có những cơ sở chỉ sau một thời gian ngắn, doanh thu đã tăng gấp ba, bốn lần so với khi mở xưởng.

Làng nghề không những giúp họ thoát nghèo mà còn nhanh chóng làm giàu tại chính quê hương của mình.

Phấn khởi chia sẻ với chúng tôi về sự phát triển kinh tế địa phương từ chính nghề truyền thống, ông Nguyễn Duy Đức (Chủ tịch UBND xã Phùng Xá) cho biết: “Từ sản xuất nhỏ, lẻ theo từng hộ gia đình rồi phát triển xây dựng thành cụm công nghiệp như hôm nay là một thành tích lớn của người dân Phùng Xá. Làng nghề có 145 doanh nghiệp, gần 1.000 cơ sở sản xuất cơ khí, thu hút hơn 5.000 lao động trong làng nghề và các địa phương khác tham gia. Thu nhập bình quân của người lao động từ 4 triệu đồng trở lên tùy thuộc vào công việc, đời sống của lao động được đảm bảo…”.

Nghe tiếng búa đoán rèn đồ gì…

Ở đây chỉ cần nghe, xem búa hay máy đập bao nhiêu nhát là đoán ra được ngay đang làm sản phẩm gì.

Từ những chiếc máy đi mua hay đặt hàng, qua thực tiễn sản xuất, nhiều người thợ Phùng Xá đã tự mày mò cải tiến, chế tạo ra dòng máy mới có tính năng ưu việt hơn. Những sản phẩm cơ khí mang thương hiệu Phùng Xá xuất hiện ngày càng rộng rãi trên thị trường trong nước và một số nước khu vực ASEAN, đặc biệt là Lào và Campuchia.

Nói về làng nghề của mình, ông Trần Văn Sửu (Trưởng Ban Quản lý Cụm công nghiệp cơ kim khí Phùng Xá) tự hào chia sẻ: Không chỉ dừng lại ở những sản phẩm truyền thống mà người dân Phùng Xá giờ sản xuất đủ loại mặt hàng công nghiệp, đặc biệt các sản phẩm phục vụ ngành xây dựng.

Thậm chí, người Phùng Xá nay đã làm được cả một cây cầu thép tải trọng vài chục tấn. "Đến nay, 100% số hộ sản xuất đã áp dụng máy móc tự động, bán tự động nên năng suất lao động rất cao" - ông Sửu cho biết.

Anh Trần Văn Thắng, chủ cơ sở sản xuất Thắng Lợi, chuyên sản xuất cửa sếp và cửa cuốn hiện đại không dấu nổi tự hào: “ Ngày xưa Phùng Xá có tên là làng Lọc và gắn liền với câu ca dao: "Chớ cho Lọc coi/Chớ cho Noi thấy/Lọc xem Lọc lấy/Lọc thấy Lọc đòi". Câu này có ý nghĩa là người Phùng Xá chỉ cần xem người khác làm đồ một lần là họ có thể tự làm ra một sản phầm tương tự…”.

“Cùng làng, cùng xóm với nhau nhưng nhiều nhà phải giấu nghề. Lúc máy chạy phải đóng cửa, sau đó bật đài thật to để bên ngoài không nghe được tiếng. Nói ra thì khó tin nhưng người dân ở đây chỉ cần nghe, xem búa hay máy đập bao nhiêu nhát là đoán ra được ngay đang làm sản phẩm gì” - anh Thắng nói.

Xưởng sản xuất cửa kéo của anh Thắng là một ví dụ điển hình cho khả năng tiếp thu, sáng tạo của người dân Phùng Xá. Anh Thắng vốn chẳng học hành cao. Hết cấp ba anh đi làm thuê một vài nơi rồi về nhà mở xưởng sản xuất cửa kéo. Hiện tại, cơ sở sản xuất của anh sản xuất hàng chục loại cửa kéo khác nhau trong đó có cả những sản phẩm đẹp và tốt không kém gì cửa kéo thương hiệu nước ngoài.

Người dân Phùng Xá giàu có với nghề truyền thống

Bật mí cho chúng tôi, anh Thắng cho biết: “loại cửa kéo mới của cửa hàng không thua gì cửa kéo Đài Loan. Bởi các thợ sản xuất của tôi đã đi khảo sát thị trường, xem qua các thiết kể cửa nước ngoài rồi về mò mẫm ít ngày là ra sản phầm không khác gì…”.

Ra ngõ gặp giám đốc

Về Phùng Xá hôm nay bước vào làng nhiều người khách viễn phương không khỏi giật mình giữa làng quê Bắc bộ vốn thuần nông mà nhà cửa nguy nga, ô tô hạng sang đậu kín đường.

Ông Trần Văn Sửu ví von với chúng tôi rằng ở Phùng Xá đi ra ngõ cũng gặp giám đốc. “Ở Phùng Xá, trung bình 4 hộ dân thì có một giám đốc hoặc 1 chủ xưởng ngành cơ kim khí. Trong đó, 20% số DN này có doanh thu từ vài chục tỷ đồng cho đến hàng trăm tỷ đồng/năm.

Nói không ngoa thì ở làn tôi đi ra ngõ gặp giám đốc nhưng không phải ai cũng nhận ra đó là những chủ doanh nghiệp. Bởi, các giám đốc ở đây rất giản dị, không khác công nhân là bao nhiêu nhưng dinh thự, xe hơi thì không thiếu”.

Ở Phùng Xá, ra ngõ là gặp ngay giám đốc

Lý giải cho việc này anh Sửu cho biết: “Có lẽ xuất phát điểm của những doanh nhân nơi đây đều là những người nông dân chất phát, một nắng hai sương quen với công việc rồi! Nhiều giám đốc ở đây khi vừa đi họp về thấy máy sản xuất hỏng là lại ném áo vét sang một bên xấn vào sửa chữa máy móc. Doanh nhân làng Bùng khác chỗ khác là ở điều đấy!”.

Để minh chứng cho sự giàu có của người dân làng Phùng Xá, anh Sửu nhẩm tính một lúc rồi nói vớ tôi rằng, toàn xã có 2.250 hộ thì đã có trên trăm DN, 1.000 hộ sản xuất kim cơ khí với 250 xe tải đưa hàng đi khắp các tỉnh phía Bắc, trên 100 xe con loại từ 1 đến 7 tỷ đồng.

Cuối tuần, mặc dù công việc sản xuất, kinh doanh khá bộn bề nhưng chị em phụ nữ đi mua sắm tại các siêu thị, chăm sóc sắc đẹp trong nội thành là chuyện thường”.Đứng trên một điểm cao nhìn Phùng Xá hôm nay đường làng rộng thênh thanh, những chiếc xe Container đua nhau kéo vào cụm công nghiệp lấy hàng. Thấp thoáng phía xa những dinh thự cao tầng kiên cố, nguy nga…

Trong những nhà xưởng từng đôi bàn tay uyển chuyển của những người thợ làm những khối sắt cứng rắn cũng mềm mỏng dần, muội thép bay đỏ rực… một sắc màu rộn ràng, sầm uất của làng nghề thời mở cửa./