“Dù xử hết đại án này đến đại án khác, kỷ luật cán bộ đủ các cấp… vẫn mới là “chặt” phần ngọn của tham nhũng. Sẽ còn chật vật lắm để xử lý tham nhũng, nếu chưa chống được chủ nghĩa quan liêu”…
Nhận định của PGS.TS Trần Hậu - Uỷ viên Hội đồng tư vấn về Khoa học, Giáo dục và Môi trường khi góp ý dự thảo báo cáo công tác xây dựng Đảng, thi hành điều lệ Đảng rất đáng để chúng ta suy ngẫm.
Ông Hậu cho rằng, nguồn gốc của hiện tượng tham nhũng, lãng phí, đó chính là chủ nghĩa quan liêu.
“Chủ nghĩa quan liêu sản sinh ra tệ độc đoán, chuyên quyền, chủ quan, duy ý chí, gia trưởng, phong kiến, xa dân, thói đặc quyền đặc lợi, lợi ích nhóm... Đó là mảnh đất dung dưỡng nạn tham nhũng, lãng phí. Do vậy để chống tham nhũng tận gốc, cần phải chống chủ nghĩa quan liêu, chống chính sách và cơ chế quan liêu, chống tác phong lãnh đạo và quản lý quan liêu” - ông Hậu nhận định.
Nhưng “quan liêu” là gì?
Trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.6, tr.88 - 90 có nêu một số biểu hiện của “chứng bệnh” này ấy là chỉ biết dùng mệnh lệnh, “chỉ biết khai hội nghị, viết nghị quyết, ra chỉ thị chứ không biết điều tra, nghiên cứu, đôn đốc, giúp đỡ, khuyến khích, kiểm tra”, là “nói một đường làm một nẻo”, là “chỉ biết lo cho mình, không quan tâm đến nhân dân, đến đồng chí”…
Một vẻ quan liêu nữa là “chẳng những không lo phụng sự nhân dân, mà còn muốn nhân dân phụng sự mình”.
Như vậy, kể ra thì “quan liêu” vẫn còn đâu đó quanh đây, rất gần, rất quen và… khó loại bỏ.
Dù quan liêu chưa phải là tham nhũng, nhưng đúng như TS Trần Hậu phân tích, đó là môi trường, là mảnh đất dung dưỡng tham nhũng.
Chẳng nói đâu xa, cứ ở cơ quan thấp nhất, gần dân nhất, kể cả khi đã nỗ lực “một cửa” hay “điện tử hoá” thì cũng khó mà tránh khỏi tình trạng “hành là chính” mỗi khi người dân, doanh nghiệp đi làm thủ tục hành chính. Gọi là tuân thủ theo quy trình mà lắm lúc ở tâm thế quỵ luỵ của người đi “xin” để chờ “ban”, “phát”. Tham nhũng ở cấp này gọi là “tham nhũng vặt”
Ông Hậu cho rằng, cần chú trọng ngăn chặn tình trạng tham nhũng vặt vì nói là “vặt” nhưng ảnh hưởng, hậu quả của những chuyện “vặt” này không hề vặt, để tích tụ lâu ngày sẽ thành vấn đề lớn với cả xã hội, trong khi chưa có công cụ hữu hiệu hơn về pháp luật để đối phó với tệ “sâu mọt” này.
Như vậy, nói gần nói xa thì dù tham nhũng vặt hay tham nhũng lớn cũng nằm ở vấn đề tuân thủ pháp luật, thái độ trước pháp luật của cán bộ, đảng viên.
Về luật thì thực tế chúng ta không thiếu luật. Nhưng lâu nay lại xảy ra tình trạng “nhờn luật”, “khinh luật” là bởi chế tài pháp luật chưa đủ mạnh hay có kẽ hở trong luật, có bao che, nể nang trong thực thi pháp luật? Vì không bám vào luật nên quan liêu và do có quan liêu nên coi thường luật.
Thế mới nói, dẫu đã có nhiều đại án được đưa ra xử lý, nhiều cán bộ (kể cả cấp cao) bị xử lý nhưng tham nhũng vẫn còn.
Mặt khác, TS. Phan Trung Lý – nguyên Chủ nhiệm UB Pháp luật của Quốc hội góp ý rằng, để cuộc chiến chống tham nhũng tiếp tục phát triển ở bước cao hơn, cần đưa vào văn kiện Đại hội Đảng chủ trương mở rộng, tăng cường vai trò của cơ quan điều tra trong việc thu hồi tài sản tham nhũng.
Ông phân tích, tại Singapore, người bị điều tra tham nhũng, dù chưa thành án nhưng cơ quan điều tra có quyền yêu cầu giải trình về tài sản, giải trình không được thì lập tức bị kê biên tài sản đó, chờ thành án sẽ xử lý. Còn tại Việt Nam hiện nay, các cơ quan trong quá trình điều tra “chưa thể làm gì”, chờ thu thập đầy đủ chứng cứ, sau một vài tháng quay lại thì tài sản trong tay các đối tượng hầu hết đã bị tẩu tán.
Cho nên, dù về mặt đạo đức, chúng ta vẫn kêu gọi lòng tự trọng, sự liêm khiết và tinh thần trách nhiệm nhưng việc cần làm ngay phải là “trám” lỗ hổng ở những quy định, quy trình, tăng sức mạnh của pháp luật trong đời sống, ý thức tuân thủ pháp luật trong cán bộ, đảng viên dù là ở cấp bậc nào. Đừng để tái diễn “luật cho dân, lệ cho quan” - mà quan ở đây là cán bộ, đảng viên có chức vụ.
Nếu ai cũng sống và làm việc theo pháp luật, thực sự bình đẳng trước pháp luật, thì đâu còn lo tệ quan liêu, không chống được tận gốc tham nhũng?
Đội quản lý thị trường (QLTT) số 5, Chi cục QLTT tỉnh Lào Cai đã tăng cường công tác nắm bắt tình hình thị trường, tiến hành giám sát, kiểm tra theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền quy định đối với các tổ chức, cá nhân có hàng hoá tham gia tại Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt - Trung lần thứ 25.
Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Theo Cục Hóa chất (Bộ Công thương), nhiều quy định pháp lý và giải pháp kỹ thuật mới đã được xây dựng, thực hiện để nâng cao hiệu lực quản lý hóa chất nguy hiểm.
Chiều 6/12, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và ông Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội thăm và làm việc với Đảng ủy Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội.
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính ký Quyết định số 2640/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 84-KL/TW ngày 21/6/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “tiếp tục xây dựng v
Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
An Giang đã hưởng ứng mạnh mẽ Phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025” với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao độ.
Một người đàn ông vừa trình báo Công an phường Khương Đình, TP. Hà Nội về việc bị lừa mất số tiền gần 600 triệu đồng khi tiến hành đăng ký xuất khẩu lao động trên mạng.
Ủy ban Quốc gia Phòng, chống ma túy Campuchia và Viện Nghiên cứu & Ứng dụng Phòng chống Ma túy PSD vừa ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2026–2028, tập trung vào nâng cao nhận thức cộng đồng, đào tạo, truyền thông phòng ngừa và chuyển giao phương pháp điều trị tái nghiện dựa trên liệu pháp tâm lý.
Theo cơ quan công, Trịnh Bá Thảo vừa chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương vào tháng 10/2025, lại “ngựa quen đường cũ” gây ra hoàng loạt vụ trộm cắp.
Công an tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp với Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an bàn giao một đối tượng truy nã đỏ của Interpol cho cơ quan chức năng Hàn Quốc.
Hành vi vi phạm pháp luật của Khoan bị phát hiện khi cơ quan chức năng kiểm tra, đối chiếu dữ liệu liên quan đến tài khoản Quỹ Cứu trợ của xã Phan Sơn.
Công an tỉnh Thanh Hóa vừa triệt xóa đường dây tội phạm hoạt động trên không gian mạng với quy mô đặc biệt lớn, xuyên quốc gia, do Mai Văn Tới (SN 2001, trú tại xã Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá) cầm đầu.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
