Thời gian qua, khi tiến hành tháo dỡ thủy đài trên đường Nguyễn Văn Đậu, lực lượng tháo dỡ phát hiện kết cấu bê tông cốt thép khá đặc biệt. Điều này được PGS.TS Nguyễn Văn Hiệp - Nguyên Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết: Đây là kết cấu bê tông cốt thép ứng lực trước, còn gọi là kết cấu bê tông cốt thép ứng suất trước hay bê tông tiền áp hoặc bê tông dự ứng lực.
 |
| Một bó thép trong kết cấu thủy đài đang được thào dỡ ở TP Hồ Chí Minh |
Lý giải việc tại sao lại có kết cấu thép như vậy, theo PGS.TS Nguyễn Văn Hiệp, với những bồn tròn chứa nước để chịu được áp lực nước chứa từ phía trong ra, khi thi công phải ép bê tông lại. Muốn ép bê tông lại, người ta sử dụng các sợi thép cường độ cao để căng trong những ống kim loại.
Với cách làm đó, PGS.TS Nguyễn Văn Hiệp cho biết: Do thủy đài là công trình chịu áp suất nước rất mạnh nên thông thường sau khi bó các sợi thép cường độ cao, người ta sẽ bơm vữa xi măng vào để thép không rỉ theo thời gian và tăng khả năng chịu lực.
Tại thủy đài trên đường Nguyễn Văn Đậu, công nhân tháo dỡ phát hiện mỗi thanh thép bên trong gồm nhiều thanh thép 6 nhỏ xếp lại, đổ bê tông bên trong và được bọc lại bởi một lớp thép khác bên ngoài, tạo thành một khối thép hình trụ liên kết với nhau.
Sau khi phát hiện kết cấu lạ tại thủy đài này, nhiều ý kiến cho rằng cần giữ lại để nghiên cứu. Tuy nhiên “giới trong ngành” cũng có ý kiến, theo kỹ sư Nguyễn Văn Đực hiện có một số chuyên gia muốn lưu lại một số thủy đài đó chứ không phải là tất cả, để nhường chỗ làm những công trình phục vụ cộng đồng như nhà hàng khách sạn hay khu vui chơi giải trí…
 |
| Thủy đài đang được tháo dỡ trên đường Nguyễn Văn Đậu, phường 5, quận Bình Thạnh, TP Hồ Chính Minh. |
“Để giữ lại thủy đài, tiến sĩ Nguyễn Minh Hòa có mời một số kỹ sư, kiến trúc sư tham gia vào để nghiên cứu. Nếu giữ lại thì phải có buổi họp do Sở Giao thông Vận tải TP Hồ Chí Minh chủ trì để mọi người cùng đóng góp ý kiến, làm cái gì và không làm cái gì nhằm sửa lại chứ không phải là lúc nào cũng giữ lại là đúng.
Nếu muốn giữ lại thì ngành Quy hoạch Kiến trúc phải xác định giữ lại để làm cái gì, sau đó bên kết cấu mới nghiên cứu giữ lại cái gì, phương án này sẽ khả thi hơn tất cả.
Cần có buổi hội thảo về phục chế sử dụng lại như thế nào cho hiệu quả và mang ý nghĩa, từ đó giới kỹ sư sẽ phải làm gì để giữ lại. Việc này không khó lắm, ngày trước người ta tính chứa nước thì trọng lượng rất lớn còn bây giờ đưa vào sử dụng dân dụng thì trọng lượng sẽ nhẹ hơn nên giữ lại không có gì là khó khăn. Bởi vậy rất cần có một cuộc thảo luận để lắng nghe tất cả các ý kiến của các nhà xã hội học, nhà quy hoạch kiến trúc, nhà chuyên môn. Theo tôi chỉ cần giữ lại 2 - 3 cái thủy đài thôi”, ông Đực cho biết thêm.
Cùng quan điểm đó, ông Nguyễn Thanh Hải – Viện trưởng Viện quy hoạch xây dựng Miền Nam cho biết: Khi đánh giá về các thủy đài phải nhìn tổng thể dưới nhiều góc độ khác nhau. Nếu xét về giá trị sử dụng không còn dùng được thì phải bỏ là đương nhiên, góc độ khác thì giữ lại như một kỷ niệm. Các thủy đài ở TP Hồ Chí Minh tồn tại như một giai đoạn kiến trúc, mặc dù là kiến trúc kỹ thuật. Bởi vì, giai đoạn trước nó mang ý nghĩa rất quan trọng nhưng đến nay nó đã chấm dứt vai trò lịch sử không còn vai trò sử dụng. Tuy nhiên, nếu muốn giữ lại thủy đài thì cần thẩm định độ an toàn và chọn giữ cái nào, cần căn nhắc kỹ. Kỹ thuật xây dựng các thủy đài mang tính chất đặc thù, chân bé mà loe to.
 |
| Thủy đài được giữ lại |
TP Hồ Chí Minh hiện tồn tại 8 thủy đài, nhưng chỉ có thủy đài hình nấm ở cạnh công trường Quốc tế (quận 3) được giữ lại làm di tích lịch sử, còn 7 thủy đài khác được UBND TP Hồ Chí Minh thống nhất tháo dỡ tại đường 3 - 2 (phường 10, quận 10), đường Lê Đại Hành (quận 7, quận 11), đường Nguyễn Văn Đậu (phường 5, quận Bình Thạnh), đường Hồ Văn Huê (phường 9, quận Phú Nhuận), đường Hoàng Diệu (phường 13, quận 4), đường Trần Hưng Đạo (phường 6, quận Gò Vấp), đường Nguyễn Thái Sơn (phường 4, quận Gò Vấp).
