Tình trạng Hà Nội bị ngập trong nước mỗi khi mưa to và kéo dài đã diễn ra hàng chục năm nay, nhưng chưa có giải pháp tối ưu nào để khắc phục tình trạng này.
“Thành phố trong hồ nước” mỗi khi mưa
Mỗi trận mưa lớn, hình ảnh người dân bì bõm dắt xe giữa dòng nước ngập đến nửa bánh, ô tô chết máy giữa đường, giao thông hỗn loạn... lại xuất hiện khắp mạng xã hội.
Không ít người đặt câu hỏi: tại sao một Thủ đô hơn nghìn năm tuổi, từng là “thành phố của hồ ao”, giờ lại dễ dàng bị nước nhấn chìm đến vậy?
Tốc độ đô thị hóa của Hà Nội trong hai thập kỷ qua là rất lớn. Tuy nhiên, quy hoạch tổng thể về thoát nước, tiêu úng lại không được cập nhật tương xứng.
Nhiều khu đô thị mới được xây dựng trên những vùng đất vốn là ao hồ, ruộng trũng, trong khi hệ thống thoát nước của khu vực này vẫn dựa trên hạ tầng cũ.
Kết quả là, mỗi khi mưa lớn, nước không còn chỗ thoát tự nhiên mà dồn ứ lại. Những khu vực như Khuất Duy Tiến, Trần Duy Hưng, Mỹ Đình, Cầu Giấy thường xuyên bị ngập sâu là ví dụ điển hình của quy hoạch thiếu tầm nhìn.
 |
| Hà Nội cứ mưa to là ngập. |
Mất dần “lá phổi xanh” và không gian trữ nước
Theo thống kê, trong 30 năm qua, diện tích mặt nước tại Hà Nội đã giảm hơn 40%. Việc san lấp ao hồ để lấy đất xây dựng, mở rộng đường, hay xây khu đô thị khiến chức năng điều tiết nước bị xóa bỏ. Các tuyến kênh như Kim Ngưu, Tô Lịch, Sét – Lừ vừa bị ô nhiễm, vừa không còn khả năng tiêu thoát nước hiệu quả.
Không gian xanh, thảm thực vật cũng bị thu hẹp, khiến khả năng thấm nước tự nhiên của đất giảm mạnh. Đây là nguyên nhân khiến lượng nước mưa không thể ngấm xuống đất, mà chảy tràn bề mặt, gây ngập úng nhanh chóng.
Không chỉ vấn đề quy hoạch, mà cả công tác quản lý sau quy hoạch cũng bộc lộ nhiều yếu kém. Hệ thống cống ngầm thường xuyên bị bồi lấp nhưng chưa được kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ. Một số dự án thoát nước triển khai dang dở hoặc chậm tiến độ nhiều năm. Sự thiếu phối hợp giữa các sở ngành cũng khiến việc xử lý ngập úng còn rời rạc, không hiệu quả.
Giới chuyên gia cho rằng Hà Nội cần lập quy hoạch thoát nước mới, tầm nhìn 2050, đồng bộ với quy hoạch đô thị. Bên cạnh đó, việc khôi phục các hồ điều hòa, mở rộng không gian xanh, ứng dụng công nghệ thoát nước thông minh (smart drainage) là hướng đi cần thiết để Thủ đô thích ứng với biến đổi khí hậu và mưa cực đoan ngày càng tăng.
