Dự thảo Thông tư chương trình nâng cao các môn học cho trường THPT chuyên

Dự thảo Thông tư chương trình nâng cao các môn chuyên cho trường THPT chuyên. (Ảnh minh họa)

Việc xây dựng và ban hành Dự thảo này là bước đi cụ thể nhằm hiện thực hóa định hướng phát triển giáo dục mũi nhọn theo tinh thần Nghị quyết 29-NQ/TW, Luật Giáo dục 2019 và Chương trình giáo dục phổ thông 2018, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát hiện, bồi dưỡng học sinh có năng khiếu, đam mê và năng lực vượt trội ở các lĩnh vực chuyên sâu.

Theo Bộ GDĐT, giáo dục chuyên là một bộ phận quan trọng trong hệ thống giáo dục phổ thông, với sứ mệnh phát triển năng khiếu học sinh trên nền tảng bảo đảm giáo dục toàn diện, tạo nguồn nhân tài cho đất nước trong bối cảnh đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có văn bản quy phạm pháp luật riêng quy định cụ thể nội dung chương trình nâng cao các môn chuyên, dẫn đến sự thiếu thống nhất trong tổ chức giảng dạy tại các địa phương và cơ sở giáo dục. Việc ban hành một chương trình có định hướng rõ ràng, toàn diện sẽ tạo nền tảng để chuẩn hóa, nâng cao chất lượng và đảm bảo công bằng trong giáo dục chuyên trên phạm vi cả nước.

Dự thảo Thông tư quy định nội dung chương trình nâng cao cho 15 môn học được giảng dạy tại trường THPT chuyên, bao gồm cả các môn khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và các ngoại ngữ. Chương trình được xây dựng trên nguyên tắc nâng cao từ chương trình môn học quy định tại Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT, chú trọng tính kế thừa, hiện đại và hội nhập quốc tế, nhưng không mở rộng ngoài đơn vị nội dung kiến thức cốt lõi của môn học.

Đặc biệt, các chuyên đề trong chương trình đều tiếp cận với những nội dung mà quốc gia và quốc tế cùng quan tâm, hướng tới mục tiêu đào tạo nhân tài, lựa chọn học sinh tham gia các cuộc thi học sinh giỏi quốc gia và quốc tế.

Về thời lượng, Dự thảo quy định rõ: các môn Ngữ văn và Toán được bố trí 70 tiết/năm học; các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Tin học, Lịch sử và Địa lý có 52 tiết/năm học; các môn ngoại ngữ gồm Tiếng Anh, Tiếng Đức, Tiếng Nga, Tiếng Pháp, Tiếng Trung Quốc, Tiếng Hàn và Tiếng Nhật được phân bổ 70 tiết/năm học. Nội dung giáo dục nâng cao gồm cả phần bắt buộc và phần lựa chọn bắt buộc, trong đó phần lựa chọn bắt buộc chiếm khoảng 20% thời lượng.

Dự thảo cũng nhấn mạnh việc tăng cường nội dung thực hành, thí nghiệm ở các môn khoa học tự nhiên trong từng chủ đề cụ thể. Ngoài ra, việc khai thác công nghệ thông tin và định hướng học sinh sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong học tập và nghiên cứu cũng được chú trọng, nhằm giúp học sinh tiếp cận các công cụ học thuật hiện đại, bắt nhịp với xu thế giáo dục toàn cầu.

Cấu trúc chương trình rõ ràng, hợp lý, giúp giáo viên dễ dàng xây dựng kế hoạch giảng dạy. Nội dung kiến thức có sự liên kết chặt chẽ giữa chương trình giáo dục phổ thông cốt lõi, chuyên đề học tập và chuyên đề giáo dục nâng cao, tạo sự liền mạch và hấp dẫn cho cả người dạy và người học.

Bên cạnh đó, chương trình mới cũng tạo động lực để giáo viên chuyên phải không ngừng bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao trình độ sư phạm, nghiên cứu khoa học và có năng lực tổ chức các hoạt động học tập tích cực, hướng dẫn học sinh nghiên cứu, thi học sinh giỏi, tham gia các kỳ thi quốc tế.

Đối với học sinh có năng khiếu, chương trình tạo môi trường học thuật thực sự nâng cao, phát triển tư duy phản biện, khả năng nghiên cứu và trình bày học thuật, cũng như tự định hướng nghề nghiệp một cách rõ ràng. Nhờ những chuyên đề chuyên sâu gắn với ngành nghề cụ thể, học sinh có thể nhận diện sớm những lĩnh vực phù hợp với năng lực và sở thích, từ đó xây dựng lộ trình học tập và nghề nghiệp hiệu quả hơn.

Trên phạm vi rộng hơn, chương trình giáo dục nâng cao các môn chuyên được kỳ vọng sẽ góp phần đào tạo sớm nguồn nhân lực tiềm năng cho các lĩnh vực then chốt của đất nước như khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế, tài chính, nghiên cứu xã hội và giáo dục tinh hoa.

Đây là bước chuẩn hóa cần thiết để tăng tính cạnh tranh của nguồn nhân lực Việt Nam trong bối cảnh hội nhập, thúc đẩy vai trò tiên phong của giáo dục mũi nhọn trong sự nghiệp phát triển quốc gia.

Dự thảo Thông tư đang được Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố để lấy ý kiến rộng rãi trước khi hoàn thiện và ban hành chính thức, dự kiến sẽ là căn cứ quan trọng giúp nâng tầm chất lượng đào tạo học sinh giỏi và giáo dục chuyên trong giai đoạn tới.