Dự thảo quy định quy tắc ứng xử của nhà giáo trong cơ sở giáo dục

Dự thảo quy định quy tắc ứng xử của nhà giáo trong cơ sở giáo dục. (Ảnh minh họa: moet.gov.vn)

Dự thảo Thông tư thay thế Quyết định số 16/2008/QĐ-BGDĐT ngày 16/4/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về đạo đức nhà giáo, kế thừa các nội dung quy định tại Quyết định số 16 còn phù hợp.

Đồng thời khắc phục một số tồn tại, bất cập, đảm bảo tính thống nhất với các văn bản pháp luật hiện hành, phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Ngày 16/4/2008, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quy định về đạo đức nhà giáo tại Quyết định số 16. Sau 17 năm triển khai thực hiện, Quyết định này bộc lộ nhiều hạn chế, nhiều quy định không còn phù hợp, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển đội ngũ nhà giáo trong thời kỳ đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Thực tế cho thấy, vẫn còn có những vụ việc giáo viên có hành vi, lời nói thiếu chuẩn mực, vi phạm đạo đức nhà giáo, ảnh hưởng đến tinh thần, thể chất của học sinh, làm giảm sút uy tín, hình ảnh người thầy và gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Do đó, cần có một quy định mới phù hợp hơn, gắn với việc ứng xử của nhà giáo trong các mối quan hệ tại cơ sở giáo dục và cộng đồng.

Ngày 16/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Nhà giáo (Luật số 73/2025/QH15), trong đó quy định về đạo đức nhà giáo gồm các quy tắc ứng xử trong mối quan hệ với người học, đồng nghiệp, gia đình người học và cộng đồng, đồng thời giao Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quy tắc ứng xử tại Điều 10.

Trước đó, Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo khẳng định: Người học là trung tâm, là chủ thể của quá trình giáo dục; nhà trường là nền tảng; nhà giáo là động lực, quyết định chất lượng giáo dục, đào tạo.

Theo đó, dự thảo Thông tư ban hành quy tắc ứng xử của nhà giáo trong cơ sở giáo dục với nhiều điểm mới, quy định cụ thể về tính nêu gương, chuẩn mực đạo đức, ngôn ngữ, hành vi, thái độ, cách ứng xử của nhà giáo đối với người học, đồng nghiệp, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, cha mẹ hoặc người giám hộ của người học và cộng đồng.

Việc ban hành quy tắc ứng xử này góp phần nâng cao chất lượng dạy và học, thực hiện phương châm “thầy ra thầy, trò ra trò” trên các mặt đạo đức, nhân cách, tri thức; kiên quyết chấn chỉnh tiêu cực trong giáo dục, coi trọng danh dự và tôn vinh người thầy trong xã hội.

Thông tư sẽ áp dụng đối với nhà giáo thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Đối với nhà giáo trong trường thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, quy tắc ứng xử được thực hiện theo Thông tư này, đồng thời tuân thủ quy định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an và các văn bản pháp luật khác có liên quan.

Nội dung quy tắc ứng xử được quy định từ Điều 4 đến Điều 9 của dự thảo Thông tư.

Quy tắc ứng xử chung bao gồm việc chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự, nhân phẩm; tận tụy với công việc; giảng dạy, giáo dục đúng mục tiêu, nguyên lý giáo dục; không lợi dụng chức danh, danh hiệu, hình ảnh nhà giáo để tư lợi cá nhân hay vi phạm pháp luật; phòng chống bạo lực học đường; xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, dân chủ, đổi mới, sáng tạo.

Nhà giáo không được thờ ơ, né tránh hoặc che giấu hành vi vi phạm xảy ra trong cơ sở giáo dục; không xúc phạm, áp đặt; không vụ lợi, ép buộc cha mẹ hoặc người học đóng góp trái quy định; phải sử dụng ngôn ngữ đúng mực, trung thực, tôn trọng, thân thiện, hợp tác, chia sẻ; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Quy tắc ứng xử với người học quy định nhà giáo cần sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực, dễ hiểu, khen hoặc phê bình phù hợp; đánh giá đúng thực chất năng lực của người học; tạo động lực, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu; tôn trọng, đối xử công bằng, không phân biệt đối xử; không gian lận hay cố ý làm sai lệch kết quả tuyển sinh, đánh giá.

Đối với đồng nghiệp, nhà giáo phải có thái độ trung thực, thân thiện, tôn trọng; góp ý trên tinh thần xây dựng; chia sẻ, hợp tác, hỗ trợ; không chia rẽ, gây mất đoàn kết.

Dự thảo cũng quy định về quy tắc ứng xử với cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, yêu cầu nhà giáo có ngôn ngữ tôn trọng, chấp hành sự phân công, chỉ đạo, đồng thời tích cực tham mưu, thể hiện rõ chính kiến, thực hiện nghiêm các quy định về phân cấp và thứ bậc hành chính.

Với cộng đồng, nhà giáo cần tuân thủ nội quy nơi công cộng, tích cực tham gia hoạt động xã hội, dùng uy tín cá nhân để lan tỏa giá trị nhân văn, hành vi ứng xử văn hóa, đồng thời không tham gia hoạt động trái pháp luật, không thực hành hay ủng hộ mê tín dị đoan, không gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân.

Dự thảo Thông tư cũng nêu rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở giáo dục trong việc căn cứ quy định để ban hành quy tắc ứng xử chi tiết phù hợp với điều kiện thực tiễn, công khai trên trang thông tin điện tử hoặc bảng tin của nhà trường, phổ biến tới cán bộ quản lý, giáo viên, người học và phụ huynh, đồng thời thường xuyên tuyên truyền, quán triệt thực hiện.

Các UBND tỉnh, thành phố và Sở Giáo dục và Đào tạo có trách nhiệm tuyên dương, khen thưởng kịp thời tập thể, cá nhân thực hiện tốt, đồng thời xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm.