Đó là chia sẻ của PGS TS Đỗ Ngọc Thống- Chủ biên chương trình Ngữ văn mới. Theo ông, 6 tác phẩm bắt buộc sẽ xoay quanh 2 chủ đề này.
Tin nên đọc
Đưa hotgirl Chi Pu vào đề thi Ngữ Văn: Sở Giáo dục tỉnh Phú Thọ nói gì?
Xuất hiện điểm 10 môn Ngữ văn đầu tiên
Chấm thi THPT quốc gia 2017: Đã có bài thi Ngữ văn bị điểm liệt
Phú Thọ: 57 thí sinh vắng mặt trong môn thi Ngữ Văn
Không phân biệt khi dạy hai loại tác phẩm
PGS TS Đỗ Ngọc Thống - Chủ biên chương trình Ngữ văn mới cho rằng, theo ban soạn thảo, đây là sự lựa chọn tối ưu.
Ý nghĩa của từ “bắt buộc” ở đây chỉ để nhấn mạnh rằng đó là những tác phẩm mà bất cứ học sinh Việt Nam nào cũng cần phải học, phải biết sau khi học xong chương trình phổ thông.
Ngoài ra, trong 12 năm học với 4.520 tiết, học sinh sẽ được học thêm rất nhiều tác phẩm văn học khác, phụ thuộc vào tác giả sách giáo khoa và nhà trường, giáo viên chọn học bài nào.
Tất cả các bộ sách giáo khoa (SGK) đều phải đưa các tác phẩm này vào, không có sự lựa chọn thay thế.
Những tác phẩm khác, mặc dù không phải bắt buộc nhưng khi đã được đưa vào các bộ SGK, được thầy cô lựa chọn để giảng dạy thì cũng có những yêu cầu cần đạt được, đòi hỏi mức độ dạy kỹ là như nhau.
Chương trình Ngữ văn mới sẽ không còn khái niệm chính - phụ, không có sự phân biệt nào trong khi dạy hai loại tác phẩm này.
Vì vậy, một số người lo ngại việc học qua loa như đọc thêm đối với loại tác phẩm không bắt buộc là không đúng.
 |
| Ảnh minh họa. Nguồn: Giáo dục & Thời đại |
Về số lượng, tại sao chỉ có 6 tác phẩm bắt buộc mà không phải nhiều hơn hay ít hơn, PGS Đỗ Ngọc Thống cho rằng, ban soạn thảo đã cân nhắc rất kỹ.
Sắp tới, khi dự thảo được đưa ra lấy ý kiến nhân dân, mọi người có thể cho ý kiến nên thêm vào hoặc bớt đi được tác phẩm nào trong số 6 tác phẩm đó không và vì sao?
“Liệu có tìm được một số tác phẩm có vị trí và ý nghĩa tương đương như Bình Ngô đại cáo, như Truyện Kiều, nhưTuyên ngôn Độc lập… để thêm vào cho cân đối hơn không?”- ông Thống đặt câu hỏi.
Còn về yếu tố thể loại cũng như thời đại, nội dung của 6 tác phẩm còn có những ý kiến trái nhiều. Chẳng hạn 5 trong số 6 tác phẩm bắt buộc trong chương trình mới thuộc về văn học trung đại và xoay quanh chủ đề chống giặc ngoại xâm, tập trung vào 2 thể loại là thơ và văn chính luận, liệu có quá nặng nề đối với người học?
Ông Thống cho rằng nhìn chung, nội dung của văn học Việt Nam từ xưa tới năm 1986 chủ yếu là 2 mạch cảm hứng lớn: Yêu nước và nhân đạo.
Đó là thực tế lịch sử và cũng là thực tế thành tựu văn học nước nhà. Lo lắng tác phẩm “quá tải” với học sinh là không đúng bởi nặng hay nhẹ phụ thuộc phần lớn yêu cầu cần đạt và cách dạy của giáo viên chứ không phải thể loại, nội dung tác phẩm.
Lo ngại quá sức với học sinh
Trước những thông tin về dự thảo "6 tác phẩm bắt buộc" của chương trình ngữ văn THPT, rất nhiều ý kiến trái chiều được đưa ra, trong đó có phản hồi từ TS Văn học Trịnh Thu Tuyết - Nguyên giáo viên Văn trường THPT Chu Văn An, Hà Nội.
TS Trịnh Thu Tuyết cho rằng, chương trình môn Ngữ văn mới sẽ đưa ra 6 tác phẩm bắt buộc. Cụ thể là: Bài thơ Thần, Hịch tướng sĩ, Bình Ngô đại cáo, Truyện Kiều, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc và Tuyên ngôn độc lập sẽ khó để học sinh tiếp cận được với vẻ đẹp bình dị, với con người cá nhân trong xã hội đương đại.
Cựu giáo viên môn ngữ văn cho hay: "Nói hẹp thì “ văn là người”, nói rộng hơn thì chương trình Ngữ văn một quốc gia thường phản ánh khá chính xác gương mặt tinh thần, chiều sâu và đẳng cấp văn hoá của quốc gia đó.Quan sát 6 tác phẩm bắt buộc trong Dự thảo chương trình Ngữ văn mới, có thể thấy nội dung tư tưởng, cảm hứng chủ đạo, đặc trưng thể loại hình như chưa thật cân đối !?
Đọc chương trình, thấy tự hào về truyền thống ngàn năm bất khuất, mà vẫn không khỏi băn khoăn: cả 5 tác phẩm đều mang cảm hứng sử thi, hướng về vận mệnh cộng đồng, ca ngợi những phẩm chất cộng đồng, phản ánh những nỗi đau và vẻ đẹp cộng đồng....
Vậy học sinh tìm đâu cái đời thường bình dị, nhọc nhằn, đa đoan đa diện của cuộc sống nhân sinh thế sự, tìm đâu con người cá nhân với cả vẻ đẹp, góc tối khuất và những nỗi đau?
Không chỉ nội dung cảm hứng, thể loại cũng là vấn đề cần suy nghĩ khi 6 tác phẩm tập trung vào hai thể: thơ và văn chính luận.
Yếu tố thời đại cũng đặt ra khi ngoại trừ Tuyên ngôn độc lập năm 1945, còn tất cả đều thuộc văn học trung đại.Đành rằng còn rất nhiều tác phẩm sẽ được đưa vào chương trình tự chọn. Tuy nhiên, nên chăng cần phác họa gương mặt tinh thần của dân tộc đầy đặn hơn ngay trong những nét khái lược nhất của các tác phẩm bắt buộc?"
Cũng theo bà Tuyết, một vấn đề nữa cần suy nghĩ, đó là mối tương quan giữa chương trình ngữ văn mới và mục tiêu hình thành các phẩm chất, năng lực theo tinh thần Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể.
Theo đó, các phẩm chất như yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm, các năng lực ngôn ngữ, năng lực thẩm mĩ... sẽ hình thành như thế nào nếu chương trình đưa ra 6 tác phẩm bắt buộc chưa thể hiện tính đa diện, toàn vẹn về cả đặc trưng thể loại và nội dung cảm hứng.
Cụ thể, với tỷ lệ 5 trên 6 tác phẩm bắt buộc thể hiện cảm hứng yêu nước và khuynh hướng sử thi sâu đậm, học sinh sẽ chủ yếu được bồi dưỡng lòng yêu nước hơn là những phẩm chất còn lại.
Sự khó khăn trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục sẽ càng đặt ra rõ hơn nếu giả thiết một vài nhóm tác giả viết sách giáo khoa lựa chọn những tác phẩm khác nhau để đưa vào chương trình cũng thiên về một hướng cảm hứng hoặc thể loại, hoặc giai đoạn văn học nào đó.
Nguồn: Đại đoàn kết, Dân trí
