Dù là chủ trương mang lại nhiều lợi ích, nhưng quá trình chứng minh năng lực của chủ đầu tư lại là một chuỗi gian nan chỉ người trong cuộc mới hiểu.
Bài 1: Gian nan đi tìm lời giải cho việc hiện thực hóa chủ trương của Chính phủ
“Dự án xã hội hoá nạo vét, nâng cấp tuyến luồng sông Đồng Tranh và tuyến luồng Tắt Ông Cu- Tắt Bài đến sông Gò Gia theo hình thức kết hợp tận thu sản phẩm bù chi phí, không sử dụng ngân sách nhà nước” là chủ trương mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển kinh tế và bảo tồn bền vững sinh thái trong khu vực. Thế nhưng quá trình chứng minh năng lực và quyết tâm của chủ đầu tư lại là một chuỗi những gian nan mà chỉ những người trong cuộc mới hiểu hết.
Thủ tướng chỉ đạo tập trung, ưu tiên xây dựng luồng liên kết cảng TP Hồ Chí Minh
Hiện nay, yêu cầu về nạo vét các tuyến luồng hàng hải hàng năm nhằm bảo đảm an toàn giao thông hàng hải và tiêu thoát lũ là rất lớn, trong khi đó ngân sách nhà nước còn hạn chế. Vì vậy, việc xã hội hóa, tiến hành thực hiện nạo vét, duy tu luồng kết hợp tận thu sản phẩm trên các tuyến luồng đường thủy là phù hợp với chủ trương, chính sách và pháp luật của nhà nước.
Nhận thấy việc triển khai các dự án nạo vét luồng hàng hải, tận thu sản phẩm theo chủ trương của cơ quan quản lý nhà nước đã hạn chế được hiện tượng khai thác cát trái phép, góp phần hoàn thiện kết cấu hạ tầng hàng hải, nên ngày 24/6/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1037/QĐ-TTg về Phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển hệ thống càng biển Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.
 |
| Thủ tướng chỉ đạo tập trung ưu tiên đầu tư, xây dựng luồng liên kết cảng TP Hồ Chí Minh |
Quyết định đã nêu rõ “các luồng chính cần tập trung đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp” như: Luồng Vũng Tàu – Cái Mép – Thị Vải đến Gò Dầu; luồng vào cảng biển TP Hồ Chí Minh theo sông Soài Rạp; luồng kết nối tuyến vận tải hàng hóa từ TP Hồ Chí Minh đến Cái Mép – Thị Vải qua sông Đồng Tranh…
Đặc biệt, Quyết định của Thủ tướng cũng đã chỉ ra các dự án ưu tiên đầu tư: “Đối với luồng vào cảng: Đoạn luồng Lạch Huyện, kênh Hà Nam, sông Bạch Đằng thuộc luồng vào cảng Hải Phòng; luồng vào khu bến Cái Lân cảng Quảng Ninh; luồng Soài Rạp cho tàu trọng tải đến 30.000 tấn; luồng Cái Mép – Thị Vải, khắc phục các đoạn cạn, hẹp, cong gấp cục bộ; luồng vào các cảng trên sông Hậu qua kênh Quan Chánh Bố; luồng liên kết cảng TP Hồ Chí Minh với khu cảng Cái Mép – Thị Vải qua sông Đồng Tranh”.
 |
| Lưu lượng tàu bè đổ về các luồng liên kết cảng TP Hồ Chí Minh là rất lớn |
Nhiệm vụ chiến lược của ngành hàng hải từ công tác nạo vét duy tu luồng
Để tạo thuận lợi cho giao thông, đồng thời góp phần đảm bảo an toàn hàng hải, ngày 31/3/2013, Bộ Giao Thông Vận Tải (GTVT) đã ban hành Quyết định số 948/QĐ-BGTVT về Công bố danh mục các dự án khuyến khích thực hiện nạo vét kết hợp tận thu sản phẩm.
Trong quyết định nêu rõ: “Công bố danh mục các dự án khuyến khích thực hiện nạo vét kết hợp tận thu sản phẩm, không sử dụng ngân sách nhà nước, bao gồm các tuyến luồng hàng hải, khu neo đậu, khu chuyển tải, khu tránh bão và khu nước, vùng nước khác trong vùng nước cảng biển”.
Ngày 1/10/2013, Bộ GTVT ban hành Quyết định số 2990/QĐ-BGTVT về việc chuyển tuyến luồng sông Đồng Tranh và tuyến đường thuỷ từ ngã ba Tắt Ông Cu- Tắt Bài đến sông Gò Gia thành tuyến luồng hàng hải và giao cho Cục Hàng hải Việt Nam tổ chức quản lý, sử dụng.
Theo nội dung tại quyết định trên thì: “Cục Hàng Hải Việt Nam có trách nhiệm: Khẩn trương tiến hành lập dự án nạo vét, duy tu, nâng cấp tuyến luồng sông Đồng Tranh và tuyến từ ngã ba Tắt Ông Cu- Tắt Bài đến sông Gò Gia đáp ứng cho phương tiện thuỷ nội địa và tàu biển hàng hải an toàn. Khuyến khích nhà đầu tư tham gia xã hội hoá thực hiện dự án, hạn chế tối đa sử dụng ngân sách nhà nước, ưu tiên hỗ trợ các nhà đầu tư đã đăng ký tham gia thực hiện dự án nạo vét, duy tu, nâng cấp tuyến luồng sông Đồng Tranh theo quy định”.
Bên cạnh đó, thực tế khảo sát cũng cho thấy khu vực Sông Đồng Tranh, sông Xoài Rạp và và Lòng tàu là 3 điểm tiêu thoát nước lớn nhất của thành phố và là tuyến giao thông thủy trọng điểm. Thế nhưng tại những khu vực trên có nhiều điểm cạn kéo dài hàng km. Tại các điểm cạn này, độ sâu có khi chỉ khoảng từ 2 đến 4 m. Do đó không đảm bảo việc qua lại của tàu thuyền trên toàn tuyến, đồng thời làm cản trở quá trình tiêu thoát lũ.
 |
| Phát triển Luồng hàng hải Đồng Tranh – Gò Gia là nhiệm vụ chiến lược và cấp bách của hàng hải toàn vùng |
Đứng trước hàng loạt các mục tiêu, định hướng mà Thủ tướng Chính phủ cũng như Bộ GTVT đã chỉ ra, Cục Hàng hải Việt Nam đã tiến hành thẩm định các hồ sơ đề xuất thực hiện “dự án xã hội hóa nạo vét tuyến luồng sông Đồng Tranh, tuyến từ ngã ba Tắt Ông Cu- Tắt Bài đến ngã ba sông Gò Gia và tuyến Tắt Cua theo hình thức kết hợp tận thu sản phẩm bù chi phí, không sử dụng ngân sách nhà nước”.
Nỗi gian truân của chủ đầu tư khi chứng minh năng lực và quyết tâm thực hiện dự án
Ngày 8/10/2014, Công ty Cổ phần đầu tư Hải Hưng Thịnh đã ra văn bản số 19/HHT IVN JST để “Đăng ký thực hiện dự án xã hội hoá nạo vét, duy tu, nâng cấp tuyến luồng sông Đồng Tranh và tuyến luồng Tắt Ông Cu - Tắt Bài đến sông Gò Gia theo hình thức kết hợp tận thu sản phẩm bù chi phí, không sử dụng ngân sách Nhà nước”, kèm theo hồ sơ đề xuất do Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng công trình Hàng Hải, báo cáo thẩm tra của Công ty Cổ phần Đầu tư và Tư vấn thiết kế số Một lập tháng 10/2014.
Ngày 7/11/2014 Cục Hàng Hải Việt Nam đã ban hành văn bản số 4723/CHHVN- KHĐT gửi Bộ GTVT về việc Báo cáo thẩm định Hồ sơ đề xuất thực hiện xã hội hoá nạo vét tuyến luồng sông Đồng Tranh, tuyến Tắt Ông Cu - Tắt Bài và tuyến Tắt Cua. Qua đó, Cục Hàng Hải Việt Nam nhận thấy Công ty Hải Hưng Thịnh có năng lực, kinh nghiệm để thực hiện dự án, đồng thời đã cung cấp bảo lãnh tài chính, cam kết tín dụng để thực hiện dự án nên đề nghị Bộ GTVT xem xét, chấp thuận đề xuất của Công ty Hải Hưng Thịnh.
Sau khi trải qua hàng loạt các thủ tục kiểm tra, giám sát, đánh giá, báo cáo... Tới tháng 7/2016, UBND TP Hồ Chí Minh đã có văn bản khẳng định: Dự án xã hội hóa, nạo vét, nâng cấp tuyến luồng sông Đồng Tranh và tuyến luồng Tắc Ông Cu – Tắc Bài đến sông Gò Gia theo hình thức kết hợp tận thu sản phẩm bù chi phí, không sử dụng ngân sách nhà nước của Công ty Cổ phần Đầu tư Hải Hưng Thịnh đã được Bộ GTVT chấp thuận chủ trương; Bộ Tài nguyên môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường; Cục Hàng hải Việt Nam phê duyệt và ký kết hợp đồng thực hiện dự án. UBND Thành phố chấp thuận cho phép đăng ký sản phẩm tận thu của dự án nêu trên thuộc địa bàn Thành phố.
Ngày 12/12/2016 Cục HHVN đã ban hành Quyết định số 1922/QĐ-CHHVN về việc Công bố Luồng hàng hải Đồng Tranh – Gò Gia. Theo đó cục HHVN đã quyết định đưa vào khai thác sử dụng Luồng hàng hải Đồng Tranh – Gò Gia với tổng chiều dài tuyến luồng là 40,9km. Cục Hảng hải TP Hồ Chí Minh có trách nhiệm: Quản lý nhà nước chuyên ngành về hàng hải tại khu vực luồng hàng hải Đồng Tranh – Gò Gia và được thu các khoản phí theo quy định của pháp luật; căn cứ hồ sơ thiết kế, các quy định, hướng dẫn về an toàn hàng hải được cấp có thẩm quyền phê duyệt, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để thông báo quy định cụ thể điều kiện khai thác luồng; căn cứ điều kiện thực tế, giới hạn độ sâu luồng tàu… cùng các quy định pháp luật để cấp phép cho tàu thuyền có trọng tải và mớn nước phù hợp hành hải trên Luồng hàng hải Đồng Tranh – Gò Gia với yêu cầu đảm bảo an toàn hàng hải, an ninh hàng hải, phòng chống cháy nổ và phòng ngừa ô nhiễm môi trường.
 |
|
 |
| Cục HHVN quyết định đưa vào khai thác sử dụng Luồng hàng hải Đồng Tranh – Gò Gia |
Trước đó, vào ngày 07/04/2016, Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Sở Giao thông Vận tải Đồng Nai, UBND huyện Nhơn Trạch, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Nhơn Trạch, UBND xã Phước An huyện Nhơn Trạch và Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh, Cảng vụ Hàng Hải TP Hồ Chí Minh đã khảo sát thực tế khu vực dự án và họp tại UBND xã Phước An để thống nhất việc xin đăng ký tận thu sản phẩm trong quá trình thực hiện dự án nạo vét.
Tới ngày 1/8/2016, UBND tỉnh Đồng Nai đã có văn bản số 6630/UBND-CNN, theo đó sau khi xem xét ý kiến của Sở Tài nguyên Môi trường UBND tỉnh Đồng Nai đã thống nhất khối lượng đăng ký tận thu cát nhiễm mặn trong quá trình thi công nạo vét, tuy tu, nâng cấp tuyến luồng hàng hải Sông Đồng Tranh và tuyến luồng Tắt Ông Cu – Tắt Bài đến sông Gò Gia.
Để đảm bảo việc thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật mà chủ đầu tư cam kết trong quá trình triển khai dự án, từ ngày 26/03/2014 đến ngày 30/10/2014, Cảng Vụ Hàng Hải TP Hồ Chí Minh đã tiến hành tổng số 07 đợt kiểm tra, giám sát công tác khảo sát, trong đó có một đợt kiểm tra vào ban đêm kết hợp với kiểm tra toàn tuyến. Qua kiểm tra, Cảng vụ Hàng Hải TP Hồ Chí Minh đều ghi nhận Công ty Cổ phần đầu tư Hải Hưng Thịnh hoạt động theo đúng biện pháp thi công và phương án bảo đảm an toàn hàng hải.
Từ thời điểm tháng 3/2015 đến 25/08/2015, để tránh tình trạng “cát tặc”, Cảng Vụ Hàng Hải TP Hồ Chí Minh đã tiến hành tổng số 9 đợt kiểm tra, trong đó có 1 đợt phối hợp cùng Phòng Cảnh sát đường thuỷ- Công an TP HCM kiểm tra khu vực sông Đồng Tranh- Tắt Ông Cu, Tắt Bài, Tắt Cua- Sông Gò Gia thì đều không phát hiện phương tiện thực hiện công tác khai thác cát ở địa điểm trên.
Như vậy, Qua hàng loạt các đợt xét duyệt, thanh tra, kiểm tra, thì chủ đầu tư là Công ty Hải Hưng Thịnh đã chứng minh được năng lực cũng như sự quyết tâm trong việc thực hiện dự án mang nhiều ý nghĩa to lớn cho việc phát triển hàng hải và tiêu thoát nước của toàn vùng.
Thế nhưng liệu những cố gắng của chủ đầu tư có được thừa nhận khi lĩnh vực nạo vét luồng lạch vốn dĩ luôn ẩn chứa hàng loạt góc khuất và lớp lớp các “ma trận” về thủ tục, hồ sơ. Phapluatplus.vn sẽ tiếp tục phân tích sâu về vấn đề này qua những loạt bài sắp tới.
19 °C
21 °C
