"Thành công của người thầy không chỉ truyền đạt cho học sinh khối kiến thức mà là dạy cho các em trở thành người hữu ích. Là một giáo viên với hơn 30 năm đứng trên bục giảng, tôi rất tâm đắc với vấn đề: “Đổi mới giáo dục phải bắt nguồn từ mỗi thầy cô giáo”.
Đó là chia sẻ trong thư gửi tới Phapluatplus.vn của cô Lê Thị Thanh Hà - Nguyên là giáo viên Vật lý trường THPT Kon Tum (tỉnh Kon Tum) trước việc cấp thiết về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục theo Nghị quyết 29 của Thủ tướng Chính phủ.
Phapluatplus.vn xin trích nguyên văn thư cô Lê Thị Thanh Hà dưới đây:
Phải khẳng định rằng, vai trò của người thầy ảnh hưởng rất lớn đến quá trình phát triển nhân cách, trí tuệ của học sinh. Để thực hiện trọng trách này, theo tôi trước hết là mỗi thầy cô giáo phải có sự đổi mới về nhận thức và hành động, tự đánh giá được năng lực của mình, tự thay đổi chính mình, tự khám phá năng lực của bản thân và dạy các em tự khám phá năng lực trong con người của chính các em.
Tuy nhiên, trên thực tế, tôi và rất nhiều đồng nghiệp đều lúng túng không biết nếu đổi mới thì đổi mới từ đâu? Đổi mới như thế nào?
Riêng với bản thân, trước đây tôi chỉ có thói quen chủ yếu đọc sách chuyên môn để phục vụ giảng dạy.
Khám phá mỗi học sinh qua những cuốn sách
Năm 2012, tình cờ đọc cuốn sách Tôi tài giỏi bạn cũng thế của Adamkhoo, cuốn sách đã giúp tôi phá bỏ hoàn toàn những định kiến cứng nhắc về học sinh, chẳng hạn như: Học sinh A chỉ cần đi trễ 2 lần thì tôi cho rằng em ấy vô kỷ luật; học sinh B bị điểm xấu 2 lần là tôi “quy” ngay là học sinh ấy học yếu! Điều đó đã làm cho học sinh mất niềm tin ở bản thân, không khai thác được hết những tiềm năng của các em.
Xây dựng thói quen khẳng định những điều tốt đẹp của người khác, thường xuyên và chân thành truyền cho họ niềm tin của bạn vào họ là điều vô cùng quan trọng - đặc biệt là trẻ vị thành niên đang trải qua giai đoạn hình thành nhân cách.
Đây là một sự đầu tư nhỏ nhưng đem lại những kết quả to lớn không thể tin được. Cùng với việc học hỏi trên những trang sách và tìm kiếm thông tin qua mạng xã hội, bản thân tôi quyết tâm làm một cuộc “cách mạng” tự thay đổi bản thân mình trong việc giáo dục học sinh.
 |
| Cô Thanh Hà thực nghiệm 2 tiết giáo dục mở tại trường THPT Trần Quốc Tuấn (huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum). Ảnh NVCC. |
Việc làm đầu tiên là dành nhiều thời gian để gần gũi, lắng nghe các em để thấu hiểu, khích lệ và đặc biệt là đặt niềm tin vào các em, thường xuyên kể cho học sinh nghe những câu chuyện gần gũi mang tính giáo dục cao…
Cùng với đó, hình thành một môi trường cho các em phát triển và khám phá bản thân bằng cách khuyến khích các em thể hiện mình trong các hoạt động tập thể như: Tổ chức tranh cử lớp trưởng; tự tổ chức các trò chơi sáng tạo mang tính tập thể… Kết quả bước đầu hầu như các em đã có sự chuyển biến rõ rệt về thái độ, về cách sống và hiệu quả học tập.
Qua lớp tập huấn Tôi tài giỏi!Bạn cũng thế! Động lực trong học tập được tổ chức hồi tháng 08/2014, tôi càng tâm đắc với nhận định của nhà giáo dục học nổi tiếng của Mỹ - Williamrthur Ward: “Dạy học bao gồm nhiều việc hơn là chỉ trao đi tri thức, nó đòi hỏi truyền cảm hứng cho thay đổi, học hỏi bao gồm nhiều việc hơn là chỉ tiếp thu kiến thức, nó đòi hỏi sự thấu hiểu”.
Vì vậy, tôi đã vận dụng phương pháp này ở các tiết Vật lý và các tiết dạy theo chương trình giáo dục mở ngay trên lớp mình dạy và chủ nhiệm, lớp dạy thêm ở nhà. Để kiểm chứng hướng đi của mình, tôi xin tham gia trải nghiệm thực tế với các đồng nghiệp tại trường Trần Quốc Tuấn huyện Đăk Hà (tỉnh Kontum) do thầy Phan Đức làm hiệu trưởng.
Qua hơn một năm triển khai, với sự hỗ trợ đắc lực của Ban giám hiệu nhà trường, tôi đã thực hiện được 1 buổi nói chuyện với 49 giáo viên với nội dung thay đổi nhận thức của giáo viên để giáo dục học sinh hiệu quả;
Tổ chức gần 40 buổi ngoại khóa với chủ đề: Thay đổi thói quen để thành đạt, Giá trị của tình yêu thương, Giá trị của tinh thần trách nhiệm và kỷ luật… cho gần 1.000 học sinh và gần 1.400 lượt học sinh thuộc các đối tượng: giỏi, khá, trung bình và yếu ở 3 trường: trường THPT Trần Quốc Tuấn thuộc huyện Đăk Hà, trường THPT Kon Tum( tại lớp 12A5, 12A7 tôi làm chủ nhiệm) và học sinh các lớp tôi dạy tại trường và dạy thêm tại nhà ở 2 trường: trường THPT Kon Tum, trường THPT chuyên Nguyễn Tất Thành.
Nền sư phạm của tình hợp tác dân chủ
Vẫn chưa hài lòng với những việc mình đã làm, mong muốn tìm hiểu về cách giáo dục học sinh hiệu quả hơn qua nguồn thông tin tham khảo, tôi đã biết và khăn gói lặn lội ra đi học mô hình có chương trình giáo dục mở rất hiệu quả tại trường Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội).
Sau 3 ngày “mắt thấy, tai nghe” và được trực tiếp giảng dạy 2 tiết trên lớp về chương trình giáo dục 7 thói quen của tuổi trẻ thành đạt, tôi đã thu hoạch được 3 vấn đề hết sức tâm đắc xin chia sẻ:
Thứ nhất: Lãnh đạo nhà trường đã tạo ra một môi trường sư phạm theo hướng: “Chúng ta hạnh phúc khi các em và gia đình các em hạnh phúc. Ở nơi này không có sư phạm quyền uy ban ơn mà chỉ có sư phạm của tình hợp tác dân chủ".
Từ đó, giáo viên thật sự được làm việc mà họ đã cam kết hết lòng, say mê sáng tạo.
 |
| Cô Thanh Hà thực nghiệm 2 tiết giáo dục mở tại trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Ba Đình, Hà nội). Ảnh NVCC. |
Thứ hai: Là khơi dậy và bồi dưỡng niền tin cho các em bằng thái độ tận tâm, thân thiện của toàn đội ngũ giáo viên, bằng những chương trình giáo dục mở mà trường đã thực hiện như dạy kỹ năng sống, giá trị sống và 7 thói quen của tuổi trẻ thành đạt.
Thứ ba: Để đánh giá hiệu quả giảng dạy và giáo dục của người dạy, nhà trường đã sử dụng phản hồi của học sinh nên giáo viên đã kịp thời điều chỉnh bản thân để đáp ứng với nhu cầu của người học.
“Phá kỷ lục của bản thân mình” để góp sức vào công cuộc đổi mới giáo dục
Trên cơ sở kinh nghiệm của bản thân về giáo dục và kết quả phản hồi của giáo viên và học sinh từ đợt khảo sát, trải nghiệm. Tôi xin mạnh dạn nêu ra một số công việc cần thiết về vấn đề đổi mới công tác giáo dục toàn diện như sau:
Một là, nhanh chóng đưa mô hình đã có bề dày kinh nghiệm và thực hiện rất hiệu quả công tác giáo dục như trường THPT Đinh Tiên Hoàng để lấy đó làm bài học các trường học trong cả nước.
Hai là, thường xuyên tổ chức các buổi gặp gỡ giao lưu, trao đổi kinh nghiệm để từng bước hình thành đội ngũ cốt cán để đảm nhận vai trò tiên phong trong cuộc đổi mới giáo dục.
 |
| Cô Lê Thị Thanh Hà trải nghiệm 2 tiết trên lớp tại trường THPT Trần Quốc Tuấn (Kon Tum). Ảnh NVCC. |
Ba là, tạo động lực thay đổi nhận thức của học sinh bằng cách tổ chức các buổi ngoại khóa cho học sinh. Qua đó, truyền cảm hứng sống, học tập, đánh thức nhu cầu tự thân để các em tự xây dựng cho mình một nhân cách sống, học tập và làm những việc bổ ích cho bản thân, cho gia đình, xã hội.
Bốn là, thay đổi cách đánh giá giáo viên từ hai phía (giáo viên và học sinh), giáo viên phải nhận được sự phản hồi chất lượng giáo dục của mình từ học sinh, việc này có thể thông qua phần mềm quản lý của nhà trường.
Trên đây là những ý kiến của cá nhân tôi với mục tiêu đầu tiên là “Phá kỷ lục của bản thân mình” để góp sức nhỏ bé của mình vào công cuộc đổi mới nền giáo dục của nước nhà.
Đưa ra ý kiến này, tôi không có tham vọng gì hơn ngoài mong muốn gửi đến các thầy cô giáo một thông điệp: “Hãy phá kỷ lục của bản thân mình một cách tích cực, để mỗi ngày tới trường của chúng ta thật sự là một niềm vui”.
