Điều tra, xử lý mạnh tay sai phạm bán hàng đa cấp

Nghệ An: Xử phạt Công ty CP liên minh tiêu dùng Việt Nam 70 triệu đồng về hoạt động kinh doanh đa cấp

Hai "ông lớn" công ty đa cấp dừng hoạt động

Điểm báo ngày 20/6/2016: Biến tướng kinh doanh tiền đa cấp online

Cà Mau: Công ty đa cấp mở hội thảo chui, quảng bá nước đóng chai

Bộ Công thương "điểm mặt" 14 doanh nghiệp đa cấp hoạt động không phép

(Ảnh minh họa).

Theo Cục Quản lý cạnh tranh (QLCT), từ 21/3/2016, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký Quyết định số 1052/QĐ-BCT thành lập Đoàn kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bán hàng đa cấp đối với các doanh nghiệp, bao gồm: Công ty TNHH Amway Việt Nam, Công ty TNHH Unicity Marketing, Công ty Cổ phần Liên minh Tiêu dùng Việt Nam, Công ty Cổ phần Liên kết Tri thức, Công ty Cổ phần Tập đoàn Liên kết Việt Nam. Thành phần Đoàn kiểm tra bao gồm đại diện Cục QLCT, Cục Quản lý thị trường và Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và tham nhũng (C46).

Theo đó, Bộ Công Thương (Bộ CT) đã chính thức có kết luận kiểm tra tại 4 doanh nghiệp thuộc danh sách trên. Với các doanh nghiệp này, tùy theo tính chất của hành vi có dấu hiệu vi phạm, Bộ CT đã chuyển cho các cơ quan liên quan để xử lý, hoặc tiến hành điều tra để xử lý, theo thẩm quyền. Riêng đối với các hành vi có dấu hiệu vi phạm các quy định về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, Bộ CT đã chỉ đạo Cục QLCT triển khai ngay quy trình xử lý theo quy định của Luật Cạnh tranh. Kết quả xử lý sẽ sớm được công bố công khai.

Phát hiện hàng loạt sai phạm nghiêm trọng

Tại Công ty Cổ phần Liên kết tri thức (K-Link), Đoàn kiểm tra phát hiện một số hợp đồng bán hàng đa cấp của công ty ký với nhà phân phối không điền đầy đủ các thông tin theo quy định. Nhiều nhà phân phối có địa chỉ ghi trên CMND tại một địa phương nhưng hoạt động kinh doanh tại một địa phương khác.

Công ty K-Link cũng đã không cung cấp được bằng chứng về việc đã gửi Báo cáo định kỳ 6 tháng đầu năm 2015 đến các Sở Công Thương Bạc Liêu và Đà Nẵng; Báo cáo định kỳ năm 2015 đến Sở Công Thương Tây Ninh, nơi công ty có hoạt động bán hàng đa cấp.

Cũng theo đoàn kiểm tra, thực trạng hoạt động tại công ty cho thấy các khoản khuyến mại dành cho nhà phân phối được pháp luật về thuế coi là chi phí dành cho hoạt động xúc tiến thương mại và bị khống chế mức trần chi phí 15%. Trong khi đó, theo quy định, các khoản khuyến mại này là một phần trong “hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác” dành cho nhà phân phối. Vì vậy, đoàn kiểm tra kiến nghị cần có sự đồng bộ giữa pháp luật về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp và pháp luật về thuế để tránh việc hiểu và áp dụng khác nhau. Công ty không kê khai đầy đủ thông tin về số lượng hàng bán và số tiền mua hàng thu từ từng nhà phân phối. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật về thuế.

Tại Công ty Cổ phần Liên minh tiêu dùng Việt Nam, kết quả kiểm tra cho thấy công ty này đã sử dụng một số hợp đồng không đúng với mẫu đã đăng ký với Cục QLCT để ký kết với nhà phân phối, không điền đầy đủ thông tin nhà phân phối theo quy định, ký hợp đồng với người nước ngoài khi họ chưa có giấy phép lao động tại Việt Nam.

Công ty này đã cho phép một nhà phân phối có nhiều hơn một mã kinh doanh trên hệ thống.

Công ty cũng đã có hàng loạt sai phạm khác như: Không thực hiện thủ tục thông báo tới các Sở Công Thương đối với lần sửa đổi, bổ sung thứ 3 của Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Công ty đã thực hiện báo cáo định kỳ 6 tháng cuối năm 2015 đến 40 Sở Công Thương và Cục QLCT. Tuy nhiên, các báo cáo này được thực hiện không đúng thời hạn, chủ yếu thực hiện vào tháng 3 năm 2016.

Công ty chưa thực hiện đào tạo và cấp chứng chỉ đào tạo cơ bản về bán hàng đa cấp theo quy định cho toàn bộ các nhà phân phối đã ký hợp đồng và thực hiện việc bán hàng đa cấp cho công ty. Công ty khấu trừ thuế thu nhập cá nhân của người tham gia bán hàng đa cấp không đúng với thực tế hoa hồng đã chi trả cho người tham gia.

Công ty có dấu hiệu báo cáo không đầy đủ về tình trạng tồn kho. Qua kiểm tra tài liệu lưu hành một số sản phẩm phát hiện thấy Công ty có dấu hiệu vi phạm quy định về ghi nhãn sản phẩm và lưu thông hàng hóa chưa đủ điều kiện trên thị trường.

Kiểm tra trang thông tin điện tử tại địa chỉ của công ty cho thấy, một số nội dung chưa phù hợp về quản lý hoạt động thương mại điện tử. Trong đó có vi phạm như, cho phép người dùng đặt mua hàng hóa đã đăng ký chấm dứt kinh doanh theo phương thức đa cấp trong khi các sản phẩm thực phẩm đăng tải trên website không tuân thủ quy định về thông tin mô tả sản phẩm.

Kiểm tra xác suất theo thống kê của công ty, đoàn kiểm tra phát hiện một số nhà phân phối có phát sinh doanh số trên thực tế nhưng không được ghi nhận vào doanh thu của công ty. Hành vi này cho thấy, công ty có dấu hiệu không kê khai đầy đủ doanh thu, sử dụng hóa đơn, chứng từ không phù hợp, vi phạm quy định pháp luật về thuế.

Tại công ty Cổ phần Tập đoàn Liên kết Việt Nam (Công ty Vinalink), kết quả kiểm tra cho thấy: Công ty đăng ký sửa đổi bổ sung Chương trình trả thưởng nhưng không đăng ký sửa đổi bổ sung chương trình đào tạo kèm theo. Website của Công ty là website thương mại điện tử bán hàng nhưng chưa được thông báo với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định. Trên website này, một số sản phẩm không có thông tin hoặc thông tin không chính xác như mô tả trong giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp.

Công ty cung cấp 11 bộ hồ sơ của các nhà phân phối có doanh số cao nhất và thu nhập cao nhất năm 2014 và 2015, trong đó có 7 người mua hàng qua điện thoại nên không có ký nhận hàng trên hóa đơn. Công ty đã liên hệ và có giấy xác nhận của các nhà phân phối khẳng định có đặt mua hàng qua điện thoại và đã nhận đủ hàng, vì nhà xa nên chưa ký nhận trên hóa đơn. Đoàn kiểm tra đã đề nghị công ty tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về thuế trong việc lập và lưu trữ chứng từ kế toán.

Sẽ tiếp tục kiểm tra cho tới khi các đơn khiếu nại được làm rõ

Đối với các công ty khác, đoàn kiểm tra vẫn đang tiếp tục tiến hành kiểm tra.

Tại Công ty TNHH Amway Việt Nam, theo kế hoạch, đoàn kiểm tra sẽ tiến hành kiểm tra Công ty TNHH Amway Việt Nam từ ngày 18/7/2016. Sau khi có báo cáo kết quả kiểm tra, Bộ CT sẽ ban hành kết luận kiểm tra và cung cấp công khai nội dung kết luận kiểm tra trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Tại Công ty TNHH Unicity Marketing Việt Nam, ngày 27/5/2016, Cục QLCT đã tiến hành kiểm tra và ban hành xử phạt công ty về một số hành vi vi phạm pháp luật về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp với số tiền phạt là 110 triệu đồng. Nội dung xử phạt Công ty TNHH Unicity Marketing đã được công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Kể từ khi Công ty TNHH Unicity Marketing bị xử phạt, Bộ CT chưa nhận được thêm khiếu nại nào của người tham gia bán hàng đa cấp đối với Công ty này. Xuất phát từ đây, Bộ CT đã quyết định đưa Công ty TNHH Unicity Marketing ra khỏi diện kiểm tra.