Vì đâu nên nỗi?
Có thể thấy, giới trẻ Việt Nam hiện nắm trong tay cơ hội tiếp thu một cách nhanh chóng lượng tri thức khổng lồ của nhân loại.
Tuy nhiên, trong số này có cả những thứ lai căng, len lỏi một cách tinh vi trong đời sống giới trẻ.
Những tác động tiêu cực từng ngày, từng giờ gây ra một làn sóng ngầm về suy thoái đạo đức lối sống.
Từ một đứa trẻ ngoan hiền, lễ độ, chăm chỉ học tập, hướng đến ước mơ, hoài bão về tương lai tạo sự hãnh diện, yên tâm của các bậc phụ huynh.
Thế nhưng, trong đời sống sinh hoạt tiếp cận qua bạn bè, mạng xã hội, nhất là internet thông qua việc chơi game dẫn đến nghiện game; xem những bộ phim, video clip... phản cảm nhưng lại thích thú, dần dần sa đà vào bất kể việc học hành.
Để đối phó và tránh sự phát hiện của cha mẹ, trong tiềm thức trong trắng bỗng phút chốc biến thành mảng tối của một bộ phận giới trẻ, dùng hành vi qua mặt cha mẹ, khởi đầu bằng những câu nói dối, nhiều lần và thậm tệ hơn còn có lời lẽ vô lễ, xấc xược xúc phạm, bất chấp sự khuyên dạy của đấng sinh thành.
![]() |
Ảnh minh họa. Nguồn: LĐ |
Trong thời gian gần đây, xã hội liên tục chứng kiến những vụ án đau lòng khi người thân trong gia đình ra tay sát hại lẫn nhau.
Những vụ việc con giết cha, cháu giết ông bà, anh chị em đâm chém nhau chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ nhặt đã trở thành hồi chuông cảnh tỉnh về sự xuống cấp của đạo đức và tình cảm gia đình.
Đây là một căn bệnh nguy hiểm làm băng hoại đạo đức con người.
Có nhiều nguyên dẫn đến thực tại trên, trong đó một số nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc không ít gia đình, mối quan tâm, chăm sóc của một bộ phận cha mẹ dành cho con trẻ suy giảm, thậm chí có không ít gia đình còn “khoán trắng” cho xã hội và nhà trường việc giáo dục con trẻ.
Một bộ phận gia đình, cha mẹ thiếu gương mẫu, thường xuyên mâu thuẫn, xung đột, dẫn đến bạo lực gia đình; Ở những nơi con trẻ thường xuyên phải chứng kiến những “hình ảnh”, “sự việc” không đẹp đó, ắt chúng hoặc bị khủng hoảng tâm lý “đòn roi”, lệch lạc trong suy nghĩ dẫn đến lệch lạc trong hành động, có xu hướng áp dụng các hành vi bạo lực đối với người khác trong tương lai.
Bên cạnh đó, một số không ít bậc phụ huynh chưa dành thời gian thích đáng cho con trẻ; một số khác thiếu kỹ năng và phương pháp giáo dục khoa học…, đã tạo ra những hệ lụy, ảnh hưởng đến tâm sinh lý, việc học hành, sự hình thành nhân cách, lối sống đúng đắn, thậm chí sự thành công của con trẻ ở tương lai.
Đồng thời, môi trường giáo dục còn chưa chú trọng đến đạo đức, nhân cách, kĩ năng sống; gia đình thiếu sát sao, quan tâm; ảnh hưởng từ mặt trái của cơ chế thị trường; xã hội chưa tổ chức được những hoạt động hữu ích thu hút giới trẻ,...
Làm gì để ngăn chặn?
Sự hình thành và phát triển nhân cách con người là trách nhiệm, nghĩa vụ của toàn xã hội, của các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể, gia đình và mỗi cá nhân; trong đó, gia đình có vai trò hết sức quan trọng.
Gia đình không chỉ là tế bào tự nhiên mà còn là một đơn vị kinh tế của xã hội, vì thế, muốn có một xã hội phát triển lành mạnh thì trước hết từng tế bào phải phát triển bền vững, để xã hội tồn tại và phát triển.
Để xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh và phát huy vai trò của giáo dục gia đình trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách con người, cần thiết phải có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình, nhà trường và xã hội; trong đó, chú trọng vai trò nền tảng từ gia đình.
Cần nâng cao nhận thức về vấn đề xây dựng gia đình nói chung, giáo dục trong mỗi gia đình nói riêng để giáo dục đạo đức, lối sống, nâng cao thể chất, trí lực, góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách của con trẻ nói riêng, con người nói chung.
Bên cạnh đó, cần chú trọng tạo dựng môi trường gia đình tràn ngập tình yêu thương, bình đẳng và trách nhiệm, tổ chức lối sống gia đình lành mạnh, các thành viên trong gia đình yêu thương, sẻ chia, gắn kết và cha mẹ, ông bà nêu gương cho con trẻ học theo, làm theo những điều tốt đẹp, có giá trị nhân văn.
Con trẻ làm trọng tâm trong quá trình dạy dỗ, giáo dục và nghiêm túc trong việc dạy bảo con trẻ, giáo dục, rèn luyện con trẻ học hỏi tính kỷ luật, sự tôn trọng các thành viên, nhất là cha mẹ, ông bà để con trẻ có thời gian luyện tập nhân cách của mình.
Các bậc phụ huynh không ngừng học hỏi, tìm hiểu những tri thức khoa học, xã hội, trang bị và nâng cao kiến thức, khả năng chăm sóc, dạy dỗ và giáo dục con cái, để không chỉ góp phần tăng cường, nâng cao và phát huy được vai trò giáo dục gia đình, nhất là với các bậc cha mẹ ở khu vực nông thôn, miền núi mà còn khắc phục phương pháp giáo dục chỉ dựa trên kinh nghiệm và cảm tính.
Phát huy vai trò của các cơ quan truyền thông gắn với tăng cường tuyên truyền Chiến lược xây dựng gia đình và văn hóa gia đình để nâng cao nhận thức và hành động, góp phần thực hiện tốt hơn nữa chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về gia đình.
Lời cảnh tỉnh
Giáo dục gia đình, giáo dục nhà trường và môi trường xã hội chính là nền tảng để nuôi dưỡng tâm hồn con trẻ, định hình và phát triển nhân cách, cung cấp tri thức và rèn luyện con người... cũng có nghĩa là cần phải chú trọng xây dựng gia đình và phát huy vai trò của giáo dục gia đình trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách mỗi con người.
Những vụ án đau lòng là bài học đắt giá cho tất cả chúng ta. Mỗi người cần nhìn lại chính mình, sống bao dung hơn, nhẫn nhịn hơn để giữ gìn mái ấm gia đình.
Đừng để đến khi mất đi mới nhận ra rằng, điều quý giá nhất trong cuộc đời chính là tình thân.