Mức lương tháng đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) sẽ quyết định phần lớn lương hưu của người lao động. Vậy, khi thay đổi mức đóng BHXH thì lương hưu của người lao động ảnh hưởng ra sao?
Điều chỉnh lương tháng đóng BHXH, lương hưu bị ảnh hưởng ra sao? (Ảnh minh họa)
Lương tháng đóng BHXH
Điều 85 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (Luật BHXH) thì mức đóng và phương thức đóng của người lao động tham gia BHXH bắt buộc được quy định rõ.
Người lao động hằng tháng đóng bằng 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Đối với người lao động quy định tại điểm i khoản 1 Điều 2 của Luật BHXH, hằng tháng đóng bằng 8% mức lương cơ sở vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Mặt khác, tại khoản 3 Điều 89 Luật BHXH quy định về tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc thì: “Trường hợp tiền lương tháng quy định tại khoản 1 và khoản 2 điều này cao hơn 20 lần mức lương cơ sở thì tiền lương tháng đóng BHXH bằng 20 lần mức lương cơ sở”.
Như vậy, mức đóng BHXH của người lao động hiện tại được khống chế ở tỉ lệ (8%) mức tiền lương tháng và lương tháng này không cao hơn 20 lần lương cơ sở.
Quy định khống chế này có ý nghĩa nhất định trong việc đảm bảo công bằng xã hội (không chênh lệch mức hưởng quá cao giữa những người tham gia BHXH). Mặt khác, BHXH là một chế độ an sinh xã hội có sự hỗ trợ từ Nhà nước. Việc giới hạn mức đóng này có tác dụng giới hạn mức thụ hưởng hay hỗ trợ của Nhà nước đối với người lao động nhằm cân đối thu chi ngân sách.
Mức lương hưu nếu nghỉ hưu từ năm 2020
Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định mức lương hưu hàng tháng của người lao động theo công thức:
Mức lương hưu = Tỷ lệ hưởng lương hưu x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
Đối với lao động nam mghỉ hưu từ năm 2020 tỷ lệ hưởng 45% tương ứng với 18 năm đóng BHXH. Sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2%.
Đối với lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2020 thì tỷ lệ 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH. Sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2%.
Đối với người lao động nghỉ hưu trước tuổi, điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 nêu rõ, người lao động suy giảm khả năng lao động được hưởng lương hưu trước tuổi tiêu chuẩn (trường hợp 1) khi có đủ 20 năm đóng BHXH.
Cụ thể:
- Nghỉ hưu từ ngày 1/1/2020: nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
- Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
Với quy định này có thể thấy, sự thay đổi của chính sách bảo hiểm chỉ tác động đến người lao động nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên làm việc trong điều kiện bình thường, mà không ảnh hưởng tới những lao động khác.
Và như vậy, nếu nghỉ hưu từ năm 2020, người lao động phải có 20 năm đóng BHXH trở lên, đồng thời đủ 55 tuổi đối với nam, 50 tuổi đối với nữ và bị suy giảm khả năng lao động 61% trở lên.
Tuy nhiên, cách tính lương hưu lại không có sự khác biệt so với trước đây, vẫn thấp hơn lương hưu khi nghỉ đúng tuổi, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi giảm 2%.
Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 6 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.
Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
Đáng chú ý, mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được xác định theo Điều 9 Nghị định 115/2015/NĐ-CP như sau:
Thứ nhất, người lao động thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.
Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH tính theo bình quân tiền lương của toàn bộ thời gian.
Thứ 2, người lao động thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định.
- Trường hợp thông thường:
+ Bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 1/1/1995 thì tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 05 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Bắt đầu tham gia BHXH từ 1/01/1995 - 31/12/2000 thì tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Bắt đầu tham gia BHXH từ 1/1/2001 - 31/12/2006 thì tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 08 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Bắt đầu tham gia BHXH từ 1/1/2007 - 31/12/2015 thì tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Bắt đầu tham gia BHXH từ 1/1/2016 - 31/12/2019 thì tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Bắt đầu tham gia BHXH từ 1/1/2020 - 31/12/2024 thì tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
+ Bắt đầu tham gia BHXH từ 1/1/2025 trở đi thì tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian.
- Trường hợp đóng BHXH đủ 15 năm trở lên mà làm việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm chuyển sang làm công việc khác mà đóng BHXH có mức lương thấp hơn. Lấy mức lương cao nhất của công việc này hoặc mức tiền lương trước khi chuyển ngành tương ứng với số năm nêu trên để tính mức bình quân tiền lương làm cơ sở tính lương hưu.
Như vậy, với những quy định nêu trên, có thể thấy, chỉ người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm khi chuyển sang công việc có mức lương đóng BHXH thấp hơn mới được ưu tiên trong việc xác định mức lương tính lương hưu.
Mở rộng điều tra vụ án “Đưa trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” xảy ra trên địa bàn TP Đà Nẵng, ngày 16/12, Phòng Cảnh sát hình sự Công an thành phố tống đạt quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Nguyễn Văn Nghĩa, là đối tượng có vai trò đặc biệt quan trọng liên quan đến hoạt động của tổ chức tội phạm xuyên quốc gia.
Sau chỉ gần 2 giờ xác minh, truy tìm, Công an phường phường Đăk Bla, Công an tỉnh Quảng Ngãi đã xác định 2 thiếu niên có hành vi chém người, đưa về trụ sở làm việc và thu giữ toàn bộ hung khí, phương tiện.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc đã làm việc với Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý về dự thảo các chính sách trong Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật (sửa đổi).
UBND TP Hà Nội đã ban hành Quy trình công nghệ và Định mức kinh tế kỹ thuật công tác quản lý, duy trì công trình ngầm hạ tầng kỹ thuật đô thị sử dụng chung.
Từ năm 2026, lao động nam 61 tuổi 6 tháng, lao động nữ 57 tuổi và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ 15 năm trở lên sẽ đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Như một chu kỳ mặc định, cứ đến dịp cuối năm, nhiều con đường, tuyến phố tại Hà Nội lại ngổn ngang vật liệu cho "điệp khúc" đào bới vỉa hè khiến người dân vô cùng ngán ngẩm.
Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Quảng Trị chủ trì, phối hợp với Công an xã Lệ Thủy phát hiện, bắt giữ nhóm đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy, thu giữ hơn 400 viên hồng phiến.
Ngày 22/12, Công an tỉnh Gia Lai cho biết, đơn vị này vừa tạm giữ hình sự 3 đối tượng liên quan đến hành vi tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy. Trong quá trình đấu tranh, lực lượng chức năng đã phát hiện và thu giữ một khẩu súng ngắn cùng nhiều viên đạn.
Cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan được tòa phúc thẩm giảm từ 14 năm xuống còn 11 năm 6 tháng tù cho hành vi nhận hối lộ 47,9 tỷ đồng của ông chủ tập đoàn Phúc Sơn.
Mang theo hung khí, 15 đối tượng hẹn nhau hỗn chiến lúc rạng sáng tại khu vực trung tâm Lạng Sơn, gây náo loạn trật tự công cộng và bị khởi tố, tạm giam.
Ngày 21/12, nguồn tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết cơ quan này vừa đấu tranh làm rõ một vụ án "Gian lận trong kinh doanh bảo hiểm” khi một người phụ nữ được xác định đã chết 5 năm trước bỗng nhiên trở về xin xoá khai tử.
Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Quảng Trị chủ trì, phối hợp với Công an xã Lệ Thủy phát hiện, bắt giữ nhóm đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy, thu giữ hơn 400 viên hồng phiến.
Ngày 22/12, TAND Tối cao tại Hà Nội tuyên án phúc thẩm vụ Phúc Sơn, trong đó nhiều cựu lãnh đạo tỉnh được Viện kiểm sát đề nghị giảm án, cho hưởng án treo.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án, khởi tố 7 bị can là lãnh đạo, chuyên viên Cảng vụ hàng hải Thanh Hóa để điều tra hành vi nhận hối lộ nhằm “bôi trơn” thủ tục cho tàu thuyền rời cảng. Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng tiêu cực trong hoạt động quản lý, cấp phép chuyên ngành.
Công an tỉnh Tuyên Quang vừa khởi tố, bắt tạm giam để điều tra đối tượng có hành vi sản xuất hơn 25.000 chai nước giải khát giả tiêu thụ chủ yếu ở vùng cao.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
