Bộ Tài chính vừa đề xuất đánh thuế tài sản đối với xe ô tô trị giá từ 1,5 tỷ đồng. Thực tế vấn đề này có tác động đến thị trường xe ra sao? Những chiếc xe nào nằm trong vùng tác động và đặc biệt liệu mục đích sâu xa của vấn đề đánh thuế này phải chăng là chống xe sang nhập khẩu, bảo hộ sản xuất trong nước?
Nhắm vào xe sang, xe nhập
Thực tế, thị trường hiện có nhiều loại xe hơi ở phân khúc dưới 1,5 tỷ đồng đang có doanh số rất tốt. Ở mức giá 1,5 tỷ đồng hầu hết là các loại xe sang, xe nhập khẩu. Với các dòng xe nhập của Honda thì chỉ duy nhất dòng xe minivan Odyssey có mức giá 1,9 tỷ đồng, còn lại các dòng xe như City, Civic, CRV, Acord đều có giá bán, giá lăn bánh ở dưới mức phải đóng thuế tài sản.
 |
| Các xe bị đánh thuế 1,5 tỷ đồng chủ yếu là xe nhập, nguy cơ hàng rào phi thuế để bảo hộ xe trong nước. |
Đối với các dòng của Toyota, các dòng xe Vios, Altis, Innova, thậm chí cả Camry lẫn Fortuner bản đắt nhất cũng không vào tầm ngắm của thuế tài sản khi giá chỉ dưới 1,5 tỷ đồng. Trong khi đó, các dòng xe Land Cruiser VX và Land Cruiser Prado nằm trong tầm ngắm của thuế tài sản, khi giá các dòng xe này từ 2,2 đến gần 4 tỷ đồng.
Đối với Ford, hai dòng xe nằm trong tầm ngắm của thuế tài sản là Ford Everest Titanium 3.2AT 4WD với giá 1,9 tỷ đồng bán ra và 2,2 tỷ đồng (giá lăn bánh); một dòng xe khác là Explorer cũng nằm trong tầm ngắm khi mức giá bán khoản 2,1 tỷ đồng, giá lăn bánh vào khoảng 2,5 tỷ đồng.
Trong khi đó, các dòng xe nhỏ của Ford như: Focus, Eco Sport hay bán tải Ford Ranger cũng không nằm trong tầm ngắm thuế tài sản khi giá xe và giá lăn bánh các loại xe này đều dưới 1 tỷ đồng.
Ngoài các liên doanh, hiện nay thị trường xe còn có nhiều ông lớn tư nhân trong nước tham gia sản xuất, lắp ráp lớn như các dòng xe lắp ráp Mazda và Kia của Trường Hải - Thaco; các dòng xe nhập BMW, Peugeot hay Mini Cooper...
Hầu hết các dòng xe của Mazda đều có mức giá dưới 1,5 tỷ đồng, hai bản cao cấp nhất của Mazda là CX5 và Mazda 6 cũng chỉ có giá khoảng 1 tỷ đồng/chiếc. Các dòng xe như Mazda 2, 3, BT50 đều có giá dưới mức áp thuế.
Trong khi đó, Kia cũng tương tự không có chiếc xe nào nằm trong tầm ngắm của thuế tài sản. Các dòng xe giá cao nhất như Optima, Sedona cũng chỉ có giá từ 1 tỷ đến gần 1,3 tỷ đồng/chiếc; các mẫu xe khác đều có giá thấp hơn.
Trong khi đó, các mẫu xe BMW, Mercedes và Lexus, Land Rover, Audi, Volkswagen, Volvo... đều nằm trong nhóm xe bị đánh thuế tài sản. Đây là những dòng xe sang, có trị giá lớn nhưng rất được nhiều người yêu thích, sử dụng.
Đơn cử, thương hiệu Lexus, toàn bộ dòng xe cao cấp này đều "dính" thuế tài sản nếu được áp dụng bởi tất cả các dòng xe nhập khẩu này vào Việt Nam đã có giá thấp nhất là 2,3 tỷ đồng, giá cao nhất là Lexus LX570 có giá bán gần 8 tỷ đồng, giá lăn bánh vào gần 8,6 tỷ đồng.
Xe sang nhập “khó ở”, ô tô trong nước lại được bảo hộ?
Trên thực tế, không phải chờ đến khi có Nghị định 116 về điều kiện với ngành sản xuất, kinh doanh và nhập khẩu ô tô, xe sang và xe nhập khó về Việt Nam mà ngay từ thời điểm khi Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt sửa đổi có hiệu lực (Luật 106) có hiệu lực tháng 7/2016, xe sang đã khó vào Việt Nam do bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt cao từ 60% đến 150%, tăng từ 30% đến 90% so với trước đây.
Đến năm 2017, khi Thông tư 20 về điều kiện kinh doanh xe nhập khẩu hết hiệu lực, Dự thảo Nghị định 116 ra đời đã đưa ra nhiều điều kiện khắt khe và đến thời điểm có hiệu lực (17/10/2017), xe sang nhập khẩu dường như “mất hút” ở Việt Nam.
Nếu đánh thuế tài sản được chấp thuận, những người dùng xe sang bên cạnh chịu mức thuế TTĐB cao, lại phải gánh thêm số tiền từ 4,5 triệu đến gần 15 triệu đồng/năm (tuỳ theo giá từ 1,5 tỷ đồng đến khoảng 5 - 6 tỷ đồng/chiếc). Chính vì lý do này, có thể khiến xe sang, nhập khẩu sẽ ngày càng "khó ở" Việt Nam.
Trong khi đó, thị phần trong nước thuộc về phân khúc xe tầm trung có giá từ 500 đến 1,3 tỷ đồng. Với lượng xe nhập đang giảm mạnh, trong nước chủ yếu là xe lắp ráp do liên doanh, tư nhân làm chủ, điều này có nguy cơ cao giá xe khó giảm, các hãng bắt tay giữ giá với nhau.
Hiện Bộ Tài chính chưa đưa ra căn cứ nào để biện minh cho việc đánh thuế tài sản với xe có giá 1,5 tỷ đồng. Nếu với mục tiêu bù thu ngân sách hoặc để thu ngân sách thì đánh thuế xe 1,5 tỷ đồng khó thu về số ngân sách "ưng ý" bởi lượng xe tiêu thụ loại xe này không nhiều, trong khi đó doanh số bán xe của dưới 1,5 tỷ chiếm đa số.
Trường hợp đánh thuế tài sản ở mức giá xe ô tô trên 1 tỷ đồng về lý thuyết, thu thuế sẽ thu được nhiều hơn và dễ lý giải mục đích là “tăng thu ngân sách”. Tuy nhiên, nếu thu thuế tài sản xe trên 1 tỷ đồng đối tượng tác động là rất lớn, sẽ gặp sự phản ứng dữ dội từ phía người tiêu dùng và cả phía các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước.
Nếu đánh thuế tài sản vào giá xe 1,5 tỷ đồng, mục đích nhắm tới là đối tượng người giàu, tiêu sang, thứ hai là nhắm đến việc siết mạnh xe nhập khẩu và tạo hàng rào "phi thuế quan" để bảo hộ sản xuất trong nước.
