Đề xuất mở rộng cao tốc Bắc Nam lên 6 làn xe theo hình thức PPP

Thời gian vừa qua, việc đầu tư dự án cao tốc Bắc Nam phía Đông đã được Chính phủ quyết liệt triển khai nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị, các vùng kinh tế trọng điểm.

Theo nghiên cứu của tập đoàn Đèo Cả, hiện 5 đoạn tuyến cao tốc đang được Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu phương án mở rộng gồm: Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây. Nếu triển khai theo hình thức PPP, tổng vốn ngân sách có thể giảm hơn 37.000 tỷ đồng.

Tính trên toàn tuyến cao tốc Bắc Nam phía Đông dài hơn 1.100 km, trong trường hợp đầu tư mở rộng toàn bộ tuyến theo phương thức PPP sẽ tiết giảm 152.000 tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, nhằm rút ngắn thời gian triển khai dự án mở rộng, Đèo Cả đề xuất kết hợp giữa đầu tư công và đầu tư PPP.

Cao tốc Mai Sơn - quốc lộ 45 qua tỉnh Ninh Bình có 4 làn xe hạn chế (Ảnh: Lê Hoàng).

Việc nghiên cứu mở rộng các tuyến cao tốc Bắc - Nam đang được các doanh nghiệp, nhà thầu thi công hạ tầng giao thông quan tâm, muốn tham gia thực hiện các dự án này.

Tập đoàn Đèo Cả mong muốn Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì cùng Bộ Tài chính làm việc với Tập đoàn Đèo Cả xem xét chủ trương đầu tư công kết hợp với đầu tư PPP trong giai đoạn mở rộng tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

Tập đoàn cam kết chủ động thu xếp tài chính từ các nguồn vốn hợp pháp trong nước, tính toán phương án thu hồi vốn hợp lý và minh bạch.

Cùng với đó, Tập đoàn đề xuất kết hợp đầu tư công với đầu tư PPP để huy động thêm nguồn lực trong nước. Trong trường hợp được chấp thuận, Đèo Cả sẽ lập đề xuất dự án và kết nối với các doanh nghiệp trong nước để cùng triển khai.

Nhằm rút ngắn tiến độ triển khai, doanh nghiệp đề xuất áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù trong công tác bồi thường, tái định cư, đổ thải và khai thác khoáng sản làm vật liệu.

Doanh nghiệp cũng kiến nghị cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, tạm thời sử dụng đất rừng phục vụ thi công, và áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư đối với các dự án cấp thiết.

Hiện nay, Nhà nước đã thực hiện phân kỳ đầu tư khoảng 1.375km với quy mô từ 2 đến 4 làn xe, bao gồm 654km (giai đoạn 2017 - 2020) đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, 721km (giai đoạn 2021 - 2025) đang được khẩn trương hoàn thành đưa vào sử dụng trong năm 2025 - 2026.

Do nguồn vốn đầu tư công còn hạn chế, nhiều đoạn tuyến trong giai đoạn đầu chỉ phân kỳ từ 2 đến 4 làn xe, không đáp ứng nhu cầu lưu thông, tiềm ẩn nguy cơ ùn tắc và mất an toàn giao thông.

Trước thực trạng này, ngày 14/5/2025, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo Bộ Xây dựng nghiên cứu dự án mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông lên 6 làn xe, trong đó tính toán phương án nhượng quyền thu phí kết hợp nâng cấp, mở rộng tài sản theo quy hoạch và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, phấn đấu khởi công một số dự án thành phần trong tháng 12/2025.