“Hiện Nhà nước đã phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ dưới 5 tuổi nhưng chỉ miễn học phí cho cấp tiểu học. Các cấp học còn lại vẫn phải đóng học phí. Điều này gây khó khăn cho việc huy động trẻ đến trường, nhất là học sinh vùng núi, vùng khó khăn”.
Trên đây là ý kiến của ông Ngô Văn Thịnh, Phó Vụ trưởng Vụ kế hoạch Tài chính, Bộ GD&ĐT tại Hội nghị “Đánh giá kết quả phối hợp công tác pháp chế giữa Bộ Tư pháp và Bộ GD&ĐT năm 2017 nhằm hoàn thiện pháp luật về giáo dục”, do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 1/12 tại Hà Nội. Đây là Hội nghị lần 2 được tổ chức nhằm góp ý cho Dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.
33% các nước miễn học phí cấp mầm non
Theo ông Ngô Văn Thịnh, hiện toàn bộ cấp tiểu học ở nước ta không phải đóng học phí. Còn cấp mầm non và THCS vẫn phải đóng học phí, đi kèm với chế độ miễn giảm cho các hoàn cảnh khó khăn được quy định trong danh mục.
 |
| Đây là Hội thảo lần 2 được tổ chức để góp ý cho Dự thảo Luật giáo dục. |
Tuy nhiên, chính sách học phí hiện nay bộc lộ một số hạn chế. Cụ thể, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, khoản 2 điều 11 quy định: Nhà nước thực hiện chính sách phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ dưới 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học và phổ cập giáo dục THCS nhưng hiện chỉ mới thực hiện chính sách miễn học phí cho học sinh tiểu học. Các cấp học còn lại vẫn phải đóng học phí. Điều này gây khó khăn cho việc huy động trẻ đến trường, nhất là học sinh vùng núi, vùng khó khăn.
Hiện nay, các gia đình học sinh ở vùng nông thôn, vùng núi có thu nhập tương đối thấp, mặc dù mức thu học phí không cao nhưng cũng gây khó khăn cho các gia đình. Ngoài ra, cử tri cả nước thông qua các đại biểu Quốc hội cũng mong muốn được miễn học phí cho học sinh THCS...
Để chuẩn bị cho đề xuất miễn học phí cấp THCS, Bộ GD&ĐT đã nghiên cứu tại 18 nước, đại diện cho 4 châu lục. Các nước được nghiên cứu có thu nhập thấp, thu nhập cao, thu nhập trung bình. Trong đó, 4/18 nước miễn hoàn toàn học phí đối với tất cả các cấp học. Có 6/18 nước miễn học phí hòa toàn cho học sinh mầm non. Có 18/18 nước miễn học phí hoàn toàn cho học sinh tiểu học. Có 11/18 nước miễn học phí hoàn toàn cho cấp THCS. Có 8/18 nước miễn học phí hoàn toàn cho cấp THPT.
Như vậy, nghiên cứu của các nước cho thấy, có 33% các nước miễn học phí mầm non, 61% các nước miễn học phí cấp THCS và 44% các nước miễn học phí hoàn toàn cấp THPT.
Còn nghiên cứu ở Việt Nam, việc miễn học phí cấp THCS thể hiện quan điểm của Đảng và Nhà nước trong việc phổ cập giáo dục, thể hiện chính sách nhân văn.
 |
| Thứ trưởng Bộ GD&ĐT tại Hội nghị. |
Đề xuất mở rộng đối tượng miễn học phí
Về đề xuất miễn học phí cấp THCS mà Dự thảo Luật Giáo dục đưa ra, ông Nguyễn Quang Long, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Hà Nam cho biết, phụ huynh học sinh mong chờ được miễn học phí từ lâu. Về cá nhân mình, ông kiến nghị mở rộng đối tượng miễn học phí đến cấp mầm non. Nếu không thể được, có thể nghiên cứu để miễn học phí đến đối tượng phổ cập (hiện đã phổ cập đến trẻ mầm non dưới 5 tuổi).
Một lãnh đạo Phòng GD&ĐT huyện Duy Tiên, Hà Nam cho biết, ở địa phương mình, mỗi năm học phí cấp THCS thu được 7,7 tỉ, đóng góp ngân sách toàn huyện chỉ gần 500 tỉ mỗi năm, không đáng bao nhiêu nên việc miễn học phí là cần thiết. Điều này rất được bà con mong chờ và nếu có thể thì mở rộng thêm cả cấp mầm non.
Ông Nguyễn Tiến Dũng, PGD Sở GD&ĐT Nam Định cũng đồng tình với chủ trương miễn học phí đến cấp mầm non.
“Chúng tôi rất kì vọng vào sự thay đổi của Dự thảo luật lần này. Về vấn đề học phí, tôi đồng tình và đề xuất mở rộng diện miễn học phí ra cả cấp mầm non. Số tiền đóng góp từ học phí (miền núi hiện chỉ 35.000 đồng/học sinh và đồng bằng 150.000 đồng/học sinh), con số rất nhỏ nên Bộ cần xem xét lại", ông Dũng nói.
 |
| Đại diện Bộ GD&ĐT trình bày Dự thảo Luật Giáo dục. |
Cũng theo ông Dũng, nếu học phí chỉ miễn cho trường công lập, các cháu không đỗ vào trường công lập phải học tư thục sẽ đóng hoàn toàn chi phí sẽ rất lớn (khoảng 1,5 triệu đồng/em). Trừ những em chấp nhận học trường chất lượng cao, các em học tư thục cũng đề xuất được miễn học phí.
Một đại biểu đến từ Hải Dương cũng đề nghị, ngoài việc miễn học phí cho cấp công lập, cần miễn học phí cho cả đối tượng tư thục vì hiện nay, ở địa phương này có 50% học sinh công lập, số còn lại là tư thục. Đại biểu này cũng đồng ý với đề xuất cần mở rộng chế độ miễn học phí đến cả cấp học mầm non.
Trả lời tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ rất cảm ơn với các ý kiến đóng góp, đặc biệt có một số đề xuất mới như mở rộng đối tượng miễn học phí đến cấp mầm non. Ông Độ cho hay, Bộ GD&ĐT sẽ nghiêm túc tiếp thu và nghiên cứu về vấn đề này.
Thứ hai, về việc miễn học phí cho đối tượng học sinh tư thục, ông Độ lý giải, nguyên tắc trường công lập đáp ứng phổ cập 100% cho học sinh THCS, tuyệt đối không để học sinh vì khó khăn mà không được đi học. Còn các em học tư thục là hoàn toàn tự nguyện, đáp ứng nhu cầu của người học nên nhà nước không miễn học phí.
