Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đường sắt, trong đó lần đầu tiên đề xuất quy định cụ thể về việc đưa vào khai thác và dừng khai thác tuyến, ga đường sắt. Động thái này được kỳ vọng sẽ lấp khoảng trống pháp lý, bảo đảm an toàn, nâng cao hiệu quả quản lý, vận hành hạ tầng đường sắt, đáp ứng yêu cầu phát triển giao thông hiện nay.
 |
| Đề xuất bổ sung quy định đưa vào khai thác, dừng khai thác tuyến, ga đường sắt. |
Tại dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Đường sắt, Bộ Xây dựng đã đề xuất bổ sung các quy định cụ thể về việc đưa vào khai thác, dừng khai thác tuyến, ga đường sắt.
Đây được xem là bước hoàn thiện khung pháp lý, nhằm đáp ứng yêu cầu thực tế trong quản lý và vận hành kết cấu hạ tầng đường sắt, bởi hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào hướng dẫn trực tiếp nội dung này.
Theo dự thảo, tuyến đường sắt, ga đường sắt khi đưa vào khai thác phải đáp ứng đầy đủ các quy định pháp luật về xây dựng, đồng thời được kiểm tra, vận hành thử nghiệm an toàn và được đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống theo quy định tại khoản 6, Điều 52 Luật Đường sắt.
Bên cạnh đó, tổ chức quản lý, khai thác tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt phải lập và phê duyệt hồ sơ phương án tổ chức, quản lý, khai thác tuyến, ga đường sắt.
Thẩm quyền quyết định đưa vào khai thác được quy định cụ thể: Bộ trưởng Bộ Xây dựng quyết định đối với tuyến, ga đường sắt thuộc đường sắt quốc gia; Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định đối với tuyến, ga đường sắt thuộc hệ thống đường sắt địa phương; còn với đường sắt chuyên dùng, chủ sở hữu là người có thẩm quyền đưa vào khai thác.
Hồ sơ đề nghị đưa vào khai thác bao gồm tờ trình theo mẫu, phương án tổ chức và cơ cấu nhân sự vận hành khai thác, bản vẽ mặt bằng tuyến, ga đường sắt, các văn bản pháp lý liên quan như quyết định đầu tư dự án, quyết định phê duyệt thiết kế, biên bản nghiệm thu hoàn thành công trình, thông báo kết quả kiểm tra công tác nghiệm thu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, cùng các giấy tờ liên quan đến điều kiện xếp dỡ hàng nguy hiểm (nếu có).
Về việc dừng khai thác, dự thảo nêu rõ các tuyến, đoạn tuyến, ga đường sắt chỉ được dừng khi đáp ứng một trong những điều kiện như: không còn nằm trong quy hoạch, không còn nhu cầu sử dụng, công trình xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ gây mất an toàn, ảnh hưởng đến công trình lân cận hoặc môi trường, không bảo đảm an toàn chạy tàu; phục vụ cho việc sửa chữa, cải tạo, nâng cấp buộc phải tạm dừng; hoặc đã được thay thế bằng tuyến, ga khác theo dự án được cấp thẩm quyền phê duyệt.
Thẩm quyền quyết định dừng khai thác cũng được phân cấp tương tự: Bộ trưởng Bộ Xây dựng đối với tuyến, ga đường sắt thuộc đường sắt quốc gia; Chủ tịch UBND cấp tỉnh đối với tuyến, ga đường sắt địa phương; và chủ sở hữu quyết định đối với đường sắt chuyên dùng.
Hồ sơ đề nghị dừng khai thác gồm tờ trình theo mẫu quy định tại phụ lục kèm theo dự thảo và các văn bản liên quan đến lý do, điều kiện dừng khai thác.
Việc bổ sung các quy định này, theo Bộ Xây dựng, nhằm tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, thống nhất, góp phần bảo đảm an toàn, nâng cao hiệu quả khai thác và quản lý hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển giao thông vận tải trong giai đoạn mới.