Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân đề xuất Nhà nước mở cơ sở trông trẻ từ 6 tháng tuổi, bởi “nhiều phụ nữ ngại sinh con do không tìm được người trông sau thời gian nghỉ sinh”.
Chiều 23/10, Quốc hội thảo luận tổ về dự án Luật Dân số, tập trung vào chính sách khuyến sinh và cân bằng giới tính khi sinh.
Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân (nguyên Bí thư Thành ủy TP HCM) cho rằng công tác dân số là trách nhiệm của toàn xã hội, bao gồm Chính phủ, các tổ chức y tế, giáo dục, doanh nghiệp, đoàn thể và từng gia đình.
Ông nêu thực tế nhiều phụ nữ không thể tìm được nơi trông con sau 6 tháng nghỉ sinh do rất ít cơ sở nhận trẻ ở độ tuổi này - khiến họ ngại sinh do ảnh hưởng công việc và thu nhập.
Ông kiến nghị Nhà nước phát triển hệ thống mầm non nhận trẻ từ 6 tháng tuổi. "Việt Nam đã phổ cập mầm non 5 tuổi, nhưng nếu phụ nữ đi làm mà không có nơi gửi con thì sẽ ngại sinh. Việc mở rộng độ tuổi nhận trẻ xuống 6 tháng là cần thiết, dù phải có lộ trình", ông nói.
 |
| Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân (nguyên Bí thư Thành ủy TP HCM). |
Đại biểu đề nghị luật cần quy định thời gian làm việc hợp lý để người lao động có thể chăm sóc gia đình và tiếp tục phát triển nghề nghiệp sau sinh, tránh để việc có con trở thành rào cản. Theo ông, chính sách dân số phải đồng bộ trong giáo dục, y tế, truyền thông, kinh tế, nhà ở và bình đẳng giới.
Giáo sư Nhân cũng nhấn mạnh các mục tiêu dân số cần được lồng ghép vào chương trình phát triển kinh tế - xã hội của từng ngành, từng địa phương, đặc biệt là trong kế hoạch của các đơn vị, doanh nghiệp. "Nếu cơ quan, doanh nghiệp không quan tâm để người lao động có thể sinh từ hai con trở lên, chính sách khuyến sinh sẽ khó đạt kết quả", ông nói.
Ông cho rằng nghĩa vụ của người sử dụng lao động là bảo đảm mức lương đủ nuôi hai con, môi trường làm việc không quá áp lực để người lao động có thời gian chăm sóc gia đình.
Dẫn kinh nghiệm châu Âu, ông cho biết khoảng 30% gia đình dù cả hai vợ chồng đi làm vẫn không đủ thu nhập nuôi hai con.
"Mỗi người đi làm phải có thu nhập tối thiểu đủ nuôi bản thân và một người con. Hai người đi làm thì nuôi được hai con. Đây là điều kiện then chốt để duy trì mức sinh thay thế", ông nói.
Ông đề nghị Nhà nước công bố hằng năm mức lương tối thiểu đủ sống cho người lao động và một người con, thay vì chỉ tính đủ nuôi bản thân như hiện nay.
Việc chuyển khái niệm lương tối thiểu sang mức đảm bảo nuôi được con sẽ là giải pháp đột phá. Bên cạnh đó, cần có cơ chế động viên, khen thưởng gia đình sinh từ hai con trở lên. "Trước đây, sinh ba con bị kỷ luật; bây giờ, ba con phải được khen, vì cả nước đang sinh quá ít", ông nói.
